Fiakaran' i Kristy any an-danitra
Ny fiakaran' i Kristy any an-danitra na fiakaran' i Jesoa any an-danitra, izay indraindray hafohezina amin' ny hoe Fiakarana, dia ny fialan' i Jesoa Kristy avy ety an-tany mankany an-danitra ho any amin' Andriamanitra. Ao amin' ny lovantsofina kristiana, araka ny hita ao amin' ny ankamaroan' ny fiekem-pinoana sy ny fampianaranan' ny fiangonana isan-tsokajiny dia nasandratr' Andriamanitra i Jesoa, izany hoe nomeny voninahitra, taorian' ny fahafatesany, tamin' ny fananganany azy tamin' ny maty sy tamin' ny nampakarany azy any an-danitra, ka any an-danitra i Jesoa no nandray ny fipetrahany eo an-tanan-kavanan' Andriamanitra.
Amin' izao andro vaovao izao dia mametraka olana ny fandraisana ara-bakiteny ny tantaran' ny fiakaran' i Jesoa any an-danitra, satria ny fiheverana an' izao tontolo izao (kôsmôlôjia) araka io fivoasana ara-bakiteny io dia tsy mifanaraka amin' ny fahalalana siantifika momba ny firafitr' izao tontolo izao, ka noho izany dia heverin' ny mpanao heviteny maro fa mifamatotra amin' ny fanandratana na fanomezam-boninahitra an' i Jesoa ny "fiakarany any an-danitra".
Ny fiakaran' i Jesoa any an-danitra araka ny Baiboly
[hanova | hanova ny fango]Tsy miresaka ny amin' ny fiakaran' i Jesoa any an-danitra ny Testamenta Taloha. Tsy miresaka ny fiakaran' i Jesoa any an-danitra ny Evanjelin' i Matio. Ny Evanjelin' i Marka sy ny Evanjelin' i Lioka sy ny Asan' ny Apôstôly ary ny Evanjelin' i Joany no miresaka ny amin' ny fiakaran' i Jesoa any an-danitra na any amin' ny Ray. Miresaka momba izany koa ny epistily sasasany.
Ny Fiakarana ao amin' ireo Filazantsara
[hanova | hanova ny fango]Ao amin' ny Evanjelin' i Marka
[hanova | hanova ny fango]Ny Evanjelin' i Marka dia mametraka ny fiakaran' i Jesoa ho taorian' ny fitsanganany ho velona. Niseho tamin' ireo mpianany i Jesoa ka naniraka azy hitory ny filazantsara manerana izao tontolo izao, nanome azy ny fahefana hanao fahagagana amin' ny anarany. Taorian' ny niakaran' i Jesoa tany an-danitra dia nandeha "nitory teny nanerana izao tontolo izao" ny mpianatra (Mar. 16.14-20). Ny mpikaroka dia saika mifanaraka fa ny fitantarana fohy momba ny Fiakarana ao amin' ny Filazantsara araka an' i Marka (Mar. 16.19) dia tovana natao taty aorian' ny lahatsoratra voalohany tao amin' io evanjely io[1].
Ao amin' ny Evanjelin' i Lioka sy ny Asan' ny Apostoly
[hanova | hanova ny fango]Ny tantaran' ny fiakaran' i Jesoa any an-danitra dia mamarana ny Evanjelin' i Lioka (Lio. 24.50-53) sady manomboka ny Asan' ny Apôstôly (Asa. 1.3-12). I Lioka avokoa no nanoratra ireo boky roa ireo. Mitantara indroa an' ilay zava-nitranga ny mpanoratra mba "hisian' ny fivoasana roa sosona: ny Lio. 24.50-53 manao ny fiakaran' i Jesoa any an-danitra ho famaranana ny asan' i Jesoa, fa ny Asa 1.6-11 kosa manao izany ho fanokafana ny fotoan' ny fijoroan' ny Kristiana vavolombelona[2].
Ny tantaran' ny Fiakarana ao amin' ny Evanjelin' i Lioka, rehefa nahavita ny fitantarana ny fisehoan' i Jesoa taorian' ny nitsanganany tamin' ny maty, dia manamarika ny fahataperan' ny asan' i Jesoa tety an-tany. Amin' ny fomba tsara no anaovany izany famaranana izany izay arahin' ny tso-drano nataon' i Jesoa ho an' ireo mpianany faly manoloana ny fiaingany. Tsy avy amin' i Jesoa tenany izany fisarahana izany: izany dia vokatry ny asan' Andriamanitra, araka ny fampiasan' i Lioka matoanteny grika amin' ny fiendrika anoina[3].
Ao amin' ny Evanjelin' i Joany
[hanova | hanova ny fango]Ny Evanjelin' i Joany kosa dia hoatry ny manambara izany Fiakarana izany mialoha, tsy "mankany an-danitra" fa "mankany amin' Andriamanitra", nefa tsy miresaka zavatra maro izy: tamin' ny fiaraha-misakafo farany tamin' ireo mpianany, i Jesoa dia nilaza matetitetika hoe "Handeha mankany amin' ny Ray aho". Tamin' ny nisehoany tamin' i Maria Magdalena taorian' ny nitsanganany tamin' ny maty dia nampitandrina azy i Jesoa nanao hoe: "Aza mikasika ahy, fa mbola tsy niakatra nankany amin' ny Ray aho. Nefa mandehana ka tadiavo ny rahalahiko ary izao no teneno azy: "miakatra mankany amin' ny Raiko sy Rainareo aho, mankany amin' ny Andriamanitro sy Andriamanitrareo" ".
Ao amin' ireo Epistily
[hanova | hanova ny fango]Maro ny epistily miresaka ny amin' ny fiakaran' i Jesoa tany an-danitra, izay toa mampitovy izany amin' ny fanomezam-boninahitra na fanandratan' Andriamanitra an' i Jesoa ho eo an-tanany ankavanana aorian' ny fitsanganany ho velona, sahala amin' izay hita ao amin' ny Filazantsaran' i Lioka sy ny Asan' ny Apôstôly.
Isan' ireo epistily ireo ny Epistily ho an' ny Rômana (Rôm. 8:34), ny Epistily ho an' ny Efesiana (Efes. 1:19–20), ny Epistily ho an' ny Kôlôsiana (Kôlôs. 3:1), ny Epistily ho an' ny Filipiana (Filip. 2:9–11), ny Epistily voalohany ho an' i Timoty (1Tim. 3:16), ary ny Epistily voalohany nosoratan' i Petera (1Pet. 3:21–22).
Jereo koa
[hanova | hanova ny fango]- Fisian' i Kristy talohan' ny nahatongavany ho nofo
- Fahaterahan' i Jesoa
- Fanomboana an' i Jesoa
- Fitsanganan' i Jesoa tamin' ny maty
- Fankalazana ny Fiakaran' i Jesoa
Loharano sy fanamarihana
[hanova | hanova ny fango]- ↑ Cresswell, Peter (2013). The Invention of Jesus: How the Church Rewrote the New Testament. Duncan Baird Publishers. ISBN 9781780286211.
- ↑ Daniel Marguerat, Introduction au Nouveau Testament : son histoire, son écriture, sa théologie, éd. Labor et Fides/Le Monde de la Bible, 2008, p. 127,128 (Jereo eto).
- ↑ Daniel Marguerat, L’Aube du christianisme, éd. Bayard/Labor et Fides, 2008, p. 425-427