Aller au contenu

Vondrom-poko ao Eorôpa

Avy amin'i Wikipedia

Ny Eorôpeana no ifantohan' ny etnôlôjia eorôpeana, izay sehatry ny antrôpôlôjia mifandraika amin' ny vondrom-poko isan-karazany monina any amin' ny firenen' i Eorôpa. Ny vondrona tsirairay dia azo faritana amin' ny alalan' ny razambe ara-pototarazo iraisana, ny fiteny iombonana, na izy roa miaraka.

Ny ankamaroan' ny mponina any Eorôpa amin' izao fotoana izao dia heverina ho teratany any amin' ny fireneny na ny faritra misy azy. Tombanana ho 105 tapitrisa ny fitambaran' ny vahoaka vitsy anisa ao Eorôpa, na 14 % amin' ny Eorôpeana miisa 770 tapitrisa tamin' ny taona 2002 izany. Ny Rosiana, izay misy mponina 120 tapitrisa eo ho eo, no betsaka indrindra amin' ny Eorôpeana.

Tsy misy famaritana eken' ny rehetra sy mazava tsara ny teny hoe "vondrom-poko" sy "olom-pirenena" (nationalité). Ao amin' ny tontolon' ny etnôgrafia eorôpeana indrindraindrindra, ny teny hoe "vondrom-poko", "vahoaka", "​​olom-pirenena" ary "vondrona ara-poko sy ara-piteny" dia matetika ampiasaina ho toy ny mitovy hevitra, na dia mety tsy hitovy ny fisafidianana ny fampiasana azy ireo amin' ny toe-javatra manokana ho an' ny firenena tsirairay ao Eorôpa.

Tamin' ny taona 2021 dia 23,7 tapitrisa ny isan' ny tsy teratanin' ny Vondrona Eorôpeana izay monina any amin' ny firenen' ny Vondrona Eorôpeana, izany hoe 5,3% amin' ny mponin' ny Vondrona Eorôpeana. Ny firenena be mponina tsy teratany dia i Alemaina, i Espaina, i Frantsa ary i Italia. Ireo firenena efatra mpikambana ireo dia ahitana ny 70,3% amin' ny mponina tsy teratanin' ny Vondrona Eorôpeana rehetra monina ao amin' ny firenen' ny Vondrona Eorôpeana. Ny mponina ao amin' ny Vondrona Eoropeana, izay miisa 450 tapitrisa eo ho eo, dia roa ampahatelon' ny mponin' i Eorôpeana manontolo ankehitriny.

I Espaina sy ny Fanjakana Mitambatra (United Kingdom) dia tranga manokana, satria ny fanondroana ny maha olom-pirenena, Espaniôla sy Britanika, dia mety hampiady hevitra amin' ny lafiny ara-poko, izay mahafaoka ny vondrom-poko isan-karazany ao amin' ilay faritra (jereo ny fanindrahindram-pirenena (na nasiônalisma) sy ny fanindrahindram-paritra (rejiônalisma) ao Espaina sy ny mponina teratany ao amin' ny Fanjakana Mitambatra). Tranga mitovy amin' izany i Soisa, fa ny sokajin' ny zana-bondrona ara-piteny ao Soisa dia heverina eo amin' ny lafiny ara-poko sy ara-piteny.

Fanasokajiana ara-piteny

[hanova | hanova ny fango]

Fianakaviam-piteny indô-eorôpeana

[hanova | hanova ny fango]

Vondrom-piteny lehibe

[hanova | hanova ny fango]

Amin' ny fitambaran' ny mponina ao Eorôpa izay miisa 740 tapitrisa eo ho eo (tamin' ny 2010), dia efa ho 90% (na 650 tapitrisa eo ho eo) no tafiditra ao anatin' ny sampana telo lehibe amin' ny fiteny indô-eorôpeana: sampam-piteny jermanika sy vondrom-piteny rômana ary vondrom-piteny slava.

Indreto ny fiteny ao amin' ny vondrom-piteny jermanika: fiteny alemana, anglisy, danoà, skôtsy, ferôiana, frisiana, idisy, islandika, limborgiana, loksemborgiana, neerlandey, nôrveziana, saksôna ambany, skaniana, soedoà. Ny fiteny afrikansa dia karazan' ny fiteny neerlandey tenenin' ny Afrikana Tatsimo sy Namibiana mpifindra monina.

Indreto ny fiteny rômana na latina: fiteny aromaniana, arpitana, espaniôla, frantsay sy fiteny ôily hafa, frioliana, galisiana, istrô-romaniana, italiana, katalana, kôrsa, ladinô, ligoriana, meglenô-rômaniana, ôksitana, pôrtogey, romaniana, rômantsa, sardiniana (sarda), venetiana.

Ny vondrom-piteny slava dia ahitana ny fiteny belarosiana, bolgariana, kasobiana, makedôniana, okrainiana. pôlôney, rosiana, rosina, serbô-krôatiana, slôvaka, slôveniana, sôrbiana (na soràba), ary tseky.

Fiteny hafa

[hanova | hanova ny fango]

Ny fiteny indô-eorôpeana telo manirery dia tsy tafiditra anatina zana-bondrona lehibe kokoa ary tsy mifandray akaiky amin' ireo fianakaviam-piteny lehibe ireo, dia ireto izany: fiteny grika (12 tapitrisa) sy albaniana (9 tapitrisa) ary armeniana (3,5 tapitrisa).

Ho fanampin' ireo dia misy ihany koa ny zana-bondrona kely kokoa ao anatin' ny fianakaviam-piteny indô-eorôpeana any Eorôpa, ao anatin' izany:

Fiteny ao amin' ny fianakaviam-piteny hafa

[hanova | hanova ny fango]

Ankoatra ny fiteny indô-eorôpeana dia misy fianakaviam-piteny hafa ao Eorôpa, izay heverina ho tsy misy ifandraisany amin' ny fiteny indô-eorôpeana.

Fiteny oralika

[hanova | hanova ny fango]

Fiteny torkika

[hanova | hanova ny fango]

Fiteny semitika

[hanova | hanova ny fango]

Fiteny kartveliana

[hanova | hanova ny fango]

Fiteny kaokaziana

[hanova | hanova ny fango]

Fiteny manirery

[hanova | hanova ny fango]
  • Fiteny manirery: ny fiteny baska, tenenina ao amin' ny Faritra Baskan' i Espaina sy Frantsa, no fiteny manirery tokana ao Eorôpa, ary heverina ho tsy misy ifandraisany amin' ny fiteny hafa mpola velona; na dia manam-pifandraisana amin' ny fiteny akitaniana efa maty aza.

Fiteny môngôlika

[hanova | hanova ny fango]

Fitsinjarana ara-poko isam-pirenena

[hanova | hanova ny fango]
Firenena Maro anisa % Maro anisa ao amin' ny faritra Vitsy anisa
Albania Albaniana 97%[1][2] Grika ≈3%,[3] sy hafa 2% (Arômaniana, Rômanỳ, Makedôniana, Môntenegrina, Bolgariana, Bôsniaka, Jiosy ary Serba).[4]
Armenia Armeniana 98,1% Rosiana, Iazidy, Asiriana, Kiorda, Grika, Jiosy, Lôma ary Okrainiana.
Azerbaijana Azerbaijaney 91,6% Lezgiana 2%, Armeniana 1,35% Rosiana, Taty, Talisy, Kiorda, Avara, Tiorka, Tatara, Okrainiana, ary Pôlôney.
Belarosia Belarosiana 83,7% Rosiana 8,3%, Pôlôney 3,1%, Okrainiana 1,7%, ary hafa 3,2% (fanisam-bahoaka tamin' ny taona 2009)
Belzika Flemingo 58% Valôna 31%, Alemàna 1% mifangaro sy hafa (Loksemborzoà, Eorôpeana Tatsinanana na Eorôpeana Tatsimo, Afrikana sy Aziatika, ary Latinô-Amerikana) 10%.
Bôsnia-Herzegôvina Bôsniaka 50,11% Serba 30,78%, Krôatiana 15,43% Albaniana, Makedôniana, Rômany ary Tiorka (fanisam-bahoaka tamin' ny taona 2013)
Bolgaria Bolgariana 84% Tiorka 8,8% Rômany 5%, hafa 2% (anisany ny Rosiana, ny Armeniana, ny Tatara Krimeana, Sarakatsany, ary Vlatsa [Romaniana sy Arômaniana]). (fanisam-bahoaka tamin' ny taona 2001)[5]
Krôasia Krôatiana 91,6% Serba 3,2%, hafa 5,2% (anisany: Bôsniaka, Rômany, Albaniana, Italiana, Hongariana ary hafa). (fanisam-bahoaka tamin' ny taona 2021)[6]
Tsekia Tseky 90,4% Môraviana 3,7% Slôvaka 1,9%, ary hafa 4%. (anisany: Bolgariana, Krôatiana, Alemàna, Pôlôney, Rômany ary Vietnamiana). (fanisam-bahoaka tamin' ny taona 2001)
Danemarka Danoà 90%[7] Ferôiana, Grinlandey Skandinaviana hafa, Alemàna, Frisiana, hafa Eorôpeana hafa, Grinlandika terateny ary hafa.
Estônia Estôniana 68,8% Soedoà Rosiana 24,2% , Okrainiana 2,0%, Belarosiana 0,8%, Finoà 0,6%
Finlandy Finoà 93,4% Finlandey-Soedoà 5,6%, Samy 0,1% Rosiana 1,1%, Estôniana 0,7%, Rômany 0,1% ary Letôna (Latviana) 0,5%. (2019) ary koa Sômaly, Alemàna, Makedôniana ary Iraniana
Jeôrjia[8] Jeôrjiana 86,8% Rosiana, Azerbaijany, Taty, Armeniana, Okrainiana, Grika, Ôsetiana
Grisia Grika 93% ahitana ny vahoaka vitsy anisa ara-piteny 3% Albaniana 4% sy hafa (Arômaniana, Meglenô-Romaniana, Tiorka kretana sy Makedôniana/Slava grika 3%. (fanisam-bahoaka tamin' ny taona 2001)
Hôngria Hongariana 92,3% Rômany 1,9%, Alemàna 1,2%, hafa (Krôatiana, Romaniana, Bolgariana, Tiorka ary Rosina) na tsy fantatra 4,6%. (fanisam-bahoaka tamin' ny 2001)
Islandy Iselandey 91% hafa (tsy teratany/mpifindra monina – Pôlôney, Litoaniana, Danoà, Alemàna ary Letôna (Latviana)) indindraindrindra 9%.[9]
Irlandy Irlandey 87,4% Ekôsein' i Ulster sy Irlandey mpandeha 1,6% fotsy hoditra hafa (Litoaniana, Letôna (Latviana), Pôlôney ary Ôkrainiana) 7.5%, Aziatika 1,3%, mainty hoditra 1,1%, mifangaro 1,1%. (fanisam-bahoaka tamin' ny taona 2006)
Italia Italiana 91,7% Tirôliana Tatsimo ao Tyrol Atsimo (Bavariana sy Ladina), Frankô-Prôvensaly ao amin' ny Lohasahan' i Aosta sy Vilmajiôra (ao amin' ny tapany avaratra andrefan' i Apulia) Vondrom-poko ara-piteny vitsy anisa ara-tantara (sardiniana, frantsay, ôksitana, arpitana, krôatiana, albaniana, katalana, ôtrisiana, grika, ladina, friolana, slôvena ary rômany),[10][11] teratany miteny amin' ny fitenim-paritra (galô-italika, venetiana, napôlitana, sisiliana),[12] Eorôpeana hafa (indrindra ny Rômaniana, ny Albaniana, ny Okrainiana ary ny Pôlôney) 4%, Arabon' i Afrika Avaratra 1% ary hafa (Sinoa, Filipinô, Indiana, Afrikana mainty hoditra ary Latinô-Amerikana) 2,5%.[13][14][15][16]
Kazakstana Kazàka 63,1% Rosiana 23,7% Ozbeka, Okrainiana, Oigoro, Tatara, Kirgizy, Tajika, Alemàna, Pôlôney ary Kôreana.
Kôsôvô Albaniana 92% Serba 4% hafa 4% (Bôsniaka, Gôrany, Krôatiana, Jiosy, Rômany, Tiorka ary Askaly sy Ejipsiana).
Letônia Letôna 62.1%[17] Livôniana 0,1% Rosiana 26,9%, Belarosiana 3,3%, Okrainiana 2,2%, Pôlôney 2,2%, Litoaniana 1,2%, ary hafa 2,0%. (fanisam-bahoaka tamin' ny taona 2011)
Litoania Litoaniana 84.61% Pôlôney 6,53% Rosiana 5,02%, Belarosiana 1,00%, Okrainiana 0,50%, hafa 2,34% (fanisam-bahoaka tamin' ny taona 2021)
Malta Maltey 95.3%[18]
Môldavia Môldava 75.1% Gagaoza 4,6%, Bolgariana Besarabiana 1,9% Romaniana 7%, Okrainiana 6,6%, Rosiana 4,1%, ary hafa 0,8% (fanisam-bahoaka tamin' ny taona 2014).
Môntenegrô Môntenegrina 44.98% Serba 28,73% Bôsniaka 8,65%, Albaniana 4,91%, ary hafa (Krôatiana, Tiorka, Grika, Rômany ary Makedôniana) 12,73%. (fanisam-bahoaka tamin' ny taona 2011)
Makedônia Avaratra Makedôniana 64% Albaniana 25,2%, Tiorka 4% Rômany 2,7%, Serba 1,8%, ary hafa (Arômaniana, Grika, Bolgariana, Meglenô-Romaniana, Gôrany, ary Krôatiana) 2,2%. (fanisam-bahoaka tamin' ny taona 2002)
Nôrvezy Nôrveziana 85–87% Samy 0.7%[19] Kvena 0,2%[20] Pôlôney 2,10%. Foko samihafa hafa avy amin' ny firenena 219 izay mitambatra manodidina ny 15 (Soedoà, Danoà, Sômaly, Arabo, Kiorda, Vietnamiana, Alemàna, Litoaniana, Rosiana ary foko avy any Azia Atsimo) (fanisam-bahoaka tamin' ny 2020).[21]
Pôlônia Pôlôney 97% Alemàna 0,4%, Belarosiana 0,1%, Okrainiana 0,1%, hafa sy tsy voafaritra (Silesiana, Kasobiana, Masoriana ary Litoaniana prosiana) 2,7%, ary Jiosy pôlôney manodidina ny 5 000 nentina honina ao amin' io ferenana io. (fanisam-bahoaka tamin' ny taona 2002)
Pôrtogaly Pôrtogey 95% Pôrtogey miteny mirandey 15 000 ~ (mpiteny fiteny mirandey) hafa 5% – Eorôpeana hafa (Britanika, Alemàna, Frantsay, Espaniôla, Romaniana, Bolgariana, Hongariana, Krôatiana, Okrainiana, Môldaviana, Rosiana, Serba, Kôsôvara ary Albaniana); Afrikana avy amin' ny faritr' i Afrika miteny pôrtogey, Breziliana, Sinoa, Indiana, Jiosy, Jipsia pôrtogey ary Latinô Amerikana.
Romania Romaniana 83.4% Hongariana 6,1% Romany 3,0%, Alemàna 0,2%, Okrainiana 0,2%, Tiorka 0,2%, Rosiana 0,1% (fanisam-bahoaka tamin' ny taona 2011)
Rosia Rosiana 81% Tatara 3.9%, Tsovasa 1%, Tsetsena 1%, Ôsetiana 0,4%, Kabardina 0,4%, Ingosy 0,3%, Kalmika 0,1% Okrainiana 1,4%, Baskira 1,2%, Armeniana 0,9%, Avara 0,7%, Môrdvina 0,5% ary hafa. (fanisam-bahoaka tamin' ny taona 2010, anisany i Rosia Aziatika, tsy anisany ny vahoaka tsy voafaritra (3,94% amin' ny mponina)).[22][23]
Serbia Serba 83% Hongariana 3,9%, Rômany 1,4%, Iogôslava 1,1%, Bôsniaka 1,8%, Môntenegrina 0,9%, ary hafa 8%. (Makedôniana, Slôvaka, Romaniana, Krôatiana, Rotena, Bolgariana, Alemàna, Albaniana, ary hafa (fanisam-bahoaka tamin' ny taona 2002).
Slôvakia Slôvaka 86% Hongariana 9,7% Rômany 1,7%, Rosina/Okrainiana 1%, hafa sy tsy voafaritra 1,8% (fanisam-bahoaka tamin' ny taona 2001)
Slôvenia Slôvena 83.1% Serba 2%, Krôatiana 1,8%, Bôsniaka 1,1%, hafa (Italiana dalmatiana, Alemàna ara-poko, Hongariana ary Romaniana) sy/na tsy voafaritra 12% (fanisam-bahoaka tamin' ny taona 2002).
Soeda Sedoà 88% Finoà (Tôrnedaliana) teraka tany ivelany na mpifindra monina taranaka voalohany: Finoà (Finoà soedoà), Iogôslava (Serba sy Krôatiana ary Bôsniaka), Danoà, Nôrveziana, Rosiana, Arabo (Libaney sy Siriana), Siriaka, Grika, Tiorka, Iraniana, Irakiana, Pakistaney, Tay (Tailandey), Kôreana, ary Sinoa.[24][25]
Soisa Alemàna Soisa 65%[26] Frantsay 18%, Italiana 10%[26] Rômantsa ao Grisons
Torkia Tiorka 75% Kiorda 18% Hafa 7%: Albaney, Arabo, Armeniana (anisany ny Hemsina), Asiriana, Azerbaijaney, Bôsniaka, Bolgariana (anisany ny Pômaka), Tsetsena, Tsirkasiana, Tatara Krimeana, Jeôrjiana (anisany ny Laza), Grika, Rômany, Ôsetiana ary Zazà.
Okraina Okrainiana 77,8% Rosiana 17,3% Belarosiana 0,6%, Môldava 0,5%, Tatara Krimeana 0,5%, Bolgariana 0,4%, Hongariana 0,3%, Romaniana 0,3%, Pôlôney 0,3%, Jiosy 0,2%, Armeniana 0,1%, Oroma 0,1% ary hafa 1,8% (fanisam-bahoaka tamin' ny taona 2001).

Jereo koa

[hanova | hanova ny fango]

Loharano sy fanamarihana

[hanova | hanova ny fango]
  1. ↑ "Country Policy and Information Note Albania: Ethnic minority groups" (PDF).
  2. ↑ "Population: Demographic Situation, Languages and Religions". 9 October 2017.
  3. ↑ The Greeks: the land and people since the war. James Pettifer. Penguin, 2000. (ISBN 0-14-028899-6)
  4. ↑ "CIA Factbook 2010". Retrieved 26 July 2010.
  5. ↑ "Census 2001, Population by Districts and Ethnic Groups as of 01.03.2001". Nsi.bg. Retrieved 26 August 2010.
  6. ↑ (in hr) Popis stanovništva. Croatian Bureau of Statistics. https://podaci.dzs.hr/hr/podaci/stanovnistvo/popis-stanovnistva/. 
  7. ↑ Persons of Danish origin: 4 985 415. Total population: 5 511 451 Statistics Denmark
  8. ↑ https://www.un.org/depts/DGACM/RegionalGroups.shtml United Nations Regional Eastern European Group
  9. ↑ "Background – Hagstofa". Hagstofa. Retrieved 12 December 2017.
  10. ↑ "Legge 482". www.camera.it.
  11. ↑ Refugees, United Nations High Commissioner for. "Refworld – World Directory of Minorities and Indigenous Peoples – Italy". Refworld.org. Retrieved 12 December 2017.
  12. ↑ "Endangered languages: the full list". The Guardian Datablog facts are sacred. 15 April 2011. Retrieved 2 October 2022.
  13. ↑ "Indicatori demografici". Istat.it. 30 November 2014. Retrieved 12 December 2017.
  14. ↑ "CITTADINI NON COMUNITARI REGOLARMENTE SOGGIORNANTI : Anni 2013–2014" (PDF). Istat.it. Retrieved 12 December 2017.
  15. ↑ "Cittadini Stranieri. Popolazione residente per sesso e cittadinanza al 31 Dicembre 2012 Italia – Tutti i Paesi". Demo.istat.it. Retrieved 12 December 2017.
  16. ↑ Италианските българи (in Biolgara). 24 Chasa. Archived from the original on 8 June 2015.
  17. ↑ "On key provisional results of Population and Housing Census 2011 | Latvijas statistika". Csb.gov.lv. 18 January 2012. Retrieved 13 August 2012.
  18. ↑ "MALTA : general data". Populstat.info. Archived from the original on 25 June 2009. Retrieved 12 December 2017.
  19. ↑ "Focus on Sámi in Norway". Statistics Norway. Archived from the original on 9 March 2012.
  20. ↑ regionaldepartementet, Kommunal- og (8 December 2000). "St.meld. nr. 15 (2000–2001)". Regjeringa.no.
  21. ↑ Personer med innvandringsbakgrunn, etter innvandringskategori, landbakgrunn og kjønn. 1. januar 2012 ( Endrika:Webarchive SSB (Statistics Norway), Retrieved 6 November 2012
  22. ↑ Официальный сайт Всероссийской переписи населения 2010 года. Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года Endrika:Webarchive
  23. ↑ "Всероссийская перепись населения 2010. Национальный состав населения РФ 2010". Gks.ru. Retrieved 12 December 2017.
  24. ↑ "SCB.se". Scb.se. Archived from the original on 6 April 2008. Retrieved 12 December 2017.
  25. ↑ "SCB.se". Scb.se. Archived from the original on 12 March 2011. Retrieved 12 December 2017.
  26. ↑ 26,0 et 26,1 "Statistical information about Switzerland". www.about.ch. Retrieved 2022-09-29.
Hita tao amin'ny "https://mg.wikipedia.org/w/index.php?title=Vondrom-poko_ao_Eorôpa&oldid=1084266"