Aller au contenu

Sin (andriamanitra)

Avy amin'i Wikipedia
Ny andriamanitra Nanna (na Sin) eo amin' ny seza fiandrianany, manolotra ny mari-piandrianana amin' ny mpanjaka Ur-Namma (taona 2112-2095 tal JK). Tsangambaton' i Ur-Namma (ampahany), ao amin' ny Penn Museum.

I Sin na Suen na Nanna na Nanna-Suen na Dilimbabbar dia andriamanitra mesôpôtamiana maneho ny Volana. Na dia avy amin' ny fiteny samy hafa aza ireo anarana roa voalohany ireo, dia ny fiteny akadiana sy ny fiteny someriana, dia efa nampiasaina nifandimby mba hilazana andriamanitra iray tamin' ny vanim-potoan' ny Dinastia Voalohany. Indraindray ireo anarana roa ireo dia natambatra ka nanome ilay anarana kambana hoe Nanna-Suen. Ny anarana fahatelo voamarina dia ilay hoe Dilimbabbar.

Fanampin' izany, ity andriamanitra volana ity dia azo aseho amin' ny alalan' ny lôgôgrama mampiseho ny toetrany toy ny Volana, manondro andro ao amin' ny tsingerim-bolana, avy amin' ny teny manondro ny volanana misonga. Ankoatra ny anjara asany momba ny Volana, i Sin dia mifandray akaiky amin' ny fiompiana omby. Fanampin' izany dia misy porofo sasany izay ahafaha-milaza fa afaka misahana ny asan' ny mpitsara ny maty any amin' ny tontolo ambanin' ny tany izy. Misy lovantsofina miavaka izay iheverana azy ho andriamanitra mitovy sata amin' ny lohan' ny panteôna mesôpôtamiana, dia Enlil sy i Anu, na iheverana azy ho mpanjakan' ny andriamanitra manokana, dia voamarina ihany koa, na dia voafetra ihany aza ny fanekena azy. Ao amin' ny zavakanto mesôpôtamiana, ny marika famantarana azy dia ny volana misonga. Rehefa aseho amin' ny endrika olombelona izy dia matetika no manao saron-doha voahaingo amin' izany na mitazona tehina voapetaka amin' izany, na dia eo amin' ny kudurru aza dia ny volana misonga irery no maneho azy. Mifandray amin' ny sambo koa izy.

Ny andriamanibavy Ningal (na Nikkal) dia heverina ho vadin' i Sin. I Inanna (na Ishtar) sy i Utu (na Shamash) no zanany fantatra tsara indrindra, na dia azo raisina ho anisan' ny ankohonany koa aza ny andriamanitra hafa toa an' i Ningublaga sy i Numushda. I Sin koa dia inoana fa manana andriamanitra mpanampy (sukkal), dia i Alammuš, ary tandapa isan-karazany, toa an' i Nineigara sy i Ninurima ary i Nimintabba. Ampifandraisina amin' ny andriamanitra volana hafa koa, toa ny andriamanitra horiana Kušuḫ na ny andriamanitra ogaritika Yarikh.

Ny foibem-pivavahana lehibe amin' i Sin dia i Ora (Ur). Efa nifandray tamin' io tanàna io izy tamin' ny vanim-potoan' ny Dinastia voalohany, ary nekena ho andriamanitra mpiaro azy sy mpitondra. Nalaza tamin' ny anaran-danonana hoe Ekišnugal ny tempoliny tao, ary teo amin' ny tantarany dia naverina norin' ny mpitondra mesôpôtamia maro izany tempoly izany. I Ora koa no fonenan' ny mpisorombavin' i Nanna, ka ny nalaza indrindra tamin' izy ireo dia i Enheduanna. Ankoatra izany dia andriamanitry ny tanànan' i Haràna (Harran) koa izy nanomboka tamin' ny andron' ny Empira Babilôniana Voalohany. Nitombo ny lanjan' io tanàna io amin' ny maha foibem-pivavahana azy tamin' ny taonarivo voalohany tal JK, araka ny hita taratra ao amin' ny tahirin-kevitra neô-hitita sy neô-asiriana ary neô-babilôniana. Mbola nijoro ny tempolin' i Sin tamin' ny vanim-potoana tatỳ aoriana, teo ambany fitondran' ny Akemenida sy ny Seleokida ary ny Rômana. Nivavahana koa i Sin tany amin' ny tanàna maro hafa tany Mesôpôtamia. Ny tempoly natokana ho azy, ohatra, dia nisy tao Tutub, izay noheverina ho anisan' ny foibem-pivavahana lehibe aminy, ary koa tany Orum, tany Babilôna, tany Uruk, tany Nippur ary tany Assur. Iadian-kevitra ny halehiben' ny akon' ny finoana momba azy tao amin' ny Sabeana, izay fiaraha-monina ara-pivavahana tao Haràna (Harran) taorian' ny fandresen' ny Mozilmana an' Ampiposahana.