Joany mpanoratra evanjely sy epistily ary apôkalipsy

I Joany na Jaona no anarana iantsoana ny mpanoratra ny boky dimy ao amin'ny Testamenta Vaovao ao amin'ny Baiboly, dia:

ny Evanjely nosoratan' i Joany (na Filazantsara nosoratan' i Jaona),
ny Taratasy voalohany nosoratan' i Joany (na Epistily voalohany nosoratan' i Jaona),
ny Taratasy faharoa nosoratan' i Joany (na Epistily faharoa nosoratan' i Jaona),
ny Taratasy fahatelo nosoratan' i Joany (na Epistily fahatelo nosoratan' i Jaona) ary
ny Apôkalipsy (na Apôkalipsa).

Ny mpanoratra ny boky amin' ny anaran' i Joany

Ny mpanoratra ny Evanjely

I Joany na Jaona evanjelista, izany hoe ilay nanoratra evanjely na filazantsara, dia heverina ho ilay "mpianatra tian' i Jesoa indrindra", isan' ireo Apôstôly roa ambin' ny folo, tsy voatonona anarana ao amin'ny Evanjely araka an'i Joany na Filazantsara araka an'i Jaona izy amin'ny maha mpanoratra azy.

Heverina ho nanoratra ireo Epistily voalohany sy faharoa ary fahatelo mitondra ny anarany koa izy. Betsaka anefa ireo mpikaroka momba ny Baiboly izay milaza fa olona samy hafa no nanoratra ny tsirairay amin'ireo boky ireo. Izy koa no heverin'ny olona sasany fa nanoratra ny Apôkalipsin'i Joany.

Ny mpanoratra ny Taratasy

Ny lovantsofin' ny Fiangonana dia manao ny epistily telo mitondra ny anaran' i Joany ho nosoratan' i Joany Evanjelista. Ankehitriny anefa dia maro ny ady hevitra ny amin' ny fahamarinan' izany lovantsofina izany.

Na dia mitovitovy ny fomba fiteny sy fanoratra ary ny teôlôjia ao amin' ireo epistily telo sy ny evanjely amin' ny anaran' i Joany ireo dia misy ny manampahaizana milaza fa ny Evanjelin' i Joany sy ny Epistily voalohan' i Joany dia soratr' i Joany Evanjelista, fa ny Epistily faharoa sy ny Epistily fahatelo kosa dia soratr' olona hafa izay mety ho ilay "Loholona" na "Antidahy", atao hoe Joany na Jaona, resahina ao amin' ny Epistily faharoa (2Joa. 1.1)^[1] sy ao amin' ny Epistily fahatelo (3Joa. 1.1)^[2]. Ny manampahaizana hafa koa dia mihevitra fa soratr' olon-tokana ireo, izay mety ho i Joany Antidahy (na Jaona Loholona), fa tsy i Joany Evanjelista. Ny hafa indray dia mihevitra fa ny Epistily voalohany sy faharoa dia soratr' olona iray fa ny Epistily fahatelo soratr' olona hafa. Ny ankamaroan' ny mpikaroka anefa dia mihevitra fa ilay Joany Antidahy no nanoratra ireo epistily telo ireo sy ny Evanjelin' i Joany.

Ny mpanoratra ny Apôkalipsy

I Joany avy any Patmôsy na Jaona avy any Patmô na Joany Mpahita na Jaona Mpahita dia anarana omena ny mpanoratra ny Bokin' ny Apôkalipsy izay milaza ny tenany inefatra amin' ny anarana hoe "Joany" na "Jaona". Ireo lovantsofina momba azy dia mifanohitra hatramin' ny vanimpotoana nanombohan' ny kristianisma. Ny mpikaroka maro dia mihevitra azy ho mpaminany jiosy-kristiana mitety tanàna. Mety nandositra an' i Palestina ka nankany Azia Minora i Joany tamin' ny fisian' ny fikomiana jiosy tamin' ireo taona 60, alohan' ny hanaovana sesitany azy any Patmôsy na Patmô. Ny fifandraisan' io mpanoratra io amin' ny lovantsofina sy ny fiangonan' i Joany dia iadian-kevitra.

Jereo koa

Joany na Jaona

Loharano sy fanamarihana

↑ Izaho anti-dahy, mamangy an' Itompokovavy voafidy sy ny zanany, izay tiako araka ny marina - ary tsy izaho ihany, fa izay rehetra mahalala ny marina koa (2Joa 1.1, Ny Baiboly Masina). Izaho loholona mamangy an' itompokovavy voafidy sy ny zanany, izay tiako amin' ny fahamarinana (ary tsy izaho ihany, fa izay rehetra mahalala ny marina koa) (2Jao 1.1, Ny Baiboly).
↑ Izaho anti-dahy, mamangy an' Gaiosa malala, izay tiako araka ny marina. (3Joa 1.1 Ny Baiboly Masina) Izaho loholona mamangy an' i Gaio, ilay malala, izay tiako amin' ny fahamarinana. (3Jao 1.1 Ny Baiboly).

[1] Izaho anti-dahy, mamangy an' Itompokovavy voafidy sy ny zanany, izay tiako araka ny marina - ary tsy izaho ihany, fa izay rehetra mahalala ny marina koa (2Joa 1.1, Ny Baiboly Masina). Izaho loholona mamangy an' itompokovavy voafidy sy ny zanany, izay tiako amin' ny fahamarinana (ary tsy izaho ihany, fa izay rehetra mahalala ny marina koa) (2Jao 1.1, Ny Baiboly).

[2] Izaho anti-dahy, mamangy an' Gaiosa malala, izay tiako araka ny marina. (3Joa 1.1 Ny Baiboly Masina) Izaho loholona mamangy an' i Gaio, ilay malala, izay tiako amin' ny fahamarinana. (3Jao 1.1 Ny Baiboly).

[1]

[2]