Malaialy (vahoaka)
Ny Malaialy na Keralita dia vondrom-poko ara-piteny dravidiana any sy avy any amin' ny fanjakan' i Kerala sy Lakshadweep ankehitriny any India, izay monina amin' ny morontsiraka atsimo-andrefan' i Malabar. Izy ireo no maro anisa amin' ny mponina ao Kerala sy Lakshadweep. Ny ankamaroan' izy ireo dia mpiteny voalohany amin' ny fiteny malaialama, iray amin' ny fiteny klasika enina ao India.
Ny Fanjakan' i Kerala dia noforonina tamin' ny taona 1956 tamin' ny alalan' ny Lalàna momba ny fandalinana vaovao ny fanjakana. Talohan' izay, nanomboka tamin' ny taompolo 1800 dia nisy ny Fanjakan' i Cochin, ny Fanjakan' i Travancore, ny Distrikan' i Malabar, ary ny Canara Atsimo tao India zanatany britanika. Ny Distrikan' i Malabar dia nampidirin' ny Britanika ho anisan' ny tany anjkany tamin' ny Ady Mysore Fahatelo (1790-1792) avy amin' ny soltana Tipu. Talohan' izay, ny Distrikan' i Malabar dia notapahin' ny fanjakana isan-karazany anisan' izany ny Zamorin tao Calicut, ny Fanjakan' i Tanur, ny Fanjakan' i Arakkal, ny Rajàn' i Kolathunadu sy ny Rajàn' i Valluvanad ary ny Rajàn' i Palakkad.
Araka ny fanisam-bahoaka indiana tamin' ny 2011 dia misy Malaialy eo amin' ny 33 tapitrisa eo ho eo ao Kerala, mandrafitra ny 97 % amin' ny fitambaran' ny mponina ao amin' ilay fanjakana. Ny Malaialy vitsy anisa dia hita ao amin' ny fanjakana mifanila aminy ao Tamil Nadu, indrindra ao amin' ny Distrikan' i Kanyakumari sy ny Distrikan' i Nilgiri ary ny Distrikan' i Dakshina Kannada sy Kodagu ao Karnataka ary koa any amin' ny faritra an-tanandehibe indiana hafa.
Nandritra ny tapany farany tamin' ny taonjato faha-20 dia nisy vondrom-piarahamonina malaialy manan-danja nipoitra tany amin' ny firenena ao amin' ny Hoala Persika, anisan' izany ny Emirata Arabo Mitambatra, i Bareina, i Arabia Saodita, i Ômana, i Katara ary i Kôety ary amin' ny lafiny kely kokoa, firenena mandroso hafa, izay nahitana mpifindra monina voalohany indrindra toa an' i Malezia, i Singapôro, i Etazonia, ny Fanjakana Mitambatra, i Aostralia, i Zelandy Vaovao ary i Kanada. Tamin' ny taona 2013 dia notombanana ho 1,6 tapitrisa ny mpila ravinahitra malaialy eran-tany.
Ny Malaialy any Malezia tamin' ny taona 2020 dia notombanana ho 348 000 eo ho eo, izay mahatratra 12,5 % amin' ny fitambaran' ny mponina indianina any Malezia izay mahatonga azy ireo ho vondrom-poko indiana faharoa lehibe indrindra any Malezia, aorian' ny Tamily. Ny ankamaroan' ny Malayalee ao Malezia 18 ka hatramin' ny 30 taona dia fantatra fa taranaka fahatelo, fahefatra, na fahadimy miaina amin' ny maha olom-pirenena maleziana azy.
Araka ny voalazan' i A. R. Raja Raja Varma dia Malayalam no anaran' ilay toerana, talohan' ny nahatongava izany ho anaran' ny fiteny ampiasain' ny olona.