Wikipedia:Takelaka
Ho an'ny fandrindràna sy ho an'ny fikojakojàna ny lahatsoratra miseho eo amin'ny Takelak'ity volana ity eo amin'ny pejy fandraisana ny wikipedia malagasy ity pejy ity. Miova ho azy isam-bolana ny lahatsoratra aseho eo amin'ny pejy fandraisana.
Fomba fandehanany
Voa antso amin'ny kaody {{Wikipedia:Takelaka/{{CURRENTMONTH}} {{CURRENTYEAR}} }} ny lahatsoratra misy ato. Eto ambany ny lahatsoratra miseho eo amin'ny pejy fandraisana ankehitriny.
Volana faha 04 2025 isika amin'izao tontolo izao, ary ity ny paramètre miasa ankehitriny : 4 2025
4 2025 Ny fambolena trôpikaly dia fomba fambolena manokana amin' ny faritra mafana sy mando eto amin' ny planeta. Mampiavaka azy ny fisian' ny karazam-boly maro, manomboka amin’ ny voamadinika toy ny vary sy ny katsaka ka hatramin’ ny voankazo trôpikaly toy ny manga sy mananasy, ary koa ny voly fanondrana toy ny kafe sy kakaô. Ny nofon-tany trôpikaly, matetika tsy dia mahavokatra loatra sy mora simban' ny fikao-tany, dia mila teknika fambolena mifanaraka amin' izany. Miatrika fanamby ihany koa ny fambolena trôpikaly, toy ny fitantanana ny rano, ny ady amin' ny bibikely mpanimba sy ny aretina ary ny fiarovana ny karazan-javamananaina. Eto amin' izao tontolo izao dia betaka kokoa ny olona mamelon-tena amin’ ny fambolena trôpikaly noho ny asa hafa rehetra. Ny ankabeazan’ ireto olona ireto dia mpamboly tsy manangona ambim-bokatra sady mipetraka amin’ ny toerana trôpikaly. Mamboly voly fihinana ho an’ ny fandaniana anatiny no ny tanjon’ ny fambolena trôpikaly, kanefa misy toerana mamoaka voly fanondrana ohatra (menaka palma, paraky, siramamy, sns). Rehefa misy firesahana momba ny tany trôpikaly, dia tsara taha ampiasaina ny teny mahafao-be mba hamondrona ny faritra manana toetany mitovitovy (ohatra: habetsahan’ ny orana, toetoetry ny tontolo onenana, karazan-tany, sns). Ny teny fampiasa matetika dia ahitana ny hoe faritra trôpikaly mando (alamorana), trôpikaly maina (tany efitra sy tany karankaina), na faritra anjakan' ny varatraza (toerana misy vanim-potoana be orana/maina voafetra). Mahasoa ireo teny voafaritra ireo rehefa mandinika ny fambolena satria raha misy teknika fambelona mandaitra amin’ ny toetany ankiray, dia tokony handaitra amin’ ny toerana hafa manana toetany mitovitovy amin' izany, na dia any amin' ny faritra hafa amin’ ny Tany aza ireo toerana ireo. Ny teknika ampiasana any amin’ ny faritra manana toetany antonony dia matetika tsy mety amin’ ny fambolena an-tany trôpikaly. Tamin’ ny tapany faharoa an’ ny taonjato faha-20 dia betsaka ny andrana maka tahaka ny fomba fambolena mahomby avy amin' ny faritra manana toetany antonony. Kanefa tsy mandaitra izany noho ny toetany, ny karazana tany, ary ny fitsipiky ny fananan-tany izay samihafa any amin' ny faritra trôpikaly. Nony nandaitra ireo fomba fambolena ireo dia nanasoa ny mpamboly manana tany malalaka, satria miorina amin’ ny famokarana lehibe ny teknikan' ny fambolena amin' ny tany manana toetany antonony. Matetika manangona tany mamokatra ny mpanam-bola na orinasa ary voailikilika ho any amin' ny tany tsy mamokatra ny mpamboly mandinika. (tohiny...) |
Ny takelaka efa niseho ary ny takelaka hiseho
1 2025 Ny Noely na Krismasy dia andro firavoravoana kristiana izay ankalazana sy ahatsiarovana ny nahaterahan' i Jesoa Kristy. Aorian' ny Paska (na Paka) dia ny Noely no andro fety manan-danja indrindra amin' ny alimanakan' ny ankamaroan' ny fiangonana kristiana. Ny andron' ny Noely anefa dia tsy fitsingerenan' ny andro nahaterahan' i Jesoa fa daty nifanarahana fotsiny hanaovana ny fankalazana. Ny fiangonana katôlika sy ny fiangonana prôtestanta dia mankalaza ny Noely amin' ny 24 sy 25 Desambra. Ny fiangonana ôrtôdôksa dia mankalaza ny nahaterahan' i Jesoa amin' ny andron' ny Epifania amin' ny volana Janoary. Tsy misy soratra ao amin' ny Baiboly izay mandidy ny fankalazana ny Noely. Noho izany dia ao ireo fiangonana mankalaza ary ao koa ireo tsy mankalaza izany. Ankehitriny dia maro ny olona mankalaza ny Noely na Krismasy tsy mampifandray izany amin' ny resaka fivavahana. Tamin' ny taonjato faha-4 no nanombohana nankalaza ny Noely izay niely tsikelikely eran' i Eorôpa sy manerana ny tany lemaka manodidina ny Ranomasina Mediteranea. Izany fety fankalazana ny fahaterahan' i Jesoa izany dia nihanisolo ireo fety manam-pifandaisana amin' ny andro manodidina ny 21 na 22 Desambra toy ny fety jermanika atao hoe Yule, ny fetin' i Mitra (jereo koa Mitraisma), ny Satornaly rômana, sns. Naseho ho toy ny masoandron' ny fahamarinana ao amin' ny andro vaovao i Jesoa Kristy, ka ny fahaterahany dia manokatra ny taona litorjika amin' ny fotoana anaovana ny lamesa misasaka alina. Ny fitantarana ny nahaterahan' i Jesoa araka ny Evanjely no fiaingan' ny famoronana zavakanto nandritra ny taonjato maro (ao ny hosodoko, ny sokitra, ny mozika, ny asa soratra) izay nohamafisin' ny fielezan' ny fampiasana ny tranon' omby sy ny fandrian-jazakely, nefa ireo fombafomba sy zavatra manam-pifandraisana amin' ny fety tsy kristiana tany aloha dia tafiditra ao koa. Ny hazokesika nampiasain' ny vahoaka jermanika sy ny vahoaka any amin' ny faritra avaratr' i Eorôpa, izay mariky ny zavaboary velona misedra ny ririnina dia nomena haja nanomboka tamin' ny taonjato faha-16 sady tafiditra tany am-piangonana. Ankehitriny ny hazo Noely dia lasa evan' ny fotoana ankalazana ny faran-taona, ka niaraka tamin' ny fialan' ny fivavahana kristiana avy ao Eorôpa amin' izao andro izao. Ilay fanao ahitana an' i Dadabe Noely, izay niely eran' izao tontolo izao tamin' ny taonjato faha-20, dia nameno izany fivoarana izany ka nanampy singa ivelam-pivavahana amin' ity fety kristiana ity, izay mitodika kokoa any amin' ny ankizy sy ny fianakaviana ary ny fanomezana. Iray amin' ireo fetim-pahaterahana ankalazain' ny Fiangonana katôlika ny Noely, ny roa hafa dia ny fahaterahan' i Joany Batista (24 Jona) sy ny fahaterahan' i Masina Maria (8 Septambra). (tohiny...) |
2 2025 Ny demôkrasia dia karazana fitondrana fanjakana ahitana rafitra ahafahan' ny vahoaka na ny solontenany manapa-kevitra momba ny fomba tokony hitondrana ny vondrom-bahoaka na ny firenena na ny fikambanam-pirenena misy azy. Avy amin' ny teny grika hoe δημοκρατία / dēmokratía, izay midika hoe "fanjakan' ny vahoaka" na "fitondram-bahoaka" ny teny hoe demôkrasia. Ny demôkrasia, tamin’ ny voalohany, dia rafitra pôlitika izay mamela ny vahoaka ho tompon' ny fahefana, izay mampiasa izany mivantana na amin' ny alalan' ny solontena voafidy. Izany dia mifototra amin' ny ainga fototra toy ny fandraisan' ny olom-pirenena anjara, ny fahalalahana maneho hevitra, ny fitoviana eo anatrehan' ny lalàna, ary ny fanajana ny zo fototra. Ny demôkrasia amin' ny alalan' ny solontena (mpitondra fanjakana) izay fidin' ny olom-pirenena, mba hanapa-kevitra mikasika ny lalàna, no karazana demôkrasia mahazatra. Atao isaky ny taona vitsivitsy ny fifidianana ny solontena. Amin' izany fotoana izany dia izay mahazo vato be indrindra no mandresy ary lany hamita ny andraikitra ankinina aminy, mandra-pahatongan' ny fifidianana manaraka. Ampahany manan-danja ao amin' ny demôkrasian-tsolontena ny antoko pôlitika. Mpikambana ao amina antoko pôlitika na ao amina fikambanana iombonan' ny mpanao pôlitika mitovy hevitra momba ny zavatra tokony hatao ny mpanao pôlitika. Noho izany, eo amin' ny fifidianana dia olona iray fotsiny no fidin' ny olom-pirenena, fidin' ny antoko pôlitika misy azy koa. Manao fanamafisana ny demôkrasia matetika ny fanjakana iray mba hahamarin-toerana ny demôkrasia. Ny demôkrasia, izay mampanjaka ny hevitra hoe "fitondrana vahoaka, sahanin' ny vahoaka ary ho an' ny vahoaka", ohatra dia lazaina fa "mivantana", rehefa omena andraikitra tokoa ny vahoaka amin' ny fanapahan-kevitra rehetra mifandraika amin' ny vondrom-bahoaka (ohatra, manao latsa-bato handany lalàna), na "misy solontena", rehefa manolotra an-kalalahana ny fahefana hitondra amin' ny olom-boafidy ny vahoaka. Sady heverina ho soatoavina, mamorona tanjona hotratrarina (fahafahan' ny rehetra tanterahina ao anatin' ny fandaminana iombonana), no sady teknikam-pitondram-panjakana ny demôkrasia izay miseho amin' ny môdely sy endrika maro samihafa. (tohiny...) |
3 2025Ny demôkrasia dia karazana fitondrana fanjakana ahitana rafitra ahafahan' ny vahoaka na ny solontenany manapa-kevitra momba ny fomba tokony hitondrana ny vondrom-bahoaka na ny firenena na ny fikambanam-pirenena misy azy. Avy amin' ny teny grika hoe δημοκρατία / dēmokratía, izay midika hoe "fanjakan' ny vahoaka" na "fitondram-bahoaka" ny teny hoe demôkrasia. Ny demôkrasia, tamin’ ny voalohany, dia rafitra pôlitika izay mamela ny vahoaka ho tompon' ny fahefana, izay mampiasa izany mivantana na amin' ny alalan' ny solontena voafidy. Izany dia mifototra amin' ny ainga fototra toy ny fandraisan' ny olom-pirenena anjara, ny fahalalahana maneho hevitra, ny fitoviana eo anatrehan' ny lalàna, ary ny fanajana ny zo fototra. Ny demôkrasia amin' ny alalan' ny solontena (mpitondra fanjakana) izay fidin' ny olom-pirenena, mba hanapa-kevitra mikasika ny lalàna, no karazana demôkrasia mahazatra. Atao isaky ny taona vitsivitsy ny fifidianana ny solontena. Amin' izany fotoana izany dia izay mahazo vato be indrindra no mandresy ary lany hamita ny andraikitra ankinina aminy, mandra-pahatongan' ny fifidianana manaraka. Ampahany manan-danja ao amin' ny demôkrasian-tsolontena ny antoko pôlitika. Mpikambana ao amina antoko pôlitika na ao amina fikambanana iombonan' ny mpanao pôlitika mitovy hevitra momba ny zavatra tokony hatao ny mpanao pôlitika. Noho izany, eo amin' ny fifidianana dia olona iray fotsiny no fidin' ny olom-pirenena, fidin' ny antoko pôlitika misy azy koa. Manao fanamafisana ny demôkrasia matetika ny fanjakana iray mba hahamarin-toerana ny demôkrasia. Ny demôkrasia, izay mampanjaka ny hevitra hoe "fitondrana vahoaka, sahanin' ny vahoaka ary ho an' ny vahoaka", ohatra dia lazaina fa "mivantana", rehefa omena andraikitra tokoa ny vahoaka amin' ny fanapahan-kevitra rehetra mifandraika amin' ny vondrom-bahoaka (ohatra, manao latsa-bato handany lalàna), na "misy solontena", rehefa manolotra an-kalalahana ny fahefana hitondra amin' ny olom-boafidy ny vahoaka. Sady heverina ho soatoavina, mamorona tanjona hotratrarina (fahafahan' ny rehetra tanterahina ao anatin' ny fandaminana iombonana), no sady teknikam-pitondram-panjakana ny demôkrasia izay miseho amin' ny môdely sy endrika maro samihafa. (tohiny...) |
4 2025Ny fambolena trôpikaly dia fomba fambolena manokana amin' ny faritra mafana sy mando eto amin' ny planeta. Mampiavaka azy ny fisian' ny karazam-boly maro, manomboka amin’ ny voamadinika toy ny vary sy ny katsaka ka hatramin’ ny voankazo trôpikaly toy ny manga sy mananasy, ary koa ny voly fanondrana toy ny kafe sy kakaô. Ny nofon-tany trôpikaly, matetika tsy dia mahavokatra loatra sy mora simban' ny fikao-tany, dia mila teknika fambolena mifanaraka amin' izany. Miatrika fanamby ihany koa ny fambolena trôpikaly, toy ny fitantanana ny rano, ny ady amin' ny bibikely mpanimba sy ny aretina ary ny fiarovana ny karazan-javamananaina. Eto amin' izao tontolo izao dia betaka kokoa ny olona mamelon-tena amin’ ny fambolena trôpikaly noho ny asa hafa rehetra. Ny ankabeazan’ ireto olona ireto dia mpamboly tsy manangona ambim-bokatra sady mipetraka amin’ ny toerana trôpikaly. Mamboly voly fihinana ho an’ ny fandaniana anatiny no ny tanjon’ ny fambolena trôpikaly, kanefa misy toerana mamoaka voly fanondrana ohatra (menaka palma, paraky, siramamy, sns). Rehefa misy firesahana momba ny tany trôpikaly, dia tsara taha ampiasaina ny teny mahafao-be mba hamondrona ny faritra manana toetany mitovitovy (ohatra: habetsahan’ ny orana, toetoetry ny tontolo onenana, karazan-tany, sns). Ny teny fampiasa matetika dia ahitana ny hoe faritra trôpikaly mando (alamorana), trôpikaly maina (tany efitra sy tany karankaina), na faritra anjakan' ny varatraza (toerana misy vanim-potoana be orana/maina voafetra). Mahasoa ireo teny voafaritra ireo rehefa mandinika ny fambolena satria raha misy teknika fambelona mandaitra amin’ ny toetany ankiray, dia tokony handaitra amin’ ny toerana hafa manana toetany mitovitovy amin' izany, na dia any amin' ny faritra hafa amin’ ny Tany aza ireo toerana ireo. Ny teknika ampiasana any amin’ ny faritra manana toetany antonony dia matetika tsy mety amin’ ny fambolena an-tany trôpikaly. Tamin’ ny tapany faharoa an’ ny taonjato faha-20 dia betsaka ny andrana maka tahaka ny fomba fambolena mahomby avy amin' ny faritra manana toetany antonony. Kanefa tsy mandaitra izany noho ny toetany, ny karazana tany, ary ny fitsipiky ny fananan-tany izay samihafa any amin' ny faritra trôpikaly. Nony nandaitra ireo fomba fambolena ireo dia nanasoa ny mpamboly manana tany malalaka, satria miorina amin’ ny famokarana lehibe ny teknikan' ny fambolena amin' ny tany manana toetany antonony. Matetika manangona tany mamokatra ny mpanam-bola na orinasa ary voailikilika ho any amin' ny tany tsy mamokatra ny mpamboly mandinika. (tohiny...) |
5 2025 Ny zavamaneno misy tadiny na kôrdôfônina dia zavamaneno mamoaka feo avy amin' ny fihovitrovitry ny tady iray na maromaro eny aminy, kasihina, kitihina na velezin' ny mpitendry zavamaneno amin' ny rantsan-tanany mivantana na amin' ny alalan' ny fampiasana fitaovam-pikasohana na fikitihana na fivelezana. Efa arivo taona maro ny tantaran' ny zavamaneno misy tadiny. Ny voalohany angamba dia zavamaneno tsy nanana afa-tsy tady iray, sahala amin' ny jejilava. Efa fantatra hatrany Ejipta fahiny ny mpilalao harpa. Tamin' ny Andro Antenatenany dia nampiasa karazana valiha, sns ny mpitendry mozika. Ny mpitendry zavamaneno dia milalao zavamaneno misy tadiny, toy ny gitara, amin' ny fikitihana ny tady amin' ny rantsantanany na amin' ny zavatra hafa, ary ny zavamaneno hafa amin' ny fivelezana ny tady amin' ny alalan' ny tantanana hazo maivana na amin' ny fikasohana ny tady amin' ny fitaovana toy ny tsipìka atao hoe fikasohana, ka anisan' ireo zavamaneno ireo ny lokanga. Amin' ny zavamaneno misy kitendry sasany, toy ny klavesinina, ny mpitendry dia manindry ny kitendry izay mikitika ny tady. Ny zavamaneno hafa dia mamoaka feo amin' ny alalan' ny fikapohana ny tady. Raha mampiasa zavamaneno kasohin-tadiny (lokanga) ny mpitedry zavamaneno dia misintona na mampandroso fikasohana, vita amin' ny volom-bombon-tsoavaly nohosorana karazana ditin-kazo (hazo kesika indrindra), eo amin' ny tady, ka mahatonga azy ireo hihovitrovitra. Raha mamiasa viela kosa ilay mpitendry dia manodina kodia izay mikasoka amin' ny tady ny sisiny nohosorana ditin-kazo. Ny zavamaneno ampiasana fikasohna dia ahitana ny andian-javamaneno misy tadiny ao amin' ny ôrkesitra amin' ny mozika klasika tandrefana (fianakavian-dokanga) sy zavamaneno maro hafa (ohatra ny viôla sy ny gamba nampiasaina tamin' ny mozika tany am-boalohany tamin' ny mozikan' ny Vanim-potoana Barôka sy ny lokanga nampiasaina tamin' ny karazana mozikam-poko maro). Azo kitihina amin' ny rantsantanana ihany koa ny zavamaneno rehetra misy tadiny ampiasana fikasohana, teknika antsoina hoe "pizzicato". Teknika isan-karazany no ampiasaina hampanenoana ny gitara elektrika, ao anatin' izany ny fikitihana amin' ny hohon-tanana na amin' ny alalan' ny plektra, sns. Ny zavamaneno misy tadiny sasany dia tena kitihina, anisan' izany ny harpa sy ny gitara beso elektrika. Ohatra hafa koa ny sitara, ny rebaba, ny banjô, ny mandôlinina, ny okolele, ary ny bozoky. (tohiny...) |
6 2025 |
7 2025 |
8 2025 |
9 2025 |
10 2025 |
11 2025 |
12 2025 |