Ranavalona III
Ranavalona III dia mpanjakavavy malagasy nanjaka tao amin' ny Fanjakan' i Madagasikara tamin' ny taona 1883 hatramin' ny taona 1897. Izy no mpanjaka farany tao amin' izany fanjakana izany.
Fiakarana teo amin' ny fitondrana
[hanova | hanova ny fango]Vao 21 taona monja izy tamin' ny taona 1883 raha nandray ny fitondrana tamin' ny nahafatesan-dRanavalona II. Razafindrahety no anarany fahazaza ary ny praiminisitra Rainilaiarivony izay efa vadin' ny mpanjakavavy roa teo alohany no lasa vadiny
Fikasana tsy hiankin-doha amin' ny vahiny
[hanova | hanova ny fango]Na dia niady mafy ny tsy hiankina na tamin' ny Frantsay na tamin' ny Britanika aza izy dia nanao sonia ny fifanarahana tao Toamasina tamin' ny taona 1885 izay nahatonga an' i Madagasikara hiankina ara-toekarena tamin' i Frantsa. Nitady fanampiana tamin' i Etazonia sy Britaina Lehibe izy taty aoriana mba hialany amin' i Frantsa nefa tsy tanteraka ny faniriany noho ity firenena ity nifanaiky tamin' ny Frantsay tamin' ny taona 1890 fa hamela an' i Madagasikara ka haka an' i Zanzibar.
Prôtektôrata
[hanova | hanova ny fango]Niharihary ny tsy faneken-dRanavalona III ny ho eo ambany fifehezan' ny Frantsay ka tamin' ny taona 1895 ny tafika frantsay notarihin' i jeneraly Duchesne dia naka an' Antananarivo.
Rehefa tonga tao Antananarivo ny miaramila frantsay tamin' ny Septambra 1895, dia namotika ny lapan' ny mpanjaka tamin' ny alalan' ny tafondro, izay nahafaty tandapa maro ka nanery an-dRanavalona III hampitsahatra ny ady.
Izany fidiran' ny Frantsay an-keriny izany dia niteraka korontana eran' ny Nosy nefa nanaiky ny ho ambany fiarovan' i Frantsa ny fanjakan-dRanavalona III tamin' ny farany, tamin' ny taona 1896.
Fiafaran' ny fitondrany
[hanova | hanova ny fango]Naongan' ny Frantsay tamin' ny fitondrany Ranavalona III tamin' ny taona 1897 nahatongavan' ny jeneraly Galiéni teto Madagasikara ka natao sesitany tany La Réunion avy eo tany Aljeria noho ny raharaha Menalamba izay fihetseham-bahoaka nanoheran' ny Malagasy ny fanjanahan-tany. Lasa zanatany frantsay tanteraka amin' izay i Madagasikara. Maty tany an-tsesitany Ranavalona III tamin' ny taona 1917.
Jereo koa
[hanova | hanova ny fango]- Andrianampoinimerina (1787-1810)
- Radama I (1810-1828)
- Ranavalona I (1828-1861)
- Radama II (1861-1863)
- Rasoherina (1863-1868)
- Ranavalona II (1868-1883)
- Ranavalona III (1883-1897)