Ejipta

I Ejipta na Egipta na ny Repoblika Arabon' i Ejipta dia firenena ao amin' ny faritra atsinanan' i Afrika Avaratra. Manana morontsiraka amin' ny Ranomasina Mena izy ao atsinanana ary amin' ny Ranomasina Mediteranea ao avaratra. I Kahira (arabo: القاهرة / al-Qāhira) no renivohiny sady tanàna lehibe indrindra aty Afrika. Ireo firenena manodidina azy dia i Israely ao avaratra-atsinanana sy i Sodàna ao atsimo ary i Libia ao andrefana. Mivelatra mankany amin' ny tendro atsinanan' i Afrika Avaratra i Ejipta sady mitohy mankany Azia noho ny fisian' i Sinay. Izany toerana misy an' i Ejipta izany no iheverana azy ho isan' ny faritra Atsinanana Akaiky (na Azia Andrefana). Atao hoe مصر / Miṣr i Ejipta amin' ny teny arabo, fa مصر / Maṣr kosa amin' ny teny arabo egiptiana (fiteny ifaneraserana). Manana velarana mirefy 1 001 450 km² izy izay misy mponina miisa 76 117 421 tamin ' ny taona. Atao hoe Ejipsiana na Egiptiana ny vahoakan' io firenena io.

Ejipta

(Antsipirihany)

Teny Filamatra : «»

Sarintany

1 001 450 km²

Mponina
- Manontolo (2004)
- Hakitroka

Lisitra tanàna araka ny mponina
76.117.421 mponina
1120 mpo/km²

silamo : 90%;kôpta;katôlika

sterlina ejipsiana

UTC +2

.eg

20

I Nily (na Neily), izay isan' ireo ony lava indrindra maneran-tany dia avokavoka ho an' i Ejipta: ao amin' ny lohasahan' i Nily sy amin' ny vinaniny ao amin' ny Ranomasina Mediteranea no ahitana ny ankamaroan' ny haren' i Ejipta. Ny 10 %n' ny tanin' i Ejipta monja anefa no misy mponina sady ahitana fambolena, ny sisa rehetra dia faritra karankaina.

Laharana faharoa aty Afrika ny toekaren' i Ejipta sady manana ny akony lehibe dia lehibe ao amin' ny faritra Atsinanana Akaiky. Malalaka sady sahanin' ny sehatra tsy miankina ny toekaren' i Ejipta ankehitriny raha nampanarahin' ny fanjakana teti-pampandrosoana izany tany aloha. Ny fambolena no seha-pihariana lehibe indrindra any. Ny solitany sy etona voajanahary no loharanon-karena mampidi-bola be indrindra, toraka izany koa ny fizahan-tany, vokatry ny fisian' ny toerana manan-tantara ahitana ny fasan' ireo faraôna taloha (piramida).

I Ejipta tamin' ny Andro Taloha dia nandrosoan' ny sivilizasionan’ i Ejipta taloha. Taty aoriana dia ny Arabo miozolmana no nanjakazaka tao. Tamin' ny taona 1869 dia vita ny lakandranon' i Suez izay nampitohy ny Ranomasina Mediteranea amin' ny Ranomasina Mena sady lasa lalana falehan' ny raharaham-barotra mampitohy ny Tontolo Tandrefana amin' ny faritra Atsinanana Akaiky. Tamin' ny taonjato faha-20 dia teo ambany fahefana sy fiarovan' ny Britanika i Ejipta. Tamin' ny taona 1953 no nanambaràna ny fahaleovan-tenan' i Ejipta. Taorian' izany ireo disadisa maro nifanaovany tamin' i Israely.

Ny 99 %n' ny mponina dia miangona ao amin' ny 4 %n' ny velaran-tanin' i Ejipta. I Ejipta no firenena be mponina indrindra ao amin' ny Tontolo Arabo. Ny 90 %n' ny mponina dia miozolmana fa ny 10 % kosa dia manaraka ny fivavahana kristiana kôpta (Fiangonana Kôpta Ôrtôdôksa, Fiangonana Katôlika Kôpta, Fiangonana Evanjelika Kôpta).

Ny fiteny arabo no fiteny ôfisialin' i Ejipta. Ny fiteny arabo egiptiana dia fiteny ifaneraserana am-bava ihany.