Etiôpia
I Etiôpia na ny Repoblika Demôkratika Federalin' i Etiôpia dia firenena ao amin' ny Tandrok' i Afrika ao Afrika Atsinanana, izay izay manana velaran-tany mirefy 1 127 127 km², mifanila amin' i Eritrea ao avaratra, i Sômalia ao atsinanana-atsimo-atsinanana, i Sodàna ao avaratra-andrefana, i Sodàna Atsimo ao andrefana-atsimo-andrefana, i Kenia ao atsimo ary i Jibotỳ ao avaratra atsinanana. I Addis-Abeba no renbivohiny. Heverina ho nipoitra avy ao amin' ny faritr' i Etiôpia ny olombelona: ny aostralôpiteka voalohany, izay razamben' ny olombelona, dia niseho tao voalohany tany amin' ny 4,5 tapitrisa taona tany aloha.
Miompana amin' ny fambolena izay velezin' ny haintany mafy matetika ny toekaren' i Etiôpia. Nandritra ireo taona 1970 sy teo antenatenan' ireo taona 1980 dia niharan' ny haintany sy ny kere izay nandravarava tokoa i Etiôpia. Ankehitriny dia i Etiôpia no firenena mahantra indrindra eto an-tany.
Tamin' ny taonjato faha-2 taor. J.K. no niorenan' ny fanjakana voalohany tany, dia ny fanjakan' i Aksoma. Niova finoana ho amin' ny kristianisma ity fanjakana ity roanjato taona taty aoriana. Tamin’ ny taonjato faha-15 vao teraka ny fanjakam-panjaka tokana etiôpiana ka ny mpanjaka tamin' izany dia nantsoina hoe negosy (negus) izay midika hoe "emperora" na "mpanjakan' ny panjaka".
Taorian' ny fisokafan’ ny lakandranon' i Suez izay mampitohy ny Ranomasina Mediteranea amin' ny Ranomasina Mena dia nanandrana ny hifehy ireo lalalan' ny raharaham-barotra ny Eorôpeana, ohatra amin' izany i Italia izay nanao ho eo ambany fahefana sy fiarovany ny tanin' i Etiôpia manontolo. Nahazo ny faheleovan-tenany i Etiôpia tamin' ny taona 1896. Tamin' ny fanapahan' ny emperora Haile Selassie dia nandrafitra ny lalàm-panorenany voalohany i Etiôpia tamin' ny taona 1931. Tamin' ny taona 1974 i Haile Selassie dia naongan' ny miaramila ka nandao ny fitondrana ka tsy nisy intsony ny emperora tao Etiôpia. Taorian' izay dia nanjaka ny ady mitam-piadiana teo amin' i Etiôpia sy i Eritrea (izay faritany etiôpiana taloha tamin' ny taona 1962-1993).
Tamin' ny taona 2021 dia nisy mponina miisa manodidina ny 110 880 000 i Etiôpia. Ny fiteny amharika no fiteny ôfisialy any Etiôpia.
| |||
| Devise nationale : «» | |||
| Fiteny | Amhary | ||
| Renivohitra | Addis Abeba | ||
| Praiminisitra | Abiy Ahmed | ||
| Filoham-pirenena | Sahle-Work Zewde | ||
| Velarantany | 1.127.127 km² | ||
| Mponina - Manontolo (2004) - Hakitroka |
Liste des pays par population 67.851.281 mponina 60 mpo/km² | ||
| Anarana | |||
| Fahaleovantena | |||
| Sandam-bola | Birr (ETB) | ||
| Faritra ora | UTC +3 | ||
| Faritra Internet | .et | ||
| Antso an-tariby | 251 | ||
| Hiram-pirenena | Whedefit Gesgeshi Woude Henate Ethiopia | ||
Tantara[hanova | hanova ny fango]
Niditra an-keriny tao Etiôpia i Italia tamin' ny volana oktobra 1935 ary nibodo ny renivohitra ny 5 mey 1936 ka hatramin' ny 5 mey 1941.
Jeôgrafia[hanova | hanova ny fango]
Ao amin' ny saikanosy (Tandrok' i Afrika) amin' ny tapany avaratra-atsinanan' i Afrika no misy an' i Etiôpia. Hatramin' ny nahazoan' i Eritrea ny fahaleovantenany dia tsy nanana sisin-dranomasina namaritra azy intsony i Etiôpia, ary miray vodi-rindrina amin' i Sômalia, Sodàna, Kenia, ny Repoblikan' i Jibotỳ ary Eritrea izy.
Jereo koa[hanova | hanova ny fango]
Firenena ao Afrika
Afrika Atsimo - Alzeria - Angôla - Benîno - Borkina Fasô - Borondy - Bôtsoana - Ejipta - Eritrea - Esoatiny (Soazilandy taloha) - Etiôpia - Gabôna - Gambia - Ganà - Ginea - Ginea Bisao - Ginea Ekoatôrialy - Jibotỳ - Kamerona - Kapvera - Kenia - Kômôro - Kôtidivoara - Lezôtô - Liberia - Libia - Madagasikara - Malaoy - Malỳ - Maorisy - Maoritania - Marôka - Môzambika - Namibia - Nizera - Nizeria - Oganda - Repoblika Arabo Saharaoy Demôkratika - Repoblika Demôkratikan'i Kôngô - Repoblikan'i Afrika Afovoany - Repoblikan'i Kôngô - Roanda - Saô Tôme e Prinsipe - Seisely - Senegaly - Siera Leôna - Sodàna - Sodàna Atsimo - Sômalia - Sômalilandy - Tanzania - Tôgô - Tonizia - Tsady - Zambia - Zimbaboe
Lohahevitra hafa
Kôntinenta eto an-tany
|
|