Mofo tsy misy masirasira
Ny mofo tsy misy masirasira na mofo tsy misy lalivay dia mofo taloha vita amin' ny voamadinika toy ny mofo hafa, saingy tsy misy masirasira na lalivay (tsy mitombo noho ny masirasira/lalivay na leviora) satria rano sy lafarinina ihany no atambatra. Atao hoe ἄζυμος / ázumos ("tsy misy masirasira", "tsy misy lalivay"), ity mofo ity amin' ny teny grika.
Fampiasana azy amin' ny fivavahana[hanova | hanova ny fango]
Ao amin' ny jodaisma[hanova | hanova ny fango]
Ny mofo tsy misy masirasira dia mofo ahandroin' ny Jiosy mandritra ny fetin' ny Pasah (Paska jiosy) ho fahatsiarovana ny razambeny izay nihinana mofo tsy misy masirasira tamin' ny fahadodonan' izy ireo niala tany Ejipta, izay nanandevozana azy ireo, araka ny lovantsofina jiosy (araka ny Bokin' ny Eksôdosy 12:18). Ny sakafo ara-pomba atao mandritra ny takariva roa voalohany amin' ity fety ity dia antsoina hoe Sedera (hebreo: סדר / Seder izay midika hoe "filaminana").
Ny fanomanana ny mofo tsy misy masirasira dia manaraka fitsipika hentitra mba hisorohana ny fiotrehan' ny koba: eo anelanelan' ny fampifangaroana ny lafarinina sy ny rano ary ny fandrahoana dia tsy tokony hihoatra ny valo ambin' ny folo minitra, mba tsy hiforonan' ny masirasira ao. Ny mofo tsy misy masirasira atao hoe "shamur" ("voaramaso akaiky", antsoina hoe מַצָּה שְׁמוּרָה / matzah shemura) ampiasain' ny ankamaroan' ny Jiosy ôrtôdôksa mandritra ny fetin' ny Paska na mandritra ny Sedera, dia antsoina toy izany satria vao mainka arahi-maso izy io, na dia alohan' ny fijinjana aza.
Ao amin' ny kristianisma[hanova | hanova ny fango]
Ny anarana hoe "mofo tsy misy masirasira" dia omena ny mofo ampiasaina ao amin' ny Eglizy Katôlika amin' ny fanamasinana ny Eokaristia. Amin' ity tranga ity dia mitondra ny anarana hoe "hôstia".
Ny fiangonana prôtestanta sasany dia manaraka ny fanao katôlika, fa ny hafa kosa mampiasa na mofo tsy misy lalivay na mofo manify na mofo mahazatra (misy masirasira), arakaraka ny fomba mahazatra nifandovana ao amin' ny antokom-pivavahany manokana na ny fomba isan-toerana.
Etsy ankilany, ny ankamaroan' ny Fiangonana Tatsinanana dia mandrara mazava ny fampiasana ny mofo tsy misy masirasira (grika: azymos artos) ho an' ny Eokaristia. Ny Kristiana tatsinanana dia mampifandray ny mofo tsy misy masirasira amin' ny Testamenta Taloha ka tsy mamela afa-tsy mofo misy masirasira, ho mariky ny Fanekena Vaovao ai amin' ny ran' i Kristy.
Raha ny marina, io fampiasana io dia iray amin' ny zavatra telo nifandirana izay heverina ho antony (miaraka amin' ny olana momba ny fahambonian' i Petera sy ny filioque ao amin' ny Fanekem-pinoana nikeana-kônstantinôpôlitana) tamin' ny Fisarahana tamin' ny taona 1054 teo amin' ny Fiangonana tatsinanana sy ny Fiangonana tandrefana.
Fampiasana azy ivelan' ny fivavahana[hanova | hanova ny fango]
Ankoatra ny heviny ara-pivavahana, ny mofo tsy misy lalivay dia hanin' ny olona sasany hampitoniana ny hanoananana. Ampiasaina tamin' ny fanaovana fonosana fanafody azo atelina, amidy amin' ny fivarotam-panafody ihany koa izy io, saingy tsy misy intsony ankehitriny.
Ity mofo ity dia misy ao amin' ny fanamboarana zava-mamy, indrindra fa any Alemaina sy any Frantsa, miaraka amin' ny vatomamy fisaka, vita amin' ny mofo tsy misy lalivay sy vovoka siramamy somary makirana ao anatiny.
Ny taratasy hôstia dia ampiasaina hamonosana ilay zava-mamy atao amin' ny teny frantsay hoe nougat[1] sady ampiasaina ho fanohanana ilay zava-mamy atao amin' ny teny frantsay hoe calissons[2].
Loharano sy fanamarihana[hanova | hanova ny fango]
- ↑ Ny nougat dia zava-mamy vita amin' ny tapotsin' atody sy tantely ary amandy.
- ↑ Ny calisson dia zava-mamy mampiavaka ny nahandron' ny mponina any Provence (Frantsa), miendrika sambo, vita amin' ny feta avy amin' ny karazana voatango (Cucumis melo) (na voankazo hafa nandrahoina amin' ny siramamy) ary miaraka amin' ny amandy voatoto, voarakotra amin' ny gilasy fotsy vita amin' ny tapotsin' atody, apetraka eo amin' ny ambony mofo tsy misy masirasira.