Ziva

Avy amin'i Wikipedia

Ny ziva dia isan' ny endrika isehoanan' ny fihavanana malagasy nataon' ny razambe taloha. Ary saika mazana dia mpiziva avokoa no niavian' ny fihavanan' ny Malagasy manontolo. Ny ompa ifanaovan' ny mpiziva dia sangy anehoany ny fifankatiavany ary ny foko mpiziva dia tsy maintsy mifanampy.

Filazana ny ziva isam-paritra[hanova | hanova ny fango]

Fihavanana isam-poko tamin' ny alalan' ny ziva[hanova | hanova ny fango]

Indro kosa ireo isam-poko manana fihavanana amin’ ny alalan’ ity ziva ity, fa izany no hahafataran’ ny maro azy amin’ ny ankapobeny.

Foko mpiziva any avaratra[hanova | hanova ny fango]

  1. Ny Vazimba dia ziva amin’ ny Beosy sy ny Makoa;
  2. Ny foko Antañandrano na Tanandrano dia mpiziva amin’ ny Beosy sy ny Betsileo
  3. Ny Kanjemby, izay Vezo avy amin’ ny tapany avaratra amin' i Tambohorano, faritanin' i Mahajanga, dia ziva amin’ ireo Sandrangoasty avy ao Kinkony.
  4. Ny Kanjemby avy ao Besalampy dia ziva amin’ ny foko Maromena avy ao Besalampy ihany sy ireo Beosy
  5. Ny Kanjemby amin’ ny faritra a-morontsiraka dia ziva amin’ ireo Antalaotra sy Kômôriana (Ajojo)
  6. Mbola ao Besalampy ihany, ny Kanjemby dia mpiziva amin’ ny taranaky ny Tsianova
  7. Ny Maromena ao Besalampy dia ziva amin’ ny taranaky ny Manonga
  8. Ny taranaky ny Manonga dia ziva amin’ ny taranaky ny Marolahy
  9. Ny taranaky ny Andrafanga dia ziva amin’ ny taranaky ny Kinfotso
  10. Ny taranaky ny Tsimanondriky dia ziva amin’ ireo Vezo sy amin’ ny taranaky ny Andrafanga
  11. Ny Sandrangoasty avy ao Mintsijo dia ziva amin’ ireo Kanjemby avy ao amin’ ny helondranon’ i Maroambitsy, ny Matihazo, sy ny Tambondro Avaratra ary ny Jongoa;
  12. Ny Matihazo dia ziva amin’ ireo Antemamaliky ao Mintsinjo;
  13. Ny Antirengy dia ziva amin’ ireo Mandravà avy ao Soalala.
  14. Ny Manañadabo, ankilany ary ny Betsiboka, andaniny, dia ziva amin’ ireo Marolaka
  15. Ny Marotokiky dia ziva amin’ ireo Tsiaronjy na Tsaronjy
  16. Ny Sambarivo dia ziva amin’ ireo Tongoa

Ziva avy amin' ny foko tsimihety[hanova | hanova ny fango]

  1. Ny Antevongo tambohitsy dia ziva amin’ireo Antevinañy tompon’ny vinàñy
  2. Ny Zafindrano (taranaky ny rano) dia ziva main’ireo Zafindravoay (taranaky ny Voay)
  3. Ny Zafindramahavita dia ziva amin’ ireo Jongoa (Sakalava)
  4. Ny Antotolàny (tokotelo) dia ziva amin’ireo Antelampy (avy amin’ny Vato) sy ireo Makoa
  5. Ny foko Antakarana dia ziva amin’ireo Anjoaty sy ireo Zafitsimeto
  6. Ny foko Betsimisaraka dia ziva amin’ny foko Betsileo
  7. Ny foko Sihanaka dia ziva amin’ireo Betsileo sy ireo Makoa
  8. Ny Marofotsy, avy ao amin’ny foko Sihanaka dia ziva amin’ny Sakalava Manañadabo
  9. Ny foko Betsileo dia ziva amin’ny foko Antesaka, indrindra fa ireo Tesaka Rabehavana, izay zivan’ ireo Makoa sy ny foko Betsimisaraka
  10. Fa ny Betsileo Antañandro dia ziva amin’ireo Beosy

Tsy dia mampiasa ny atao hoe ziva ny foko merina[hanova | hanova ny fango]

Ny foko merina dia tsy nahalala, na niniana tsy mampahalalaina ny atao hoe ziva (mety anisan’ny tetik’ady mahery vaika hanokana-monina azy ireo izany). Nefa ara-tantara dia ziva amin’ireo Vazimba sy ireo Makoa izy ireo. Eo koa ireo Antehiroka taranaka Vazimba dia mpiziva amin’ireo zanak’ Andriana, ary lohateny amin’ ireo Ajojo. Ny foko Merina ihany koa dia ziva amin’ ireo Sakalava Boeny. Ny manamarina izany ka voasoritra tsy hay nofafana dia ny fiteny eto Imerina raha sendra misy olona maty ka ataony hoe "Sakalava robaka". Raha tsy mpiziva ry zareo fahiny dia tsy ho nitoetra mihitsy io fombam-pitenenana io. Io ilay fañompa ifamatoran’ ny mpiziva.

Foko mpiziva any atsimo[hanova | hanova ny fango]

  1. Ny foko Antemoro dia ziva na lohateny (na fañompa) amin’ ireo Makoa,
  2. Ny Anakara dia fañompa amin’ ny Antevandrìka
  3. Ny Antevandrìka dia fañompa amin’ ny Zafiraminia
  4. Ny foko Antesaka dia fañompa amin’ireo Betsileo sy ireo Mahafaly
  5. Ny Sahafero dia ziva amin’ireo Rabehava
  6. Ny Tiara dia ziva amin’ireo foko Bara Tevohobe
  7. Ny foko Bara dia ziva amin’ireo Manendry, izay taranaka Vazimba
  8. Ny foko Tanôsy dia ziva amin’ireo Tandroy, sy ireo Tandramanàka
  9. Ny Telamaro dia ziva amin’ireo Tandramanàka
  10. Ny Temananteny dia ziva ny foko Betsileo
  11. Ny foko Tandroy dia ziva ny Tanôsy
  12. Ny Ivondrobe dia ziva amin’ireo Karimbola
  13. Ny Masikoro dia ziva amin’ireo Tokobeitelo
  14. Ny Mahafaly dia ziva amin’ireo Tanôsy sy ireo Tesaka
  15. Ny Sianamavo dia ziva amin’ireo Tetsiraraka
  16. Ny Tevohitse dia ziva amin’ireo Tameantsoa
  17. Ny Temaromainty dia ziva amin’ireo Tambohitse
  18. Ny Temitongoa dia ziva amin’ireo Renelime
  19. Ny foko Makoa dia ziva amin’ireo Temoro, Betsileo, Merina ary koa ireo Antimahôry (izay tonga avy any Mayotte any Kômôro).
  20. Ny Zaramanaga dia ziva amin’ireo Tesaka sy Temoro.

Amin' ity Nosy ity dia fihavanana nataon' ny razambe miray taloha ny ziva, ka nahatonga azy ireo ho mpifanompa miray teny, lohateny, ziva, somandraza, zakalava, sy ny sisa tsy voalaza, fa ireo rehetra ireo dia fantatra amin' ny teny hoe ziva avokoa ka nahatonga ny fihavanan' ireo razan' ny Malagasy teo aloha tsy rava.

Ohabolana[hanova | hanova ny fango]

  • Ziva tsara toetra ka mihoatra ny iray tampo.

Jereo koa[hanova | hanova ny fango]

Rohy ivelany[hanova | hanova ny fango]

Lahatsoratra amin'ny teny frantsay: Ny ziva

Mbola ambangovangony ity lahatsoratra ity ary tokony hofenoina.

Azonao atao ny mandray anjara eto amin'ny Wikipedia amin'ny alàlan'ny fanitarana azy.
Jereo koa ny pejy Ahoana ny manao takelaka rehefa te-hijery hoe ahoana no fanaovana azy.