Krimea

Avy amin'i Wikipedia
(tonga teto avy amin'ny Saikinosy Krimea)
Sainan' i Krimea

I Krimea na Saikanosy Krimea na Saikanosy Krimeana dia saikinosy ao atsimon' i  Okraina, izay miroso mankao amin' ny Ranomasina Mainty. Avy amin' ny teny tataran' i Krimea hoe Qırım izay midika hoe "havoanako" (qir "havoana", ım "-ko"), izay atao amin' ny teny rosiana hoe Крым / Krym, sy amin' ny teny okrainiana hoe Крим / Krym.

I Krimea jerena avy eny amin 'ny zanabolana

Mampalaza ny Saikanosy Krimea ny fananany toetany pôntika izay mitovitovy amin' ny toetany mediteraneana, ny tanim-boalobony, ny tany fambolena hazo fihinam-boa, ny toerana arkeôlôjika, ary ny toeram-pialan-tsasatra izay misy toeram-pialan-tsasatra amoron-dranomasina toa an' i Theodosia, i Sudak, i Alouchta ary i Yalta, izay nanambaràna amin' ny fomba ôfisialy tamin' ny taona 1945 ny fizaràna an' i Eorôpa (izay efa notapahina tamin' ny Fihaonamben' ny Firenena mpiara-dia) teo amin' i Joseph Stalin (Firaisana Sôvietika) sy i Winston Churchill (Fanjakana Mitambatra).

Malaza noho ny fisian' ny tobim-pamaharana an-dranomasina i Sebastopol (na Sevastopol) naorin' ny emperora vavy Catherine II tamin' ny taona 1783, izay mampiantrano ny "Andian-tsambo mpiadin' ny Ranomasina Mainty" an' ny tafika an-dranomasia rosiana. I Simferopol no renivohitr' i Krimea nanomboka tamin' ny taona 1995.

Mifanandrify amin' ny faritra nisy an' i Tauride taloha i Krimea izay ampahany amin' ny tontolo grika, lasa ambany fahefan' ny Rômana avy eo Bizantina, tamin' ny Andro Taloha hatramin' ny taonjato faha-13, sady nifandray amin' ny any avaratra amin' ny Vahoakan' ny Fatrana (Kimeriana, Skitiana, Gôty, Môngôly, Vahoaka Torkika, …) ka nifandray tamin' ny Empira Ôtômana tamin' ny taonjato faha-15, ary tamin' ny Empira Rosiana tamin' ny faramparan' ny taonjato faha-18; avy eo tamin' ny Firaisana Sôvietika tamin' ny taona 1922. Tao amin' ity farany ity i Krimea dia lasa repoblika sôsialista sôvietika mizaka tena, avy eo lasa ôblasta tao amin' ny Repoblika Sôsialista Sôvietikan' i Rosia. Tamin' ny fiafaran' ny Ady Lehibe Faharoa dia natao sesitany ny Tataran' i Krimea.

Ny tanànan' i Sevastopol dia lasa mizaka tena avy amin' ny sisa amin' i Krimea tamin' ny taona 1948. Tamin' ny taona 1954 i Krimea dia nakambana tamin' ny Repoblika Sôsialista Sôvietikan' i Okraina (izay tao amin' ny Firaisana Sôvietika tamin' izany fotoana izany). Tamin' ny taona 1991 i Krimea dia nahazo ny satan' ny Repoblika Mizaka Tenan' i Krimea tao Okraina mahaleo tena sy i Sevastopol izay lasa tanàna manana sata manokana.

Tamin' ny volana Marsa 2014, tamin' ny nakan' i Rosia an' i Krimea hikambana aminy, ny Anteniniera krimeana dia nampanaovin' i Rosia fitsapan-kevi-bahoaka, satria tsy nanaiky ny mpitondra vonjimaika tao Kiev, izay tsy nanaiky koa ilay fitsapan-kevi-bahoaka, dia nanambara ny fisarahan' ny Repoblika Mizaka Tenan' i Krimea amin' i Okraina ary avy eo ny fikambanany amin' ny Federasiônan' i Rosia. Lasa "tanàn-dehibe federaly manana ny maha izy azy" fahatelo ao Rosia i Sevastopol, toa an’ i Môskoa sy i Sankt-Peterburg: tsy miakina amin' i Krimea intsony izany izy. I Okraina, izay tohanan' ny firenena tandrefana sy firenena hafa, dia tsy manaiky izany fitsapan-kevi-bahoaka izany ary manohy ny fitakiany an' i Krimea manontolo.