Tsekia
I Tsekia na Repoblika Tseka dia firenena ao Eorôpa Afovoany. Ny renivohiny dia i Prague. Ny tanàna lehibe indrindra dia ny renivohiny. Miisa 10 701 777 ny mponina ao aminy araka ny fanisana natao tamin' ny taona 2021. Ny faritr' ora dia +1. Česko na Česká Republika ny anarany amin' ny teny tseka.
Iray amin’ ireo fanjakana mahaleo tena avy amin’ ny fivakisan’ i Tsekôslôvakia tamin’ ny taona 1993 ny Repoblika Tseka (ny fanjakana hafa tao koa dia i Slôvakia). Eo anelanelan’ i Alemaina sy i Pôlônia sy i Slôvakia ary Aotrisy no misy an’ i Tsekia izay tsy manana morontsiraka.
Iray tamin’ ireo irenena tao Eorôpa Afovoany nanana fari-piaina-mponina ambony indrinda i Tsekôslôvakia. Nanomboka tamin’ ny taona 1990 dia nanatanteraka fanavaozana lehibe ireo mpitondra azy mba hanakaikezany ireo firenena ao amin’ ny Vondrona Eorôpeana.
Mamondrona faritra maro ny Repoblika Tseka: dia i Bôhemia sy i Môravia izay nanjakazakan’ ny Habsborga teo anelanelan’ ny taona 1526 sy 1918. Taorian’ ny Ady Lehibe Valohany dia rava ny Empira Aostrô-Hongariana. I Tsekia sy i Slôvakia, izay nandrafitra azy, dia nivondrona ka namorona fanjakana mahaleo tena, dia tsy iza izany fa ny Repoblikan' i Tsekôslôvakia. Maro vahoaka vitsy anisa ny ao amin’ ny Repoblika Tseka, ka isan’ izany indrindra ny Alemana any amin’ ireo Sudètes. Nakamban’ i Adolf Hitler tamin’ i Alemaina ireo Sudètes tamin’ ny alalan’ ny fifanarahana tao Munich tamin’ ny taona 1938. Nanafika an’ i Tsekia ny Almana tamin’ ny taona 1939. Taorian’ ny ady dia lasa demôkrasia entim-bahoaka i Tsekôslôvakia ka nampanarahina ny an’ ny Firaisana Sôvietika ny fampandrosoana azy. Tamin’ ny taona 1968 dia nanandrana ny demôkrasia tao amin’ ny fireneny ireo mpitondra tao ary nametraka "sôsialisma manan-tavan' olombelona": izany no atao hoe "Lohataonan’ i Prague". Nofaizin’ ny tafiky ny Dinan’ i Varsovia (tafik’ ireo firenena niara-dia amin’ ny Firaisana Sôvietika) izany andrana izany. Taorian’ ny nahazoan’ i Mikhaïl Gorbatchev ny fahefana, izay nanao fanavaozana maro, dia niaina tamin’ ny atao hoe "Revôlisiôna malambolamb" (frantsay: "Revolution de velours") i Tsekôslôvakia: natao amin’ ny fomba milamina ny tetezamita mankany amin’ ny demôkrasia. Ilay mpanoratra atao hoe Václav Havel no lasa filohan’ i Tsekôslôvakia tamin’ ny taona 1989. Namorona fanjakana roa mahaleo tena tamin’ ny taona 1993 ny fivakisan’ i Tsekôslovakia, ka teraka tamin’ izany ny Repoblika Tseka sy i Slôvakia. Nitoetra ho filohan’ ny Repoblika Tseka i Václav Havel mandra-pahatongan’ ny taona 2003. Tamin’ ny taona 2004 dia niditra ho mpikambana ao amin’ ny Vondrona Eorôpeana ny Repoblika Tseka.
Jereo koa
[hanova | hanova ny fango]Firenena ao Eorôpa
Albania - Alemaina - Andôra - Aotrisy - Belzika - Bielôrosia - Bolgaria - Bôsnia-Herzegôvina - Danemarka - Espaina - Estônia - Fanjakana Mitambatra - Finlandy - Frantsa - Grisia (na Gresy) - Hôngria (na Hongaria) - Irlanda - Islandy - Italia - Jeôrjia - Kipra (na Sipra) - Krôasia (na - Krôatia) - Letônia - Liktenstaina - Litoania - Loksemborga - Masedônia Avaratra (na Makedônia Avaratra)- Malta - Môldavia - Môntenegrô - Nederlandy - Nôrvezy - Okraina - Pôlônia - Pôrtogaly - Romania - Rosia - San-Marîno - Serbia - Slôvakia - Slôvenia - Soeda - Soisa - Tsekia - Vatikàna.
Kôntinenta eto an-tany
