Pôrtogaly
| República Portuguesa ((pt)) | |||||
| Repoblikan' i Pôrtogaly ((mg)) | |||||
| |||||
| |||||
| Teny ofisialy | Portugesa | ||||
| Renivohitra | Lisbonne 38° 4' N ; 9° W | ||||
| Tanàna ngeza indrindra | Lisbonne | ||||
| Fitondrana sy governemanta - Filohanta - Mpiray ministra |
Repoblika misy Parlementa Marcelo Rebelo de Sousa} António Costa | ||||
| Velarantany - Tontaliny - Rano (%) |
faha 109 92 391 km² 0,5 % | ||||
| Isam-ponina - Tontaliny (2008) - hakitroka |
faha 75 10 617 575 mpo. 114 mpo./km² {{{1}}} | ||||
| Anaran'ny mponina | Portugezy | ||||
| IDH (2006) |  0,900 (ambony) faha 33
| ||||
| Sandam-bola | Euro (EUR)
| ||||
| Faritr'ora | UTC +0: (WET); | ||||
| Hiram-pirenena | A Portuguesa | ||||
| Valan-tsehatra internet | |||||
| Antso an-tariby |
+351
| ||||
I Pôrtogaly na Repoblikan' i Pôrtogaly dia firenena ao Eorôpa Atsimo-Andrefana, ao amin' ny tapany andrefana amin' ny Saikanosy Iberika, miaraka amin' i Espaina, manana morontsiraka ao amin' ny Ranomasimbe Atlantika. Mizara sisin-tany amin' i Pôrtogaly ao avaratra sy atsinana i Espaina ary ny Ranomasimbe Atlantika no mamaritra ny sisin-taniny ao atsimo sy andrefana.
Ny vondronosy Açores sy Madera dia anisan' ny tanin' i Pôrtogaly. Tendrombohitra antonony no hita ao Pôrtogaly ka ny 40 %n' ny velarany dia rakotra ala.
Ny ankamaroan' ny Pôrtogey dia monina ambanivohitra na amin’ ny tanàna antonontony. Teo anelanelan' ny taona 1960 sy 1988 dia Pôrtogey iray tapitrisa no nandao tanindrazana mba hitady asa any ivelany. Taorian’ ny fidiran’ i Pôrtogaly ho mpikambana tao amin’ ny Fianakaviambe ara-Toekarena Eorôpeana (frantsay: Communauté Economique Européenne - CEE), dia nandroso fatratra ny toekareny. Nitoetra ho anisan' ny firenena mahantra indrindra ao amin' ny Vondrona Eorôpeana i Pôrtogaly ka tsy niova izany raha tsy tamin' ny nidiran' ny firenena ao Eorôpa Atsinanana tamin' ny taona 2004. Ny voly voaloboka no tena ataon' ny mponina any ary ny fampiroboroboana ny taozava-baventy dia vao natao taty aoriana.
Nanjakazaka tao amin' ny faritra misy an' i Pôrtogaly ankehitriny ny Empira Rômana. Nanani-bohitra sy nanorim-ponenana tao ny Barbariana tamin' ny taonjato faha-5 talohan' ny hifehezan' ny Maoro azy. Ny faritra nobodoin' ny Arabo dia azon' ny mpanjaka espaniôla indray nanomboka tamin' ny taonjato faha-10, izay naharitra hatrany amin' ny fiafaran' ny taonjato faha-15: izany no atao hoe Reconquista. Nandrefa miaramila hanao fanafihana lehibe mifanesisesy ny Pôrtogey: nandeha hatrany India i Vasco de Gama, ary ny faritra rehetra hitany tamin' izany dia nozanahan' i Pôrtogaly, ka anisan' izany i Madeira, i Açores, i Kapvera, i Angôla, ary i Brezily. Izany andro volamena izany dia nodimbiasan' ny fotoan' ny fitontonganana: nakambana tamin' i Espaina ho feheziny i Pôrtogaly tamin' ny fiafaran' ny taonjato faha-16. Nahazo ny fahaleovan-tenany indray izy tamin' ny taona 1640. Tamin' ny taona 1910 dia voasolon' ny fitondrana repoblikana ny fitondrà-mpanjaka. Nandray anjara tamin' ny Ady Lehibe Voalohany nanampy ny Mpiray Dina i Pôrtogaly nanomboka tamin' ny taona 1916. Tamin' ny taona 1926 dia fanonganam-panjakana no nametraka fitondrana vaovao mpanao didy jadona: izany no atao hoe Estado novo ("Fanjakana vaovao") izay notarihin' i António de Oliveira Salazar fotoana fohy taty aoriana. Tamin' ny taompolo 1960 dia nitaky fahaleovan-tena ny zanatany pôrtogey. Nahatonga fanoherana ny fitondrana tao Pôrtogaly ihany koa izany tsy filaminana izany: nanapitra ny fitondrana jadona tamin' ny taona 1974 ny Revolução dos Cravos. Natao ny fanambaràna ny lalàm-panorenana vaovao ary nihanatanjaka ny demôkrasia. Nanomboka tamin' ny taona 1986 dia nandray anjara amin' ny fananganana an' i Eorôpa i Pôrtogaly. Mpikambana ao anatin' ny Vondrona Eorôpeana hatramin' ny taona 1986 i Pôrtogaly.
Jereo koa
[hanova | hanova ny fango]- Firenena ao Eorôpa
- Albania - Alemaina - Andôra - Aotrisy - Belzika - Bielôrosia - Bolgaria - Bôsnia-Herzegôvina - Danemarka - Espaina - Estônia - Fanjakana Mitambatra - Finlandy - Frantsa - Grisia (na Gresy) - Hôngria (na Hongaria) - Irlanda - Islandy - Italia - Jeôrjia - Kipra (na Sipra) - Krôasia (na - Krôatia) - Letônia - Liktenstaina - Litoania - Loksemborga - Masedônia Avaratra (na Makedônia Avaratra)- Malta - Môldavia - Môntenegrô - Nederlandy - Nôrvezy - Okraina - Pôlônia - Pôrtogaly - Tsekia - Romania - Rosia - San-Marîno - Serbia - Slôvakia - Slôvenia - Soeda - Soisa - Tsekia - Vatikàna.
- Kôntinenta eto an-tany