Kristianisma aty Afrika
Ny krisianisma aty Afrika dia tafaorina tamin' ny taonjato voalohan' ny fivavahana kristiana, indrindra tao Afrika Avaratra nofehezin' ny Rômana. Tamin' ny taona 1910 dia ny 1 %n' ny Kristiana no hita taty Afrika, tamin' ny taona 2010 dia nahatratra ny 23 % izany. Vitsy anisa ny Kristiana any Afrika Avaratra fa fivavahan' ny maro anisa kosa izy aty Afrika atsimon' i Saharà (63 %). Ny kristianisma dia hita aty amin' ny tapany atsimo amin' i Afrika ary saika manerana an' i Afrika Afovoany sy Afrika Atsinanana. Tamin' ny fiantombohan' ny taonjato faha-21 dia ny kristianisma sy ny silamo no fivavahana lehibe indrindra aty Afrika. Ny isan' ny Kristiana aty Afrika no mahery mitombo indrindra maneran-tany tamin' ity taonjato faha-21 ity. Izany fitomboana izany dia vokatry ny fielezan' ny kristianisma evanjelika sy ireo fiangonana teratany afrikana izay 36 %n' ny mponina aty Afrika atsimon' i Saharà, ka Katôlika ny 21 % amin' izany.
Fivavahana isam-pirenena
[hanova | hanova ny fango]Ity ny fafana maneho ny fitsinjaràn' ny fivavahana aty Afrika isam-pirenena tamin' ny taona 2010[1]:
| Firenena | Kristianisma (%) | Silamo (%) | Hafa (%) |
| Afrika Atsimo | 81,2 | 1,7 | 17,1 |
| Alzeria | 0,2 | 97,9 | 1,9 |
| Angôla | 90,5 | 0,2 | 9,3 |
| Benîno | 53,0 | 23,8 | 23,2 |
| Borkina Fasô | 22,5 | 61,6 | 15,9 |
| Borondy | 91,5 | 2,8 | 5,7 |
| Bôtsoana | 72,1 | 0,4 | 27,5 |
| Ejipta | 10,0 | 90,0 | 0,0 |
| Eritrea | 62,9 | 36,6 | 0,5 |
| Esoatiny | 88,1 | 0,2 | 11,7 |
| Etiôpia | 62,8 | 34,6 | 2,6 |
| Gabôna | 76,5 | 11,2 | 12,3 |
| Gambia | 4,5 | 95,1 | 0,4 |
| Ganà | 74,9 | 15,8 | 9,3 |
| Ginea | 10,9 | 84,4 | 4,7 |
| Ginea Ekoatôrialy | 88,7 | 4,0 | 7,3 |
| Ginea-Bisao | 19,7 | 45,1 | 35,2 |
| Jiboty | 2,3 | 96,9 | 0,8 |
| Kamerona | 70,3 | 18,3 | 11,4 |
| Kapvera | 89,1 | 0,1 | 10,8 |
| Kenia | 84,8 | 9,7 | 5,5 |
| Kômôro | 0,5 | 98,3 | 1,2 |
| Kôtidivoara | 44,1 | 37,5 | 18,4 |
| Lesôtô | 96,8 | 0,1 | 3,1 |
| Liberià | 85,9 | 12,0 | 2,1 |
| Libia | 2,7 | 96,6 | 0,7 |
| Madagasikara | 85,3 | 3,0 | 11,7 |
| Malaoy | 82,7 | 13,0 | 4,3 |
| Maly | 3,2 | 92,4 | 4,4 |
| Maorisy | 25,3 | 16,7 | 58,0 |
| Maoritania | 0,3 | 99,0 | 0,7 |
| Marôka | 0,1 | 99,9 | 0,1 |
| Môzambika | 56,7 | 18,0 | 25,3 |
| Namibia | 97,5 | 0,3 | 2,2 |
| Nizera | 0,8 | 98,4 | 0,8 |
| Nizerià | 49,3 | 48,8 | 1,9 |
| Oganda | 86,7 | 11,5 | 1,8 |
| Repoblika Demôkratikan' i Kôngô | 95,8 | 1,5 | 2,7 |
| Repoblikan' i Afrika Afovoany | 89,5 | 8,5 | 2,0 |
| Repoblikan' i Kôngô | 85,9 | 1,2 | 12,9 |
| Roanda | 93,4 | 1,8 | 4,8 |
| Sahara Andrefana | 0,2 | 99,0 | 0,8 |
| Saô Tôme-e-Prinsipe | 82,2 | 0,1 | 17,7 |
| Seisely | 94,0 | 1,1 | 4,9 |
| Senegaly | 5,0 | 94,0 | 1,0 |
| Siera Leôna | 20,9 | 78,0 | 1,1 |
| Sodàna | 5,4 | 90,7 | 3,9 |
| Sodàna Atsimo | 60,5 | 6,2 | 33,3 |
| Sômalia | 0,0 | 100,0 | 0,0 |
| Tanzania | 61,4 | 35,2 | 3,4 |
| Tôgô | 43,7 | 14,0 | 42,3 |
| Tonizia | 0,2 | 99,0 | 0,8 |
| Tsady | 40,6 | 55,3 | 4,1 |
| Zambia | 97,6 | 0,5 | 1,9 |
| Zimbaboe | 87,0 | 0,9 | 12,1 |
Ny fiangonana kristiana afrikana tsy miankina
[hanova | hanova ny fango]Ny fiangonana kristiana afrikana tsy miankina dia fiangonana manana endrika manokana mampiavaka ny kristianisma aty Afrika, naorin' ny Afrikana aty Afrika, fa tsy naorin' ireo misionera avy any amin' ny kôntinenta hafa. Ny fiangonana teratany afrikana voalohany dia angamba ny antônianisma izay naorin' ny mpaminany vavy Kimpa Vita tamin' ny taonjato faha-18. Nitory ny amin' ny Kristy mainty izy ka ny Tany masiny ("Jerosalema Vaovao") dia i Kôngô[2]. Naka tahaka izany koa ny hafa izay niorina taty Afrika teo anelanelan' ny Ady lehibe roa, nandritra ny fotoana nisian' ny fitakiana ny fanafoanana ny fanjanahan-tany izay nataon' ireo mpaminany mpanasitrana tahaka an' i William Wade Harris sy i Simon Kimbangu; nisy koa ireo hafa izay teraka avy amin' ny prôtestantisma evanjelika. Araka an' i David Barrett tamin' ny taona 1968 dia miisa 6 000 any ho any ireo fiangonana ireo[3]. Tamin' ny taona 2004 dia nahatratra 11 500 izany isa izany[4]. Mety tafakatra eo anelanelan' ny anjatony sy iray tapitrisa any ho any ny isan' ny mpino ao amin' izy ireo: ny kimbangisma ao amin' ny Repoblika Demôkratikan' i Kôngô, ny Fiangonana harista ao Kôtidivoara, ny hetsika Aladura avy ao Nizerià ary ny Fiangonana kristianan' i Ziôna avy ao Afrika Atsimo no ohatra amin' izany. Milaza i Pauw fa fara-fahakeliny dia ny 36 %n' ny mponina ao Afrika dia manaraka ireo fiangonana ireo[5].
Jereo koa
[hanova | hanova ny fango]Loharano sy fanamarihana
[hanova | hanova ny fango]- ↑ "Global Religious Landscape Archived Novambra 16, 2013 at the Wayback Machine" [tahiry], The Pew Forum
- ↑ Lusala lu ne Nkuka Luka, Jésus-Christ et la religion africaine: Réflexion christologique, Gregorian & Biblical Press, 2010, p. 10-12.
- ↑ David B. Barrett, Schism and Renewal in Africa : an analysis of six thousand contemporary religious movements, Oxford University, 1968.
- ↑ Jonathan J. Bonk, "Ecclesiastical Cartography and the Invisible Continent", International Bulletin of Missionary Research, octobre 2004.
- ↑ African Initiated Christianity and the Decolonisation of Development. e book: Routledge. 2020. pp. 95–100. ISBN 978-0-367-82382-5.