Mandeisma
Ny mandeisma dia fivavahana abrahamika, batista (manao batisa), mônôteista ary gnôstika izay tsy manana afa-tsy mpino miisa anarivony.
Fototry ny rafi-pampianaran' ny mandeisma ny fifanoheram-poto-javatra roa (doalisma) izay ahitana ny "tontolo ambony" sy ny "tontolo ambany", ny "toeran' ny fahazavana" sy ny "toeran' ny haizina", izay tsy misakana an' Andriamanitra hiditra an-tsehatra amin' ny famoronana, sahala amin' ny fitantatarana ao amin' ny Baiboly. Izany famoronana izany dia notohizan' ny asa maharitra ataon' Andriamanitra sy ny fanambaràna amin' ny alalan' ny "Iraky ny lanitra". Araka ny lovantsofina mandeana dia i Joany Batista izany iraka izany sady mpaminany lehibe ho an' izy ireo. Mitsaoka an' i Adama, an' i Abela, an' i Seta, an' i Henôka, an' i Nôa, an' i Sema, an' i Arama ary indrindra an' i Joany Batusta ny Mandeana.
Talohan' ny taona 2003 sy talohan' ny fipoahan' ny ady tao Iràka dia nonina tao Iràka ny ankamaroan' ny Mandeana izay niisa 65 000 eo ho eo, indrindra manamorona ny tapany ambanin' ny ony Tigrisy (na Tigra) sy ny ony Eofrata ary manakaiky an' i Shatt-el-Arab (tapany itambaran' i Tigrisy sy i Eofrata), fa nonina any Iràna ao Khuzestan kosa ny sasany. Niparitaka, indrindra mankany Iràna, ary koa any Siria, any Jôrdania ary any amin' ny firenena tandrefana ny ankamaroan' izy ireo hatramin' izay.
Niadian-kevitra ny mety ho fifandraisan' ny mandeisma sy ny kristianisma tamin' ny fiandohan' ny taonjato faha-20 nefa tsy nisy vahaolana azo nifanarahana.
Fiforonan-teny
[hanova | hanova ny fango]Amin' ny teny mandeana ny mandeisma dia atao hoe מנדעיותא / mandaʻiūtā, fa amin' ny teny arabo kosa dia atao hoe مندائية / mandā'iyyah, ary amin' ny teny farsy (na teny persana) dia atao hoe مندائیان / mandå'iyyån. Manam-pifandraisana amin' ny gnôsisy (na gnôzy) ny teny hoe mandeana (ny teny arameana hoe manda dia midika hoe "fahalalana", sahala amin' ny teny grika hoe gnosis).