Dôketisma: Fahasamihafan'ny versiona

Navigation interactive dans l’historique

Contenu supprimé Contenu ajouté

Intégrés

Endrik'io pejy io tamin'ny 8 Aogositra 2021 à 10:43

Ny dôketisma na dôsetisma dia fampianaram-pinoana niseho tamin' ireo taonjato voalohandohany nampisy ny fivavahana kristiana izay milaza fa i Jesoa dia tsy nanana vatana tena izy fa zavatra miseho ety ivelany fotsiny izany. Nohelohin' ny Fiangonana izany fampianarana izany ka isan' ireo ataony hoe fampianaran-diso na finoan-diso (grika: heresia).

Fiforonan-teny

Ny teny nohagasina hoe dôketisma dia avy amin' ny matoanteny grika hoe δοκεῖν / dokein ("miseho") sy ny anarana grika hoe δόκησις / dokêsis ("fisehoana" na "matoatoa"). Ny hoe dôsetisma kosa dia fanagasiana ny teny frantsay hoe docétisme na ny teny anglisy hoe docetism izay avy amin' io teny grika io ihany koa.

Fiantraikan' ny filôzôfian' i Platôna

Izany fandavana ny maha olona tokoa an' i Jesoa Kristy izany dia misy ifandraisany amin' ny foto-kevitra filôzôfika doalista izay mampifanohitra ny zavatra azo tsapain-tanana (na raha) amin' ny fanahy. Araka ny filôzôfia platônisiana sy neô-platônisiana dia mifanohitra ny raha (latina: materia; grika: ὕλη / hulê) sy ny fanahy (latina: spiritus; grika: πνεῦμα /pneuma) satria ambany ny raha fa ny fanahy kosa dia ambony lavitra. Noho izany ny mpomba ny dôketisma dia milaza fa Andriamanitra dia tsy afaka hikambana amin' ny raha. Laviny araka izany ny fandraisana ara-bakiteny ny voasoratra ao amin' ny Evanjelin' i Joany (Joa. 1.14) izay manambara ny fahatongavan' ny Teny ho nofo.

Endrika samihafan' ny dôketisma

Miseho amin' ny endrika maro izany fampianarana izany: ny sasany mandà ny maha olombelona an' i Jesoa, ny hafa kosa manaiky ny fahatongavany ho nofo nefa tsy mino ny fijaliany ka milaza fa nandresy lahatra ny iray amin' ireo mpianany i Jesoa mba hisolo toerana azy eny amin' ny hazo fijaliana ka mety ho i Jodasy na i Simôna izany; ny hafa indray dia mihevitra fa manana vatana ara-panahy tsy tsy mahatsapa fijaliana i Jesoa.

Fanamelohana ny dôketisma

Tsy ahitana firesahana mivantana momba ny dôketisma ny ao amin' ny Testamenta Vaovao nefa nahazo vahana io fampianarana io tamin' ny taonjato faha-2 sy faha-3, tamin' ny nifanojoany amin' ny gnôstisisma izay nifanohana aminy. Ireo Rain' ny Fiangonana (na Aban' ny Eglizy) tamin' ny fotoan'androny dia nanohitra mafy ny dôketisma, indrindra fa i Ignatio avy any Antiôkia sy i Ireneo, nanomboka tamin' ny fiandohan' ny taonjato faha-2.

Notsipahin' ny mpivory tamin' ny Kônsily voalohany tao Nikea tamin' ny taona 325 ny dôketisma. Taty aoriana dia nanameloka ny dôketisma ny Kônsily tao Kelkedôna tamin' ny taona 451. Ny Fiangonana katôlika sy ny Fiangonana ôrtôdôksa Tatsinanana sy ny Fiangonana ôrtôdôksa kôptan' i Aleksandria ary ny Fiangonana ôrtôdôksa teoahedo dia manao ny dôketisma ho fampianaran-diso. Manao torak' izany koa ny ankamaroan' ny fiangonana kristiana hafa izay nandray ny fehin-kevitr' ireo kônsilin' ny Fiangonana tany aloha.

@@ Andalana faha-1: / Andalana faha-1: @@
-Ny '''dôketisma''' na '''dôsetisma''' dia fampianaram-pinoana niseho tamin'ireo taonjato voalohandohany nampisy ny [[Fivavahana kristiana]] izay milaza fa i [[Jesoa]] dia tsy nanana vatana tena izy fa zavatra miseho ety ivelany fotsiny izany. Nohelohin'ny Fiangonana izany fampianarana izany ka isan'ireo ataony hoe [[fampianaran-diso]] na finoan-diso (grika: ''heresia'').
+Ny '''dôketisma''' na '''dôsetisma''' dia fampianaram-pinoana niseho tamin' ireo taonjato voalohandohany nampisy ny [[fivavahana kristiana]] izay milaza fa i [[Jesoa]] dia tsy nanana vatana tena izy fa zavatra miseho ety ivelany fotsiny izany. Nohelohin' ny Fiangonana izany fampianarana izany ka isan' ireo ataony hoe [[fampianaran-diso]] na finoan-diso (grika: ''heresia'').
 == Fiforonan-teny ==
-Ny teny nohagasina hoe ''dôketisma'' dia avy amin'ny [[matoanteny]] [[Fiteny grika|grika]] hoe ''δοκεῖν'' / ''dokein'' ("miseho") sy ne [[anarana]] grika hoe ''δόκησις'' / ''dokêsis'' ("fisehoana" na "matoatoa"). Ny hoe ''dôsetisma'' kosa dia fanagasiana ny [[teny frantsay]] hoe ''docétisme'' na ny teny anglisy hoe ''docetism'' izay avy amin'io teny grika io ihany koa.
+Ny teny nohagasina hoe ''dôketisma'' dia avy amin' ny [[matoanteny]] [[Fiteny grika|grika]] hoe ''δοκεῖν'' / ''dokein'' ("miseho") sy ny [[anarana]] grika hoe ''δόκησις'' / ''dokêsis'' ("fisehoana" na "matoatoa"). Ny hoe ''dôsetisma'' kosa dia fanagasiana ny [[teny frantsay]] hoe ''docétisme'' na ny [[Fiteny anglisy|teny anglisy]] hoe ''docetism'' izay avy amin' io teny grika io ihany koa.
-== Fiantraikan'ny filozofian'i Platôna ==
+== Fiantraikan' ny filôzôfian' i Platôna ==
-Izany fandavana ny maha olona tokoa an'i Jesoa Kristy misy ifandraisany amin'ny foto-kevitra filôzôfika doalista izay mampifanohitra ny zavatra azo tsapain-tanana (na raha) amin'ny [[fanahy]]. Araka ny filôzîôfia platônisiana sy [[Neoplatonisma|neô-platônisiana]] dia  mifanohitra ny ''raha'' (latina: ''materia''; grika: ''ὕλη'' / ''hulê'') sy ny ''fanahy'' (latina: ''spiritus;'' grika: ''πνεῦμα'' /''pneuma'') satria ambany ny raha fa ny fanahy kosa dia ambony lavitra. Noho izany ny mpomba ny dôketisma dia milaza fa [[Andriamanitra (tokana)|Andriamanitra]] dia tsy afaka hikambana amin'ny raha. Laviny araka izany ny fandraisana ara-bakiteny ny voasoratra ao amin'ny [[Evanjelin'i Joany]] (Joa. 1.14) izay manambara ny [[Fahatongavana ho nofo (kristianisma)|fahatongavan'ny Teny ho nofo]].
+Izany fandavana ny maha olona tokoa an' i Jesoa Kristy izany dia misy ifandraisany amin' ny foto-kevitra filôzôfika doalista izay mampifanohitra ny zavatra azo tsapain-tanana (na raha) amin' ny [[fanahy]]. Araka ny filôzôfia platônisiana sy [[Neoplatonisma|neô-platônisiana]] dia  mifanohitra ny ''raha'' (latina: ''materia''; grika: ''ὕλη'' / ''hulê'') sy ny ''fanahy'' (latina: ''spiritus;'' grika: ''πνεῦμα'' /''pneuma'') satria ambany ny raha fa ny fanahy kosa dia ambony lavitra. Noho izany ny mpomba ny dôketisma dia milaza fa [[Andriamanitra (tokana)|Andriamanitra]] dia tsy afaka hikambana amin' ny raha. Laviny araka izany ny fandraisana ara-bakiteny ny voasoratra ao amin' ny [[Evanjelin'i Joany|Evanjelin' i Joany]] (Joa. 1.14) izay manambara ny [[Fahatongavana ho nofo (kristianisma)|fahatongavan' ny Teny ho nofo]].
-== Endrika samihafan'ny doketisma ==
+== Endrika samihafan' ny dôketisma ==
-Miseho amin'ny endrika maro izany fampianarana izany: ny sasany mandà ny maha olombelona an'i Jesoa, ny hafa kosa manaiky ny fahatongavany ho nofo nefa tsy mino ny fijaliany ka milaza fa nandresy lahatra ny iray amin'ireo mpianany i Jesoa mba hisolo toerana azy eny amin'ny [[hazo fijaliana]] ka mety ho i [[Jodasy Iskariota|Jodasy]] na i [[Simona Petera|Simôna]] izany; ny hafa indray dia mihevitra fa manana vatana ara-panahy tsy tsy mahatsapa fijaliana i Jesoa.
+Miseho amin' ny endrika maro izany fampianarana izany: ny sasany mandà ny maha olombelona an' i Jesoa, ny hafa kosa manaiky ny fahatongavany ho nofo nefa tsy mino ny fijaliany ka milaza fa nandresy lahatra ny iray amin' ireo mpianany i Jesoa mba hisolo toerana azy eny amin' ny [[hazo fijaliana]] ka mety ho i [[Jodasy Iskariota|Jodasy]] na i [[Simona Petera|Simôna]] izany; ny hafa indray dia mihevitra fa manana vatana ara-panahy tsy tsy mahatsapa fijaliana i Jesoa.
-== Fanamelohana ny doketisma ==
+== Fanamelohana ny dôketisma ==
-Tsy ahitana firesahana mivantana moba ny doketisma ny ao amin'ny [[Testamenta Vaovao]] nefa nahazo vahana io fampianarana io tamin'ny taonjato faha-2 sy faha-3, tamin'ny nifanojoany amin'ny [[gnôstisisma]] izay nifanohana aminy. Ireo [[Rain'ny Fiangonana]] tamin'ny fotoan'androny dia nanohitra mafy ny doketisma, indrindra fa i Ignasio avy any [[Antiokia|Antiôkia]] sy i Ireneo, nanomboka tamin'ny fiandohan'ny taonjato faha-2.
+Tsy ahitana firesahana mivantana momba ny dôketisma ny ao amin' ny [[Testamenta Vaovao]] nefa nahazo vahana io fampianarana io tamin' ny taonjato faha-2 sy faha-3, tamin' ny nifanojoany amin' ny [[gnôstisisma]] izay nifanohana aminy. Ireo [[Rain'ny Fiangonana|Rain' ny Fiangonana]] (na Aban' ny Eglizy) tamin' ny fotoan'androny dia nanohitra mafy ny dôketisma, indrindra fa i [[Ignatiosy avy any Antiokia|Ignatio]] avy any [[Antiokia|Antiôkia]] sy i [[Ireneo avy any Logdanoma|Ireneo]], nanomboka tamin' ny fiandohan' ny taonjato faha-2.
-Notsipahin'ny mpivory tamin'ny [[Konsily voalohany tao Nikea|Kônsily voalohany tao Nikea]] tamin'ny taona 325 ny dôketisma. Taty aoriana dia nanameloka ny dôketisma ny [[Konsily tao Kalkedona|Kônsily tao Kelkedôna]] tamin'ny taona 451. Ny [[Fiangonana Katolika|Fiangonana katôlika]] sy ny [[Fiangonana ortodoksa tatsinanana|Fiangonana ôrtôdôksa Tatsinanana]] sy ny [[Fiangonana Ortodoksa Koptan'i Aleksandria|Fiangonana ôrtôdôksa kôptan'i Aleksandria]] ary ny [[Fiangonana ortodoksa teoahedo|Fiangonana ôrtôdôksa teoahedo]] dia manao ny dôketisma ho fampianaran-diso. Manao torak'izany koa ny ankamaroan'ny fiangonana kristiana hafa izay nandray ny fehin-kevitr'ireo [[Konsily|kônsili]]<nowiki/>n'ny Fiangonana tany aloha.
+Notsipahin' ny mpivory tamin' ny [[Konsily voalohany tao Nikea|Kônsily voalohany tao Nikea]] tamin' ny taona 325 ny dôketisma. Taty aoriana dia nanameloka ny dôketisma ny [[Konsily tao Kalkedona|Kônsily tao Kelkedôna]] tamin' ny taona 451. Ny [[Fiangonana Katolika|Fiangonana katôlika]] sy ny [[Fiangonana ortodoksa tatsinanana|Fiangonana ôrtôdôksa Tatsinanana]] sy ny [[Fiangonana Ortodoksa Koptan'i Aleksandria|Fiangonana ôrtôdôksa kôptan' i Aleksandria]] ary ny [[Fiangonana ortodoksa teoahedo|Fiangonana ôrtôdôksa teoahedo]] dia manao ny dôketisma ho fampianaran-diso. Manao torak' izany koa ny ankamaroan' ny fiangonana kristiana hafa izay nandray ny fehin-kevitr' ireo [[Konsily|kônsili]]<nowiki/>n' ny Fiangonana tany aloha.
-== Jereo koa: ==
+== Jereo koa ==
 * [[Trinite]]
-* [[Kristolojia]]
+* [[Kristôlôjia]]
-* [[Konsily]]
+* [[Kônsily]]