Boky fahefatr' i Esdrasa

Ny Boky fahefatr' i Esdrasa dia boky apôkrifa na pseodepigrafan' ny Baiboly izay fitambarana soratra mitantara indrindra ny resaka nifanaovan' i Ezra (na Esdrasa) sy ny arkanjely Oriela ao amin' ny fahitana. Miresaka ny amin' ny fandravana an' i Jerosalema izay sahala amin' ny zava-niseho tamin' ny taona 70 natrehin' ny mpanoratra ny boky sady misy ifandraisany be amin' ny Apôkalipsy siriakan' i Baroka. Soratra jiosy izay tena niely io boky io sady nampiasain' ny Kristiana tany alohabe.

Anaran' ny boky

Boky fahefatr' i Esdrasa dia fitambaran' ny atao hoe Apôkalipsin' i Esdrasa sy ireo atao hoe 5Esdrasa sy 6Esdrasa izay tsy miavaka toy izany ao amin' ny Volgata (4Esdras). Atao hoe Esdrasa latina koa izany boky izany. Atao hoe 3Ezdra izy ao amin' ny Baiboly ôrtôdôksa slavônika, 2Esdrsas ao amin' ny lisitry ny boky apôkrifa amin' ny teny anglisy. Ny hoe Boky fahefatr' i Esdrasa dia mety ho ny Apôkalipsin' i Esdrasa izay atao hoe koa Apôkalipsy jiosin' i Esdrasa fotsiny ihany tsy misy an' ireo fanampiny. Io tapany apôkalipsa io ihany izay atao hoe Izra Sutuel no ao amin' ny Baiboly ôrtôdôksa etiôpiana.

Inty misy fafana maneho ny fiovaovan' ny anaran' ireo boky amin' ny anaran' i Ezra na Esdrasa:

Ny iantsoana azy ato amin’ny Wikipedia malagasy		Anarana omen’ny mpikaroka	Volgata	Slavonika	Etiopiana	Anglisy
Bokin’i Esdrasa	-	1Esdrasa	1Esdras	1Ezdra	1Izra	Ezra
Bokin’i Nehemia	-	2Esdrasa	2Esdras	Nehemia		Nehemiah
Esdrasa grika	3Esdrasa	3Esdrasa	3Esdras	2Ezdra	2Izra	1Esdras
4Esdrasa	5Esdrasa	5Esdrasa	4Esdras (Esdrasa latina)	3Ezdra	-	2Esdras
	Apokalipsan’i Esdrasa	4Esdrasa			Izra Sutuel (ዕዝራ ሱቱኤል)
	6Esdrasa	6Esdrasa			-

Fanoratana ny boky

Tokony ho tamin' ireo taona faraparany amin' ny taonjato voalohany no nanoratana ny Boky fahefatr' i Ezra ary tokony ho Fariseo tsy nonina tao Palestina no nanoratra azy satria ireo olona tena misongadina ao dia miresaka an-kolaka fivahiniana any ivelan' i Palestina. Maro ny dikan-tenin' io boky io izay natao avy amin' ny teny grika efa very (izay avy amin' ny soratra hebreo na arameana). Ilay amin' ny fiteny latina izay hita any amin' ny tovan' ny Volgata no tsara indrindra.

Firafitry ny boky

Mizara telo tsy mitovy ny boky izay misy toko 16, ka ny tapany voalohany (4Esdr. 1 – 2) atao hoe 5Esdrasa sy ny tapany faharoa lehibe indrindra (4Esdr. 3 – 14) izay atao hoe Apôkalipsin' i Esdrasa na 4Esdrasa, izay fitambarana fahitana fito, ary ny tapany fahatelo (4Esdr. 15 – 16) izay atao hoe 6Esdrasa. Ireo toko efatra fanampiny ireo dia sorara jodeo-kristiana natovana taty aoriana ka izany no nanasarahana azy mazava amin' ny 4Esdrasa ao amin' ireo Baiboly ahitana azy.

Ny Boky fahadimin' i Esdrasa

Ireo toko roa voalohany ireo, izay natovona ny Apôkalipsin' i Esdrasa ao amin' ny Volgata, dia maneho fa niala an' i Israely mpanota Andriamanitra ka nitahy firenen-kafa, sady manambara ny fomba hahazoana ny famonjena sy ny fahazavana mandrakizay amin' ny alalan' ny fandosirana ny alok' izao fotoan' andro izao sy amin' ny alalan' ny fanomezana rariny ny vehivavy mpitondra tena sy ny kamboty ary ny malahelo (ampitahao: Isaia 1.16-20). Ireo toko roa voalohany ireo dia atao hoe Boky fahadimin' i Esdrasa (5Esdrasa). Nahita ny Zanak' Andriamanitra tao amin' ny fahitana i Ezra. Mety nosoratana tamin' ny taonjato faha-3 ity tapany ity

Ny Apôkalipsy jiosin' i Esdrasa

Ny fahitana voalohany

Ny fahitana voalohany dia mahakasika ny amin' ny fahotana sy ny famonjena, ary tsapa ny fanakaikezany ireo epistilin' i Paoly. Mandalo ny zava-tsarotra atrehina amin' izao fotoana izao fa ho tonga ihany ny valisoan' ny marina rehefa tratra ny isa izay tokony ho fenoina.

Ny fahitana faharoa

Ny fahafaham-baraka mihatra amin' ny vahoaka jiosy dia nohazavain' ny anjely Oriela fa ho tsaraina ny olon-drehetra amin' ny Andron' ny fitsarana : ny Zanak' olona aloha no hitsara avy eo Andriamanitra amin' izay ka izany no Andro farany.

Ny fahitana fahatelo

Ny fahitana fahatelo dia manohy ny resaka fahotana sy famonjena. Tsy ho azo Ny fahasambarana raha tsy amin' ny fahavitan' ny asa sy fahoriana maro. Ireo ho voavonjy dia vitsy tahaka ny volamena sy ny vatosoa sarobidy. Raha tsy hamaivanin' Andriamanitra ny enta-mavesatsika dia tsy hisy olona afaka hiaina. Ny fanahin' ny olo-marina dia ho any amin' Andriamanitra mandrakizay fa ny an' ny mpanota kosa dia hirenireny sy hijaly. Tsy misy ny fanelanelanana azo atao amin' ny olona efa maty fa samy hijinja ny fahamarinana na ny tsy fahamarinana nataony ny tsirairay.

Ny fahitana fahefatra

I Ezra dia nahita vehivavy momba izay misaona fa maty anaka tamin' ny andro nahaterahany azy izay tsy hita fa nosoloan' ny vaviantitra iray. Io vehivavy io, hoy i Oriela, dia i Ziôna ary ny zanany dia ny fandravana an' i Jerosalema nefa hiseho ihany ny voninahitr' ilay tanana masina vaovao.

Ny fahitana fahadimy

Ny fahitana fahadimy dia mitovy amin' ny ao amin' ny toko faha-7n' ny Bokin' i Daniela, dia ilay voromahery telo loha izay tsy iza fa ny fahefan' i Rôma (angamba i Vespasiana sy i Titosy ary i Dômitiana), na ny firenena rehetra mampahory ny tany sy ny olo-marina, mivoaka avy ao an-dranomasina. Ho levona izy fa ny tany kosa hafahana amin' ny fahoriany (ampitahao: bibidia fahefatra ao amin' ny Daniela 12.11).

Ny fahitana fahenina

Ny Mesia miseho amin' ny endrik' olona (ampitahao: "zanak' olona" ao amin' ny Daniela 7.13), izay miakatra avy any an-dranomasina sy mitaingin-drahona, sady manapotika ny fahavalony amin' ny alalan' ny lalafo sy vainafo mitambolimbolina mivoaka avy ao am-bavany, na eto an-tany na amin' izao rehetra izao, sady manafaka ireo voafidiny (ampitahao amin' ny Apôk. 19.11-12).

Ny fahitana fahafito

I Ezra dia nangataka ny Fanahy Masina tamin' Andriamanitra mba ho tonga aminy hahafahany manoratra izay miseho eto amin' izao tontolo izao sy izay voasoratra ao amin' ny Lalàna. Ny ampahany iray tamin' izany fahitana izany ihany no voahazava tamin' i Ezra fa ny ampahany sisa kosa dia takona, ka olona vitsivitsy ihany no hahalala ny heviny (4Esdr. 14.26).

Ny Boky fahenin' i Esdrasa

Ny toko roa farany izay natovana ny Apôkalipsin' i Esdrasa dia miresaka ny amin' ny Andro farany: hoatra ny mihamora ny fiainana ka hampisy fiadanana, nefa ny aretina sy ny ady sy ny mosary ary ny korontana no hitranga.

Boky kanônika ho an' ny Kristiana sasany

Deoterôkanônika io boky io ao amin' ny Fiangonana kôpta ôrtôdôksa (ao Ejipta).

Jereo koa

• Boky fahatelon' i Esdrasa na Boky grikan' i Esdrasa
• Apôkalipsy grikan' i Esdrasa
• Fahitan' i Esdrasa