Aller au contenu

Kôlômbia

Avy amin'i Wikipedia
Mbola ambangovangony  amin'ny resaka firenena ity lahatsoratra ity ary tokony hofenoina.

Azonao atao ny mandray anjara eto amin'ny Wikipedia amin'ny alàlan'ny fanitarana azy.
Jereo koa ny pejy Ahoana ny manao takelaka rehefa te-hijery hoe ahoana no fanaovana azy.

((es))
((es))
{{{nom_malgache}}} ((mg))
Saina ny Kolombia Faneva ny Kolombia
(Antsipirihany) (Antsipirihany)
Teny filamatra : Libertad y Orden (Fahafahana sy Filaminana)
Teny ofisialy Espaniola
Renivohitra Bogotá
Tanàna ngeza indrindra Bogotá
Fitondrana sy governemanta
 - filoha
Repoblika ara-parlemanta
Juan Manuel Santos
Velarantany
 - Tontaliny
 - Rano (%)
faha 25
1 141 748 km²
8,8%
Isam-ponina
 - Tontaliny (2009)
 - hakitroka
faha 28
44 760 630 mpo.
40 mpo./km²

{{{1}}}

Anaran'ny mponina Kolombiana
Sandam-bola Pesô Kolombiana (COP)
Faritr'ora UTC -5
Hiram-pirenena Oh Gloria inmarcesible
Valan-tsehatra internet
Antso
an-tariby
+57

I Kôlômbia, na Repoblikan' i Kôlômbia, (amin' ny fiteny espaniôla: República de Colombia), dia firenena any amin' ny tapany avaratra-andrefan' i Amerika Atsimo. Izy irery no firenena manana morontsirata amin' ny Ranomasina Karaiba ao varatra sy amin' ny Ranomasimbe Pasifika ao atsimo. I Bogotá no renivohiny, ny fiteny espaniôla no fiteny ôfisialiny ary ny peso no vola ampiasainy. I Kôlômbia no firenena miteny espaniôla ngeza indrindra ao aorian' i Meksika sy i Espaina.

Ny Amerindiana no nonina tao Kôlômbia talohan' ny nahatongavan' ny Eorôpeana, i Christophe Colomb, tamin' ny taona 1502. Nanomboka tamin' izay dia nozanahin' ny Espaniôla ity firenena ity ary ka nirafitra tamin' i Nova Granada (na Nouvelle-Grenade na New Granada). Nisy ny fanoheran' ny vahoaka notarihin' i Camillo Torres sy i Simón Bolívar: niafara amin' ny fanambaràna ny fahaleovan-tenan' ny Repoblikan' i Kôlôbia Lehibe (Republica della Gran Colombia) tamin' ny taona 1819 izany. Ny taonjato faha-19 dia nisongadinan' ny ady an-trano maro. Niorina tamin' ny taona 1886 ny Repoblikan' i Kôlômbia. Taorian' ny Ady Lehibe Faharoa, ny fiainana ara-pôlitika anatiny tao Kôlômbia dia nanjakan' ny atao hoe violencia, izay fikomiam-bahoaka. Avy eo dia nisy ny mpiady anaty akata nifanandrenan' ny vondrona mitam-piadiana maro, ka ny fivarotana sy fanondranana zava-mahadomelina (rongony) no matetika anton' ny disadisa.

Jeôgrafia

[hanova | hanova ny fango]

Ny Kôlômbia dia voazara ho faritany dimy: Karaiba, Pasifika, Anda, Orenokia ary Amazonia: ao anatin' ireo faritany ireo, samihafa ny sakafo, ny mponina, ny fiteny sy ny hetsika ara-toekarena.

Ny faritanin' i Anda no be olona indrindra: ao no misy ny tanàna manan-danja any Kôlômbia, indrindra i Bogotá, i Medellín, i Bucaramanga, i Cúcuta, i Pasto, i Manizales, i Pereira, i Neiva ary i Ibagué, ary any amin' ny morontsiraka avaratra: ny Karaiba, any no misy an' i Barranquilla, i Cartagena, i Santa Marta, i Sincelejo, i Montería ary i Valledupar. Ny tanàna fahatelo ao Kôlômbia dia i Cali izay miorina eo amin' ny sisintanin' ny faritany Pasifika-Anda.

Ny faritany sasany (Orinokia, Pasifika, Amazonia) indray dia tsy mivoatra tahaka ny faritanin' i Anda, ny departementan' i Chocó, Vaupés, Guainía, Putumayo, Caquetá, Guaviare, Vichada sy Amazonas no anisan' ny mahantra indrindra.

Jereo koa

[hanova | hanova ny fango]