Fiangonana Protestanta Vaovao eto Madagasikara
Ny Fiangonana Protestanta Vaovao eto Madagasikara izay hafohezina amin' ny hoe FPVM dia fiangonana prôtestanta niforona teto Madagasikara vokatry ny tsy fifanarahan-kevitra nisy teo anivon' ny Fiangonan' i Jesoa Kristy eto Madagasikara (FJKM). Tamin' ny taona 2002 no niforonany ary ao Antaninanandrano (na Taninanandrano) Ampandrana Besarety II V 15 ter Tana firaisana fahatelo Antananarivo renivohitra ny trano fiangonana voalohany naorin' ny mpitandrina Randrianantoandro Jean Joseph. Nakaton' ny fitondram-panjakana malagasy, tamin' ny naha filoham-pirenena an-dRavalomanana Marc, ity fiangonana ity tamin' ny taona 2005 ary tsy nisokatra indray raha tsy tamin' ny taona 2009. Andron' ny Tetezamita nitondran' i Andry Rajoelina. Efa miely eran' i Madagasikara sy hatrany an-dafy ilay fiangonana, indrindra any Eorôpa.
Tantara
[hanova | hanova ny fango]Ny fifohazana tao amin' ny FJKM Andravoangy Fivavahana
[hanova | hanova ny fango]Ny mpitandrina Randrianantoandro Jean Joseph (izay efa feno 80 taona tamin' ny taona 2023) no nanorina ny asam-pifohazana tao amin' ny FJKM Andravoahangy Fivavahana ao Antananarivo tamin' ny taona 1975, izay nandroso tokoa. Izy no nitondra ny fiangonana tao tamin' izany fotoana izany.
Nisy ny fanafahana ny olona amin' ny aretina sy ny fahazaran-dratsy maro. Nitombo izaitsizy ny isan' ny mpivavaka. Hatramin' ny inefatra ha hatramin' ny indimy isan' andro ny fidirana tao am-piangonana, izay nahitana fandroahana demonia sy fametrahan-tanana.
Niorina ny Sampana Fifohazana tao Andravoahangy Fivavahana tamin' ny 25 Avrily 1982. Rehefa nifanatona tamin' ny Tobilehibe Manolotrony ny mpitadrina Randrianantoandro Jean Joseph dia lasa zanak' i Manolotrony ny fifohazana tao Andravoahangy. Tamin' izany fotoana izany dia tsy mbola nisy sampana fifohazana ny FJKM raha tsy tamin' ny taona 1984. Nanokana mpiandry voalohany tao Andravoahangy Fivavahana ny Tobilehibe Manolotrony tamin' ny taona 1988. Taty aoriana dia nanomboka ny tsy fifanarahan-kevitra teo amin-dRandrianantoandro Joseph sy ny foibe FJKM ny amin' ny fomba fiasa tao Andravoahangy Fivavahana.
Fisarahana avy tamin' ny FJKM
[hanova | hanova ny fango]Maro ny fomba sy fanao tsy azoazon' ny FJKM foibe izay nampiavaka ny fiangonana tao Andravoahangy Ambony.
Ny fanomezan-danja ny nofy
[hanova | hanova ny fango]Nisy ny fananarana sy ny "fizahàn-toetra" natao tamin' ny tobin' Andravoahangy nandritra ny roa taona, ka taty aoriana dia nekena ho zana-toby miankina amin' ny Tobilehibe Manolotrony io toby FJKM io ary afaka nanokana mpiandry tamin' ny taona 1988 taorian' ny fisalasalan' ny FJKM foibe sy ny tobilehibe efatra (Soatanàna, Manolotrony, Ankaramalaza ary Farihimena)[1].
Tsy nankasitrahin' ny tobilehibe efatra anefa ny fanankinan' ilay mpitandrina ny asa maha mpiandry azy amin' izay heveriny ho fanomezam-pahasoavana, dia ny fanambaràn' ny mpitandrina ny hevitry ny nofin' ny olona manatona azy hovahana olana na hiomana ho mpiandry.
Tsy azoazon' ny FJKM koa ny fitorian-teny sy ny fampianarana amin' ny alalan' ny nofy, toy izao: rehefa mitory teny ao am-piangonana ilay mpitandrina dia misy olona manatona eny aloha mitantara nofy, dia milaza ny hevitr' izany nofy izany ny mpitandrina, ary misy filazana faminaniana aorian' izany fanambaràna ny hevitry ny nofy izany. Mahita fahitana amin' ny alalan' ny nofiny koa ilay mpitandrina.
Ny fahafolon-karena
[hanova | hanova ny fango]Tsy azoazon' ny FJKM koa ny fanaovana fahafolon-karena izay heverin' ny mpitandrina fa adidin' ny Kristiana eo anatrehan' ny fiangonana. Ny mpiandry tao dia tsy natolotra ny fiangonana FJKM reniny fa tao ihany no notokanana.
Ny tsy fahafehezana ny tanora
[hanova | hanova ny fango]Niroborobo ny Sampana Tanora Kristiana (STK). Isan-karazany ny fisehon' ny STK, nisy ny fanaovana rindran-kira ara-pilazantsara, nandroso ny Feon' ny Fifohazana (FEFI) izay notarihin' i Pasteur Sacha izay mpamoron-kira, tao koa ny Antoko Mpihira Andravoahangy Fivavahana (AMAF) sy ny maro hafa izay mandeha mitety faritra. Nisy ny ray aman-dreny nitaraina momba ny toetran' ny zanany izay lasa nanana fitondran-tena tsy mifanaraka amin' ny maha kristiana, na dia efa notezaina tao amin' ny Filazantsara aza fa resin' ny fakam-panahin' ny rehak' izao fiainana izao.
Fiahiahiana ho sekta
[hanova | hanova ny fango]Nampiahiahy ny tsy mpankasitraka ny nahita fa betsaka loatra ny olona namonjy an' Andravoahangy Fivavahana. Nitobaka loatra koa ny vola miditra ao. Nitaraina koa ireo lohandohany ao amin' ny FJKM fa milaza tena ho hany fiangonana mahatanteraka fahagagana ny ao Andravoahangy Fivavahana ka nahatonga ny mpino ao amin' ny fiangonana FJKM maro hafa handao ny fiangonany ho any amin' ny fifohazana. Nampangaina ho manao fomban-tsekta noho izany ny FJKM Andravoahangy Fivavahana.
Amin' ny FJKM foibe, raha fintinina, dia ny tsy fanajana rafitra amin' ny ankapobeny sy isaky ny sampana no olana. Nanapa-kevitra ny fitondram-panjakana ka nanakatona ny fiangonana FJKM Andravoahangy Fivavahana. Niafara tamin' ny fanalana sy ny fialàn-dRandrianantoandro Joseph tamin' ny FJKM tamin' ny taona 2002, ka namoronany ny FPVM Antaninanandrano, izany rehetra izany.
Ny fahaterahan' ny Fiangonana Protestanta Vaovao eto Madagasikara
[hanova | hanova ny fango]Nanangana vondrom-bavaka sy nanangana ny FPVM
[hanova | hanova ny fango]Taorian' ny fialàn' ny mpitandrina Randrianantoandro Jean Joseph avy tamin' ny FJKM dia nanao vondrom-bavaka an-trano ny mpino nanaraka azy, ary niparitaka isam-paritra izany fivavahana izany.
Nanangana ny FPVM ny Pasteur Randrianatoandro tamin' ny taona 2002. Voatsangana ny trano fiangonana Taninanandrano roa taona taorian' izany ny 2004, izay trano fiangonana lehibe mirefy 50m x 40m, misy rihina efatra. Nosokajin' ny "fiangonana zokiny", indrindra ny FJKM ho sekta izany fiangonana izany. Ny fombam-pivavahana efa nisy fiovana tao Andravoahangy no nohateveniny ka tsy nitovy intsony amin' ny an' ny FJKM.
Maro dia maro ny mpivavaka sy ny mpiandry ary ny mpiomana niala tao amin' ny FJKM Andravoahangy Fivavahana. Vitsy dia vitsy ny mpivavaka sy ny mpiandry nijanona, dia ny mpiandry notokanana tany amin' ny Tobilehibe Manolotrony sy tany amin' ny zana-toby miaraka aminy. Maro ihany koa pastora nanaraka an-dRandrianantoandro.
Fanakatonana sy fisokafan' ny FPVM indray
[hanova | hanova ny fango]Araka ny hevitr' ireo tsy mpankasitraka an' ilay fiangonana dia niteraka fanakorontanana ny fiarahamonina ny FPVM, ka anisan' izany ireto: nisy izay heverin' ny mpanenjika azy ho fanodikodinana saim-bahoaka niteraka fahavoazana ara-pitondran-tena, nisy koa ny fiheveran' ny mpanenjika azy ireo fa nihoa-papana ny fitakiana adidy tamin' ny mpikambana, noheverina ho misy lainga sy fitaka koa ny filazana ny hevitry ny nofy. Voalaza koa fa tsy voahaja ny elanelana amin' ny fanangana tranom-pivavahana. Nisy koa ny fiampangana amin' ny fampiasana fanamafisam-peo mafy loatra manakorontana fiarahamonina.
Lasan' ny FPVM ny mpino sy ny trano fiangonana sivy an' ny FJKM tany amin' ny faritra Vatovavy-Fitovinany (tao amin' ny distrikan' i Manakara sy Ikongo). Nisy koa ny fitoriana hafa nataon' ny FJKM momba ny fiangonana tany amin' ny faritra Alaotra-Mangoro (tao amin' ny distrikan' Ambatondrazaka sy ny distrikan' Amparafaravola) sy tao amin' ny faritra Analamanga. Izany dia noheverin' ny fitondram-panjakana ho fihantsiana manakorontana ny filaminam-bahoaka, ka nahatonga ny fanakatonana azy tamin' ny 5 Ôktôbra 2005, satria nosokajina araka ny lalàm-panjakana ho sekta[2]. Ravalomanana Marc, izay lany ho filoha lefitry ny FJKM tamin' ny volana Ôktôbra 2001, no filoham-pirenena tamin' izany fotoana izany.
Na dia nakatona aza ny trano fiangonan' ny FPVM dia nohamafisin' ny mpikambana ao aminy ny vondrom-bavaka isan-tanàna any an-tokantrano na eny amin' ny sekoly isankarazany, izay nahitana fotoam-pifohazana araka ny an' ny fifohazana Manolotrony. Nametra-pitoriana teny amin' ny fitsaràna ny FPVM tamin' ny 4 Nôvambra 2005 mba hisokafan' ny trano fiangonany indray. Nisy koa ny fifampiraharaha tamin' ny Ministeran' ny Atitany sy tamin' ny tomponandraikitry ny FJKM fa tsy nahitam-bokany izany.
Tsy nisokatra ny FPVM raha tsy tamin' ny taona 2009, tamin' ny fanonganana an-dRavalomanana Marc teo amin' ny fitondrana[3].
Ny FPVM ankehitriny
[hanova | hanova ny fango]Ny fitondram-piangonana amin' ny FPVM
[hanova | hanova ny fango]Toy izao ny fandaminana ny fitondram-piangonana ao amin' ny FPVM:
Misy ny filankevi-pitantanana izay ahitana mpikambana miisa sivy, fidin' ny mpino rehetra (ny fiangonana manontolo). Izany filankevitra izany dia tarihin' ny filohany sy ny sekretera jeneraliny, izay miandraikitra ny fanadaminana sy ny fitantanana ary ny fampandehanan-draharaha ao amin' ny FPVM.
Nohavaozina ny volana Jolay 2024 ny BFR vaovao ka natolotra teny amin'ny Toby Ambatomirahavavy Antananarivo ny 14 Jolay teo ireo Birao ahitana ny Vice-President Pst Romain.
Ao koa ny Biraon' ny Sinôda izay sehatra mpanatanteraka manerana ny firenana, izay ahitana ireto mpikambana ireto: birao mpanatanteraka (miandraikitra ny fampandehanan-draharaha amin' ny faritra, ahitana sekretera jeneraly iray sy ny lefiny, mpitahiry vola iray, mpanaramaso iray sy mpitan-tsoratra iray. Ao koa ireo departemanta efatra manampy ny birao mpanatanteraka amin' ny asany, izay misahana ny fanompoam-pivavahana, ny fanabeazana, ny fitantanam-bola, ary ny fifandraisana amin' ny any ivelany, izay samy ahitana vaomiera sy filoha ary filoha lefitra sy mpitan-tsorara avy.
Izay rehetra hampandrosoana ny FPVM dia eo ambany fanapahan'i Filoha Mpanorina Dada Randrianatoandro Jean Joseph hatrany indrindr ireo fanapaha-kevitra lehibe mahakasika ny fiainam-piangonana[3]
Ny sampana ao amin' ny fiangonana
[hanova | hanova ny fango]Misy fikambanana, izay atao hoe "sampana" efa ho 20 no mandrafitra ny fiangonana FPVM firandremana iray, izay ahitana ny sokajin' olona mpino ao amin' io fiangonana io, dia ireto izany: ny sampan' ny diakona, ny vondron' ny mpampianatra, ny an' ny mpampianatra miofana, ny antoko mpihira izay manakanto hira ara-pilazantsara (ny Antokom-pihira Taninanadrano Ampandrana - AMPITA izay antsoina hoe CFF ankehitriny, ny Antoko mpihira Fanasin' ny Fifohazana na AFAFI, ny Feon'ny Fifohazana na FEFI anisan'ny be mpikambana satria dia efa ho 2000 ny numeron'ny mpikambana misy ankizy 700 isa izay notarihin'i pasteur Sacha Francois Ratianarivoson (efa lasa nonina any la reunion nanomboka ny 2003 hatramin'ny 26 Jona 2024) nandritry ny fotoana naha-teto magadasikara azy. I pasteur Sacha moa sady mpamoron-kira no mpitendry Clavier Chorale rahateo, GAETAM na Groupe Artistika Laika, ny an' ny fikambanan-dehilahy SLKAT lasa SMK tamin'ny taona 2023 aveo niverina SLKAT ihany, ny fikambanan' ny renim-pianakaviana, ny Dorkasy, ny fikambanan' ny tanora Zandriny KTZa, ny fikambanan' ny tanora zokiny KTZo, ny fikambanan' ny skoto, zazalahy, zazavavy (MIM), ny Sekoly Alahady, ny Fifohazana izay mamoaka promotion mpiandry aman-jatony satria ao anatin'ny taona dia misy fanokanana mpiandry efa ho folo manerana ny toby fpvm eto madagasikara, misy roanjato mihitsy aza indraindray ireo isan'ny mpiandry tokanana amin'ireo toerana sasany ka ireo PROMOTION mpiandry ireo no manao asam-pifohazana sy fitoriana filazantsara manerana n FPVM eny manao ny asan'ny Sampana mpihira manao fiderana koa aza ho fanohanana ireo fiangonana FPVM vao miorina marobe eraky madagasika. Mbola ao koa [2]Ny sampana fanantenana, Vokovoko Manga, miady amin'ny fifohana sy fisotroana zava- mahadomelina. Ny anisan'ny zandriny indrindra dia ny : Tabita Nehemia (zanaka Tabita)
Mbola ao koa ny Mpiantsa Fiderana izay mpamelona ny aimpanahin' ny mpiara-mivavaka. Ankizy solontena isan-tsampana navondrona ho mpihira manao fiderana misy mozika sy haingon-tsehatra maro, arahina fanentanana sy dihy mirindra, hira ara-pilazantsara malaza mifangaro, natao hakana hery isaky ny Zoma alohan' ny fandraisana. Maka artista evanjelika malaza mihitsy aza indraindray ho fanafanana io fotoana zoma io. Ireo fikambanana na sampana ireo dia samy manana ny sata mifehy azy ary samy mirafitra amin'ny fiangonana
Fielezan' ilay fiangonana
[hanova | hanova ny fango]Efa ahitana ny fiangonana FPVM manerana ny faritra eto Madagasikara ary ahitana azy koa ny any andafy, toa ny any Alemaina, ny any Belzika, ny any Kanadà, ny atsy La Réunion, ny ao Maorisy koa, sns. Efa nahatratra 1 000 000 any ho any ny mpino ao amin' ny FPVM tamin' ny taona 2015[4].
Tamin' ny Zoma faha-8 Septambra 2023 no lany tamin' ny filankevitry ny minisitra fa nahazo ny satan' ny fiangonana (frantsay: statut d'eglise) tamin' ny fanjakana malagasy ny FPVM ka nosokajina ho fiangonan-dehibe. Manana synoda roapolo mahery sy fitandremana 800 manerana an' i Madagasikara ity fiangonana ity. Manana sekoly biblika ihany koa izay efa namoaka mpitandrina mihoatra ny 700.
Nambara tamin' ny fomba ôfisialy tamin' ny 13 Ôktôbra 2023 teny amin' ny CCI Ivato izany didim-panjakana izany ary nanaovana fety fiaraha-misakafo fankalazana isam-pitandremana manerana ny Nosy tamin' ny 29 Ôktôbra. Nomarihina tamin' ny laoka anandrano.
Jereo koa
[hanova | hanova ny fango]Boky azo anovozan-kevitra
[hanova | hanova ny fango]- Hubsch (B), Madagascar et le christianisme, Introduction du Pasteur Daniel Ralibera, Postface du Doyen Siméon Rajaona, Ed Ambozontany et Karthala, 1993.
- Rabehatonina (J), Tantaran' ny fifohazana eto Madagasikara, Trano Printy Imarivolanitra, Foibe Fifohazana FJKM, Mai 1991.
- Razafimandimby (R), Contribution à l'étude de la scission de la FJKM Andravoahangy Fivavahana, mémoire de maîtrise en Sociologie, Antananarivo, Mai 2004.
Loharano sy fanamarihana
[hanova | hanova ny fango]- ↑ Rabehatonina James, Tantaran' ny fifohazana eto Madagascar 1894-1990, p.61.
- ↑ 2,0 et 2,1 "Ordonnance N° 62-117 du 1er Octobre 1962 relative au régime des cultes Archived Novambra 29, 2022 at the Wayback Machine", in http://www.justice.mg/ Archived Novambra 7, 2021 at the Wayback Machine
- ↑ 3,0 et 3,1 "Fiangonana sy pôlitika : Ravalomanana irery no sahy nanakatona fiangonana Archived Novambra 9, 2021 at the Wayback Machine", lagazette-dgi.com Archived Novambra 9, 2021 at the Wayback Machine
- ↑ "Fiangonana FPVM: 50 taona nitandremana ny pasitera Randrianantoandro Archived Novambra 9, 2021 at the Wayback Machine", newsmada.com