Valan-javaboarim-pirenena Isalo

Ny Valan-javaboarim-pirenena Isalo dia faritra arovana eto Madagasikara, izay nambara ny maha valan-javaboarim-pirenena azy tamin' ny taona 1999. Ity valan-javaboary ity dia miaro ny ampahany amin' ny Tangoron-tendrombohitra Isalo. Izy io dia voaforon' ny vatovary Jorasika, izay mahatratra zato kilômetatra avy avaratra mianatsimo, ary tapahin' ny hantsana lalina sy tery maro sady ahitana tampona maranitra maro. Ny Valan-javaboarim-pirenena Isalo dia manana velarana eo anelanelan' ny 81 000 sy 85 000 ha arakaraka ny loharanom-pahalalana. Ny fikakan' ny vatolampy dia nanamboatra vohon-tany voasokitra, manana haabo eo anelanelan' ny 820 sy 1 240 m, izay misy hantsana tery sady lalina sy renirano ary zavamaniry am-batolampy be dia be. Io valan-javaboary io koa dia fonenan' ny maky sy ny gidro hafa. Io no valan-javaboary tsidihin' ny mpizaha tany avy amin' ny firena maro indrindra eto Madagasikara.

Jeôgrafia

Toerana misy azy

Ao amin' ny Faritra Ihorombe, any amin' ny tapany atsimo-andrefan' ny Faritanin' i Fianarantsoa, no misy ny Valan-javaboarim-pirenena Isalo. Manakaiky ny Lalam-pirenena faha-7 izy, 700 km atsimo-andrefan' Antananarivo ary 30 km avaratr' i Ranohira. Manana velarana mirefy 86 570 ha araka ny voalazan' ny World Database on Protected Areas (WDPA), 81 540 ha kosa hoy ny Madagascar National Parks izay mitantana azy. Ny renirano Malio ao andrefana sy Menamaty ao atsinanana, izay samy sakeli-dranon' i Mangoky, no mamaritra ny toerana misy azy.

Tambajotran-drano

Mahazo tombony amin' ny fisian' ny tambazotran-drano ny Valan-javaboarim-pirenena Isalo raha oharina amin' ny ampahany sisa amin' ny Faritra Ihorombe. Manana anjara toerana amin' ny fanondrahana ny tanimbary sy amin' ny famatsian-drano ny tanànan' i Ranohira izany.

Ankoatra ny renirano Malio sy Menamaty dia misy rano toy ny farihy mena koa ny ao. Mampihena ny vokatry ny hain-tany ny orana amin' ny vanim-potoana mafana, na dia hita fa mora maina aza ny toerana misy rano sasany. Ny fisian' ny dobo filomanosan voajanahary dia anisan' ny singa manan-danja indrindra amin' ny fizahan-tany.

Karazan-javamananaina

Karazam-biby

Karazam-borona miisa 77 no hita tao amin' ny Valan-javaboarim-pirenena Isalo, ny Pseudocossyphus bensonii indrindraindrindra dia miavaka noho izy tsy fahita any amin'ny toeranaq hafa.

Karazana gidro efatra ambin' ny folo no misy ao, anisan' izany ny difro telo mpivoaka amin' ny andro, dia ny hira (Maki catta) sy ny sifaka (Propithecus verreauxi) ary ny varika (Eulemur fulvus).

Ny karazana biby mandady na mikisaka ao amin' io toerana io dia miisa 39, ka ny telo amin' ireo dia tsy fahita any amin' ny toeran-kafa: ny Tabeya vato sy ny Oplurus quadrimaculatus, ary ny Typhlops arenarius.

Ny Tangoron-tendrombohitra Isalo dia fonenan' ny sahona maro karazana, izay tsy ampoizina hisy ao amin' ny tontolo maina. Karazam-biby dimy fara-fahakeliny no tsy hita afa-tsy ao Isalo: ny Mantella expectata, ny Gephyromantis azzurrae, ny Gephyromantis corvus, ny Mantidactylus noralottae, ary ny Scaphiophryne gottlebei.

Karazan-javamaniry

Ny zavamaniry ao amin' ny Valan-javaboarim-pirenena Isalo dia misy karazany 400, ka ny isan-jaton' ny karazana tsy hita any amin' ny toeran-kafa dia lehibe, amin' ny ambaratonga samihafa: ny vontaka (Pachypodium rosulatum) ao amin' ny fianakaviana Apocynaceae, sy ny Aloes isaloensis dia tsy hita ao afa-tsy eto Madagasikara, ny Catharantus ovalis (zavamaniry fanao fanafody), ao amin' ny Faritra Ihorombe, ary ny Bismarkia nobilis dia tsy hita ao afa-tsy ao amin' ny lemak' i Zomandao.

Vahoaka monina ao

Any amin' ny tanin' ny Bara no misy ny Valan-javaboarim-pirenena Isalo, foko ao amin' ny lembalemba atsimon' i Madagasikara. Ny Tangoron-tendrombohitra Isalo dia masina sady toeram-pandevenana ho an' ny Baran' Isalo. Ato amin' ity tanin' ny razana ity, ny fasana dia hadina amin' ny vaingan' ilay tangoron-tendrombohitra izay miparitaka, ary ny maty, izay indraindray taranaky ny mpanjaka, dia alevina amin' ny hantsana. Misy koa ny "tranomboro", tranon' ny fanahy, izay hita koa any amin'ny faritra misy ny Vezo. Ny fiompiana omby nentim-paharazana dia mbola fanaon' ny maro, indrindra ny any amin' ny faritra be ahitra any Ranohira.

Jereo koa

Valan-javaboary

Valan-javaboarim-pirenena Andasibe-Mantadia • Valan-javaboarim-pirenena Andohahela • Valan-javaboarim-pirenena Andringitra • Valan-javaboarim-pirenena Ankarafantsika • Valan-javaboarim-pirenen' ny Helodranon' i Baly • Valan-javaboarim-pirenena Isalo • Valan-javaboarim-pirenena Kirindy Mitea • Valan-javaboarim-pirenena Mananara-Avaratra • Valan-javaboarim-pirenena Marojejy • Valan-javaboarim-pirenena Masoala • Valan-javaboarim-pirenena Midongy Atsimo • Valan-javaboarim-pirenen' ny Tendrombohitra Ambre • Valan-javaboarim-pirenena Namoroka • Valan-javaboarim-pirenena Nosy Ve-Androka • Valan-javaboarim-pirenena Ranomafana • Valan-javaboarim-pirenena Tsimanampetsotsa • Valan-javaboarim-pirenena Zahamena • Valan-javaboarim-pirenena Zombitse-Vohibasia