Kolontsaina ao Borkina Fasô
Ny kolontsaina ao Borkina Fasô, izay kolontsain' ny firenena misy foko sy vondrom-poko maherin' ny 60 ao Afrika Andrefana, dia manondro voalohany indrindra ny fanao ara-kolotsain' ny mponina ao Borkina Fasô (misa 21 000 000 eo ho eo tamin' ny taona 2022).
Vahoaka sy fiteny
[hanova | hanova ny fango]Vondrom-poko
[hanova | hanova ny fango]Ny isan’ ny mponin' i Borkina Fasô dia 14,8 tapitrisa tamin' ny taona 2008. Ny mponin' i Borkina Fasô dia ahitana vondrom-poko maro samihafa, samy manana ny karaza-mozikany avy; na izany aza, manana toetra iraisana izy ireo, toy ny fampiasana amponga maro sy ny fomba fihira amin' ny gadona mifampidimpiditra sy saro-drafitra.
Ny Lôby, ny Goronsy ary ny Senofô no heverina fa isan' ny mponina voalohany tao amin' ilay firenena. Ny Môsy no mandrafitra ny antsasaky ny mponina sady mampisy firaisana ara-kolontsaina sy ara-pôlitika ao amin’ io firenena io; nanorim-ponenana tao izy ireo nandritra ny fifindrà-monina fahiny niaraka tamin' ny Bôbô, ny Gormantse ary ny vondrona miteny mande hafa. Ny Folany, izay mpiompy andiam-biby, dia monina miaraka amin' ireo tantsaha ireo ka mifameno ny fiainany ara-toekarena.
Fiteny
[hanova | hanova ny fango]Ny Fiteny frantsay no fiteny ôfisialy any Borkina Fasô. Ny fiteny ao amin' ny fianakaviam-piteny vôltaîka, toa ny fiteny môre (na fiteny môsy) sy ny fiteny diola, fitenin' ny Diola mpivarotra, dia ampiasain' ny ankamaroan' ny mponina.
Araka ny fanisam-bahoaka tamin' ny taona 2006, ny fiteny tenenina tany Borkina Fasô dia ny fiteny môôre na môsy (40,5% amin' ny mponina), ny fiteny folany na fola (29,3 %), ny fiteny gormantse (6,1 %), ny fiteny bambara (4,9 %), ny fiteny bisa (3,2 %), ny fiteny boamo (2,1 %), ny fiteny dagara (2 %), ny fiteny sàna (1,9 %), ny fiteny lobiry (1,8 %), ny fiteny liele (1,7 %), ny fiteny bôbô sy senôfo (1,4 % avy), ny fiteny nony (1,2 %), ny fiteny dafingy (1,1 %), ny fiteny tamaseka (1 %), ny fiteny kasema (0,7 %), ny fiteny goina (0,4 %), ny fiteny dôgôna sy sôngay ary goronsy (0,3 % avy), ny fiteny kô, kosase, sembla ary siamo (0,1 % avy), fitenim-pirenena hafa (5 %), fiteny afrikana hafa (0,2 %), fiteny frantsay (1,3 %), ary fiteny tsy teratany hafa (0,1 %).
Fivavahana
[hanova | hanova ny fango]Manodidina ny 65 % n' ny Borkinabe no manaraka ny fivavahan-drazana izay maninteraka ny fivavahana silamo (25 %) sy ny fivavahana katôlika (10 %) tamin' ny taona 2006. Niova izany taty aoriana (2010): ny Mozilmana dia 61,5 %, ny Ktôlika 23,3 %, manaraka ny fivavahan-drazana 7,8 %, ny Prôtestanta 6,5 %, ny hafa 0,9 %.
Fanabeazana
[hanova | hanova ny fango]Ny ankizy ao an-tanànan' i Bobo-Dioulasso, any amin’ ny tapany atsimo-andrefan' i Borkina Fasô, dia mianatra ankalamanjana. Vitsy ny ankizy any Borkina Fasô no afaka mianatra, ary ambany dia ambany ny tahan' ny fahaiza-mamaky teny sy manoratra amin' ny ankapobeny. Ny fiteny frantsay no fiteny ôfisialy any. Fiteny tera-tany maro samihafa koa anefa no ampiasaina, ary vao mainka manasarotra ny fampianarana izany fahasamihafana izany.
Mbola tsy ampy ny tahan' ny fahaizana mamaky teny sy manoratra; mihoatra kely ny mponina iray amin’ ny efatra no mahay mamaky teny sy manoratra. Maimaimpoana sy tsy maintsy atao ny fandehanana an-sekoly ho an’ ny ankizy 7 ka hatramin’ ny 12 taona, saingy noho ny tsy fahampian’ ny mpampianatra sy ny maha ambanivohitra ny ankamaroan’ ny faritra ao amin’ io firenena io dia ny ampahatelon’ ny ankizy ihany no tena mahazo fampianarana. Na dia eo aza ny ezaka lehibe ataon’ ny tompon’ andraiki-panjakana, dia 10 % (tamin’ ny taompolo 2000) monja ny tahan’ ny fidirana mianatra ao amin’ ny ambaratonga faharoa.
Latsaky ny 1 % amin' ny tanora borkinabe no manaraka fianarana amin’ ny ambaratonga ambony, ao amin' ny Oniversiten' i Ouagadougou sy any amin' ny toeram-pianarana asa. Ny vatsim-pianarana dia ahafahan' ny mpianatra sasany mamita ny fiofanany any amin' ny oniversite eorôpeana sy afrikana lehibe kokoa (any Senegaly, any Kôtidivoara ary any Frantsa indrindraindrindra).
Haino aman-jery
[hanova | hanova ny fango]Avoaka amin' ny teny frantsay sy amin' ny tenim-pirenena borkinabe folo eo ho eo ny fandaharana amin' ny radiô. Io firenena io dia manana fanaovan-gazety mavitrika izay somary mahery mitsikera indraindray (gazety mpivoaka isan' andro miisa 5 sy gazety mpivoaka isan-kerinandro maromaro) izay maneho ny fiainana pôlitika sy sendikaly.
Zavakanto
[hanova | hanova ny fango]I Ouagadougou dia mampiantrano, isaky ny roa taona, ny Fespaco, izay fetiben' ny sarimihetsika iraisan’ i Afrika manontolo, izay naka ny anjara toerany teo amin' ny tsena iraisam-pirenena. Namolavola sehatra ho an’ ny sarimihetsika azy manokana ny firenena, izay manana sekolim-pirenena ho an' ny sarimihetsika sy orinasa mpamokatra tsy miankina.
Ny zava-kanton’ ny Môsy sy ny Bôbô dia mifanakaiky amin' ny an' ny mponina any amin' ny faritra andrefana be hivoka. Ny zavakanto ankehitriny dia aingam-panahy avy amin' ireo kolontsaina nentim-paharazana ireo saingy nanakoan’ ny fivavahana silamo.