Volahavana Germaine

I Volahavana Germaine na Mama Nenilava no mpanorina ny fifohazana Ankaramalaza, izay mirafitra amin' ny Fiangonana Loterana Malagasy (FLM). Teraka tamin' ny taona 1922 izy. I Malady no rainy, izay ao amin' ny foko antemoro. Vao folo taona monja izy dia nandre feo niantso azy isaky ny amin' ny mitataovovonana. Nanonofy matetika mahita olona ranjanana nanasa ny tongony izy. Nanambady katekista izy rehefa feno 17 taona. Notezaina tao amin' ny Fiangonana loterana i Volahavana. Taty aoriana dia nentin’ Andriamanitra tamin’ ny alalan' ny tsindrimandry tany an-danitra izy, naseho azy ny hiran-danitra sy hiakiakan' ny olona very any amin' ny afobe. Nanasitrana zazavavy demôniaka izy tamin' ny 01 Aogostra 1941: izany no fahagagana voalohany nataony. Voalaza koa fa nampianarin' i Jesoa teny tsy fantatra izy mba hahaizany ny Soratra Masina. Notokanana tany Ankaramalaza i Nenilava tamin' ny 1 sy 2 Aogositra 1983, ka ankanjo miavaka araka ny toro-marika nomen' Andriamanitra azy no nanjairana ny akanjo. Maro ny fahagagana nataony. Maty tamin' ny taona 1998 izy tao Ambohibao-Antananarivo izy ary nalevina ao amin' ny toby Ankaramalaza. Tsy niteraka i Nenilava, ka ireo atao hoe "zanany" na "zanak' i Mama" dia zaza natsangany.

Fahazazana

Fianakaviana mpandala ny fivavahan-drazana

I Volahavana no anarana nomen' ny ray aman-dreniny azy tamin' ny fahaterahany. Ny rainy Malady, dia Antemoro izay taranaka mpanjaka sady ombiasa, izay malaza sy nohajain' ny olona tao amin' ny faritra nisy azy. I Vao kosa no anaran-dreniny. Tao Mandronda, ao amin' ny kantaon' i Lokomby, ao amin' ny distrikan' i Manakara, no nonenan' izy ireo. Manana anadahy sy rahavavy maro i Volahavana ary izy no fahatelo amin' izy efatra mirahavavy. Tsy tian' i Volahavana ny asan-drainy amin' ny maha ombiasa azy ka nahatezitra an-drainy izany. Tsy tia milalao amin' ny ankizy i Volahavana fa naleony nitokantokana.

Nanonofy matetika

Rehefa tokony feno folo taona Volahavana dia nanonofy isan' alina mahita olona avo ranjanana miakanjo fotsy nitondra azy tao amin' ny tranovato lehibe iray. Nosasan' io lehilahy io ny tongony ary nohamaininy tamin' ny lamba famaohana. Rehefa amin' ny mangiran-dratsy dia netin' ilay lehilahy any an-trano izy. Amin' ny nofy iray hafa dia nakarina any an-danitra izy. Ireo nofy roa ireo dia miverimberina matetika hatramin' izay ka hatramin' ny faha-12 taonany. Taorian' izany dia nandre feo matetika miantso azy isaky ny mitataovovonana izy. Nihazakazaka nody izy fa nataony ho ny ray aman-dreniny no miantso azy. Nihevitra azy ho very saina izy ireo. Nivoaka izy ary nitady fialofana eny am-body hazo. Matetika mankeo amin' io hazo io izy rehefa tsy milamin-tsaina na voaratra ny fony.

Noterena hanambady

Tamin' ny faha-15 taonany dia maro no nangataka azy ho vady nefa nanda izy satria mbola tsy nieritreritra fanambadiana. Noho izany fandavana izany dia nalefan' ny ray aman-dreniny niaraka amin' ny rahavaviny iray tany Manakara izy. Iray taona monja no naha tao Manakara azy, dia niverina nody any ambanivohitra indray izy. Nozahàn-drainy tamin' ny sikidiny ny zavatra mahazo an' i Volahavana. Hitany fa misy fanahy lehibe mipetraka amin' ny zanany ka hitany fa tena Andriamanitra lehibe izany. Resy lahatra taorian' izay ny rainy ka nanary ny ody sy ny sampiny ary niteny tamin' ny fianakaviany fa hanaja ny Andriamanitr' i Volahavana. Rehefa tsy nety nanambady ihany i Volahavana dia nanery azy hanambady lehilahy efa 60 taona ny ray aman-dreniny, dia tsy iza izany fa ny katekista Mosesy Tsirefo, izay efa maty vady sady efa nanan-janaka maro. Fito ambin' ny folo taona i Volahavana tamin' izany. Nampianarina fotopianarana (na katekisma) i Volahavana alohan' ny hanaovana batisa azy. Tao anatin' ny roa herinandro no nahavitany ny fianarana, dia natao batisa tao Lokomby izy tamin' ny taona 1935, ka nahazo ny anarana am-batisa hoe Germaine. Taorian' ny fitsofan-drano ny fanambadian' izy sy i Mosesy Tsirefo tao am-piangonana dia nifindra tany Ankaramalaza izy roa, ka tao ny vadiny no nanohy ny fampianaram-pinoana kristiana. Nisy pastora nanampy azy tamin' izany. Taty amin' ny taona 1949 i Mosesy Tsirefo vadiny no maty nefa tsy niteraka taminy.

Fanombohan' ny asany

Famoahana demonia voalohany

Tamin' ny faha-21 taonan' i Volahavana Germaine dia narary sady noheverina fa nitoeran' ny fanahy ratsy ny iray tamin' ireo zanakavavin' i Mosesy Tsirefo. Nanatrika teo ny katekista avy ao Vohidrafy ka niezaka namoaka ilay fanahy ratsy nefa tsy nahavoaka. Nisy feo nandidy an' i Volahavana Germaine hitsangana sy hanampy an' ilay zazavavy. Naharitra ela ny "tolona" tamin' ilay fanahy ratsy. Sitrana ilay zazavavy ary niverina ny sainy. Izany fahagagana izany dia niseho tamin' ny Alarobia 1 Aogositra 1941. Ankehitriny, ny 1 sy ny 2 Aogositra dia tsarovana ao amin’ ny tobilehibe Ankaramalaza, ary ny 2 Aogositra dia atao ho fanokanana ireo mirotsaka ho mpiandry.

Fanomanana

Baiko fanirahana

Tamin' ny alina mialoha ny rahampitso marain' io andro nisehoan' ny fahagagana voalohany io, dia niteny tamin' i Volahavana sy i Mosesy Tsirefo ary ilay katekista avy any Vohidravy i Jesosy, ka nanao hoe: "Mitsangana ka mitoria ny Filazantsara amin' izao tontolo izao. Roahy ny demonia. Madehana …. ka aza mitaredretra. Tonga ny fotoana hankalazana ny Zanak' olona eto amin' ny fokon' i Matitanana sy Ambohibe. Ianareo no nofidiko hanao ity iraka ity. Mandidy anao hanatanteraka". Nandà i Volahavaba Germaine ka nilaza fa mbola tanora sy tsy mahay Soratra Masina ary tsy mahay mitory teny. Nanizingizina ihany anefa i Jesosy. Nanaiky i Volahavana ka nangataka tamin' i Jesosy ny mba hanoroana azy mialoha izay zavatra tokony holazainy, dia nanaiky izany i Jesosy. Ny katekista avy any Vohidravy dia efa nanomboka nanatanteraka ny iraka nampanaovin' i Jesosy azy ny amin' ny fitoriana ny Filazantsara. Ireo mpikambana tao amin' ny vondrona notarihin' ilay katekista no nanome an' i Volahavana ny anaram-bosotra hoe Nenilava, satria avo loatra noho ny ankamaroan' ny vehivavy malagasy izy. Neken' i Volahavana izany anarana izany ka amin' io anarana io no ahafantaran' ny olona azy kokoa hatramin' izay.

Fianarana teny tsy fantatra

Raha momba ny fianarana nataon' i Volahavana kosa, dia nampianatra azy teny tsy fantatra i Jesosy sady nampianatra azy ny Soratra Masina amin' izany teny tsy fantatra izany nandritra ny telo volana. Ny teny tsy fantatra eto dia ireo fiteny roa ambin' ny folo be mpampiasa indrindra maneran-tany. Tsy nampiasa izany teny tsy fantatra izany i Nenilava raha tsy tamin' ny firesahany amin' i Jesosy. Nampiasa solaitrabe miloko fotsy i Jesosy raha nampianatra azy ary niloko fotsy ny soratra tamin' izany, izay soratra avy ambony mianambany, sahala amin' ny fomba fanoratana sinoa. Tamin' ny toerana mangina no nanaovana ny fampianarana, ka indraindray tao an-trano, indraindray tany anaty ala, ary ilay solaitrabe dia nihantona tamin' ny rindrina na tamin' ny sampan-kazo. Indraindray koa dia nampiasa boky lehibe i Jesosy amin' ny fampianarany.

Fianarana Soratra Masina tany an-danitra

Mba hampianarana azy ny Soratra Masina dia nitondra an' i Nenilava any an-danitra impito i Jesosy tao anatin' ny telo andro. Tamin' ny voalohany dia niteny aminy i Jesosy fa hofaty izy amin' ny Zoma amin' ny 11 ora. Nandre izany ny mpino rehetra tao an-tanàna sy ny avy amin' ny fitandremana lavitra ka nanao fotoam-pivavahana nisy fifandimbiasana mamaky Baiboly sy mivavaka. Nandry teo ambony farafara misarona fotsy i Nenilava mba hiandry ny ora voatondro. Norakofana lamba fotsy ny tenany, afa-tsy ny tarehiny. Araka ny fitantarana dia niakatra tsimoramora ny fanahiny. Nivavaka sy nihira tsy mitsahatra nandritra ny telo andro sady nifady hanina ny Kristiana nanatrika teo, izay niandry ny fiverenany. Rehefa tapitra ny telo andro, tamin' ny Alahady amin' ny 8 ora maraina, dia niverina ny fanahiny. Nidina avy eo amin' ny farafara i Nenilava ka nitory ny teny ao amin' ny Epistily voalohany ho an' ny Kôrintiana (1Kôr 15.55) milaza hoe izy: "Ry fahafatesana ô, aiza ny fandresenao? Ry fahafatesana ô, aiza ny fanindronanao?".

Ady tamin' ny dragona sy fifadian-kanina

Nilaza mialoha tamin' i Nenilava i Jesosy fa tsy maitsy hitolona amin' ny dragona mandritra ny telo andro mba hahatonga azy hahery. Nandritra ny tolona dia teo akaikiny i Jesosy. Tamin' ny fahatelo andron' ny tolona vao resy ilay dragona. Taorian' izany fandresena izany dia nifady hanina izy nandritra ny roa volana sy sasany, ka tsy nihinana afa-tsy zavatra boribory fotsy izay miendrika mofom-pandraisana ny fanasan' ny Tompo.

Tamin' ny fiantombohan' ny asany dia nisy tanora miisa 28 niaraka aminy tao Ankaramalaza. Nanomboka ny fitoriana ny Filazantsara izy tao amin' ny faritra misy azy, ao Manakara sy Vohipeno ary ny manodidina.

Famangiana sy fiaraha-miasa

Famangiana fiangonana

Taorian' ny fanomanana ny asany tao Ankaramalaza sy ny manodidina dia nisy nanasa ho tonga any amin' ny fiangonana samihafa i Nenilava ka nanomboka nandao ny faritra nisy azy, ka ny nanombohany azy dia tao Antsirabe izay misy ny foiben' ny Misiona Nôrveziana (NMS). Tamin' ny taona 1952 no nahitan' ny olona maro an' i Nenilava voalohany, satria tamin' io taona io izy vao nivoaka avy any amin' ny faritra atsimo-antsinanana, ka nanomboka niasa tao Antsirabe. Nanohy izany tamin' ny manodidina an' Antsirabe izy. Nankany Antananarivo koa izy nanao famangiana tao sy tamin' ny manodidina. Nahazo fanasana mba hamangy faritra maro hafa koa izy ka isan' izany i Toamasina, Mahajanga. Tamin' ny taona 1963 i Nenilava dia tonga tany Androy: voaorina ny Toby Siloama. Tamin' ny taona 1974 dia nandeha nitety faritany indray i Nenilava, ka tonga hatrany Tsihombe.

Famangiana any ivelan' i Madagasikara

Toerana maro no notetezin' i Nenilava tany ivelan' i Madagasikara noho ny fanasan' ny fiangonana maro azy. Tany Kômôro i Nenilava tamin' ny taona 1958. Tany Etazonia izy tamin' ny taona 1973. Tany Nôrvezy koa izy tamin' io taona io ihany, ka nifampitafatafa tamin' ny mpanjakan' i Nôrvezy, i Olav V, momba ny asany. Namangy tany Frantsa izy tamin' ny taona 1980 sady nanorina ny toby ao Pouru-Saint-Rémy.

Fiaraha-miasa amin' ny fiangonana tsy loterana sy fifohazana hafa

Ny fiangonana FJKM eo akaikin' Ambatovinaky eo, dia niangavy an' i Nenilava koa mba hovangiany. Niara-niasa tamin-dRavelonjanahary izy (raiamandrenin' ny Tobilehibe Manolotrony, mirafitra amin' ny FJKM). Niara-niasa tamin' ny FJKM Ambatonakanga koa izy. Saiky hiara-miasa tamin' i Daoud mpanorina ny Fiangonana Jesosy Mamonjy izy, saingy noraràn' i Jesosy, araka ny filazany, fa tsy hahita an' i Jesosy ao.

Fanorenana ny FLM 67 ha

Niorim-ponenana tao Antananarivo i Volahavana tamin' ny taona 1969, ary tsy niala ao raha tsy tamin' ny taona 1997. Tao amin' ny Logement 237 ao amin' ny 67 ha izy no nipetraka tamin' ny volohany. Lasa toby izany toerana izany taty aoriana, ary loharano nipoiran' ny fiangonana loterana ao amin' ny 67 ha. Taty aoriana mantsy, noho ny tsy fahatrarany ny fotoana eny Ambatovinaky, noho izy mbola miresaka amin' olona eny an-dalana mankany, dia nangataka izy mba hampandraisina ny fanasan' ny Tompo eny amin' ny Logement 238 ihany amin' ny Alahady hariva. Io no niantombohan' ny fotoam-pivavahana manaraka litorjia tao, izay lasa fiangonana taty aoriana, dia ny FLM 67 ha izany.

Fomba fiasa

Na aiza na aiza toerana nisy an' i Nenilava dia tonga ny olona avy amin' ny toerana rehetra mba hivavaka, hotsaboina na horoahina demonia, ny sasany koa mitondra ny marariny. Nisy olona jamba nanjary nahiratra, ny marary sitrana, ary hatramin' ny olan' ny isam-batan' olona sy ny isam-pianakaviana dia novahana. Na aiza na aiza toerana nalehany dia tsy maintsy nisy ny vavaka, ny fitoriana ny Filazantsara, ny famoahana demonia ary ny fametrahan-tanana miaraka amin' ny fanomezana teny famporisihana sy fampaherezana nalaina avy ao amin' ny Baiboly.

Betsaka ireo olona nibebaka sy nanatitra ny odiny mba hodorana, rehefa nandre ny toriteny nataony. Nisy ihany koa olona izay nandevozin-javatra toy ny tromba sy ny kalanoro, nisy mpanao mazia, nisy nandevozin' ny paraky izay samy nafahana avokoa. Maro amin' izay olona efa nanatona teo no lasa mpiandry na pastora.

Noho ny asa nataon' i Nenilava dia maro ny Malagasy sy ny Vazaha ary ny Afrikana no niorina tamin' ny finoana an' i Jesosy. Tamin' ny taona 1978 izy dia nitatitra ny resaka nataon' i Jesosy izay nilaza taminy hoe: "I Madagasikara dia ataon' Andriamanitra ho foibe fitoriana ny Filazantsara maneran-tany". Na dia nisy aza ny fahagagana sy ny filazana ny zavatra hoavy dia tsy nilaza ny tenany ho mpaminany i Nenilava.

Ireo andro faramparany niainany sy ny lova napetrany

Taorian' ny taona 1975 dia nihanahalana ny dia famangiany ary tao an-tranony tao amin' ny tobin' Ambohibao no nandaniany ny ampahany be amin' ny androny sisa.

Ny fanokanana an' i Nenilava

Notokanana tany Ankaramalaza amin' ny maha mpiandry azy i Nenilava tamin' ny 1 sy 2 Aogositra 1983, ka ankanjo miavaka araka ny toro-marika nomen' Andriamanitra azy no nanjairana ny akanjo. Atao hoe "fanehoam-panokanana" izany fanokanana izany satria lazaina fa efa voatokana tany an-danitra izy.

Ny nahafatesany

Maty tamin’ ny taoa 1998 tao an-tranony ao amin’ ny Toby Ambohibao ao Antananarivo i Nenilava ary ny vatany dia nentina tany Ankaramalaza. Nalevina tao amin’ ny tokontanin’ ny Toby Ankaramalaza izy.

Ny lova navelany

Ny tobilehibe sy ny fifohazana Ankaramalaza no lova navelan' i Volahavana Germaine. Rehefa sitrana ara-batana na ara-tsaina ny olona, ny ankamaroany dia miorim-ponenana ao, satria tsy te-hiverina hody intsony izy ireo. Nanamboatra sekoly sy toeram-pitsaboana ny toby. Ny toby madinika miankina amin' ny Tobilehiben' Ankaramalaza dia niorina etsy sy eroa manerana an' i Madagasikara, toy ny ao Ambohibao any Antananarivo, izay naorina tamin' ireo taona 1980, ary koa tao amin' ny tanànan' i Pouru-Saint-Rémy any Frantsa, izay niorina tamin' ny taona 1990. Nisy ny fanamboarana fiangonana katedraly izay nalaina tahaka tamin' ny endriky ny katedraly iray any Nôrvezy.

Tsy niteraka i Nenilava fa nanangan-jaza, izay fanomezana avy amin' ny ray aman-dreny ho fisaorana ny valim-bavak' izy ireo. Nikarakara ny fanabeazana ara-panahin' izy ireo izy no niandraikitra koa ny fanabeazana ankapobeny, sahala amin' ny ray aman-dreny rehetra. Manerana an' i Madagasikara sy amin' ny toeran-kafa dia manana zanaka ara-panahy i Nenilava.

Boky azo anovozan-kevitra

Ankaramalaza-Germaine Volahavana Nenilava: histoires et témoignages, Antananarivo, TPFLM, 2007.
Augustin R. S., Volahavana Germaine, Trano Printy Loterana, Antananarivo, 1986.
Austnaberg, Hans, Shepherds and Demons. A Study of Exorcism as Practised and Understood by Shepherds in the Malagasy Lutheran Church, New York: Peter Lang. 2008.
Bruno Rabarihoela, “Mama Nenilava sy ny asa Faminaniana ary ny Fiainam-pirenena”, 2007.
James Rabehatonina James, Tantaran' ny Fifohazana eto Madagasikara (1894-1990), Imarivolanitra: Trano Printy FJKM, 1991.
Louise R. N. V., Ankaramalaza: un centre religieux en milieu rural, Université d'Antananarivo, 1985.
Nenilava-Volahavana Germaine, Antananarivo: TPFLM, juillet 1986.
Pasteur Zakaria Tsivoery, “Ankaramalaza” in Tantaran' ny Fifohazana eto Madagasikara, Antananarivo: Imprimerie luthérienne malgache, 2001.
Rabehatonina James, Tantaran' ny fifohazana eto Madagasikara 1894 - 1990, Trano Printy Fiangonana Loterana Malagasy.
Rasolondraibe, Seth Andriamanalina, le Ministère de « berger » dans les Églises protestantes de Madagascar (de la fin du xix^e siècle à nos jours). Tensions et compromis entre mouvements de Réveil, institutions protestantes et religions traditionnelles, Thèse de doctorat sous la direction de Jean‑Paul Willaime, Paris : EPHE, 2010.
Razanamiadana, Rakitsoratra Notsongaina: Ny dia niarahako tamin' i Mama Volahavana Germaine Nenilava, fizarana voalohany, 2007.
Soloarison Rameloarison, “Ny tantaran’ny fifohazana Ankaramalaza”, mémoire de licence en théologie.
Thunem, Adolf & Rasamoela, Joela, Ny tantaran' ny Fifohazana eto Madagasikara, Antananarivo: Trano Printy Fiangonana Loterana Malagasy, p. 5‑96 (1^re édition 1934).
Tobilehibe Ankaramalaza, Foto-pampianarana momba ny asan' ny mpiandry, 1997.

Jereo koa

Rainisoalambo