Bilady
Ny Bilady, araka ny fanaovana sikidy malagasy, dia ny tsanganan-tsikidy fahefatra, iray amin'ny tsanganan-tsikidy enina ambin' ny folo, izay apetraka any amin' ny farany ambony sy laharana fahefatra avy ankavanana ao amin' ny fàfana itambaran' ny tsanganan-tsikidy rehetra. Anisan' ireo atao hoe renin-tsikidy ny Bilady., izay ilazana ny tany na ny toeram-ponenana.
Fanasokajiana
[hanova | hanova ny fango]Anisan' ireo atao hoe renin-tsikidy ny Bilady, ka ny tsanganana, izay samy renin-tsikidy, eo alohany dia ny Tale sy ny Maly ary ny Fahatelo, ary ny hafa manarakarala azy dia ny Fianahana, ny Abily, ny Alisay ary ny Fahavalo. Ny tsanganana valo manaraka (ny Fahasivy, ny Ombisa, ny Haja, ny Zanahary, ny Asorotà, ny Tovolahy, ny Lalana ary ny Trano na Kiba) dia lazaina hoe tera-tsikidy.
Fahazoana ny tsanganana Bilady
[hanova | hanova ny fango]Aorian' ny fahazoana ny Fahatelo no ahazoana ny Bilady: manao tokom-boan-tsikidy efatra ny mpisikidy. Anesorany tsiroaroa mandra-pahasisa iray na roa ny tokom-boan-tsikidy voalohany, dia alainy izay voa sisa (tokana na roa) ka apetrany eo ankavanan' ny lohan'ny Fahatelo mba hamoronany ny lohan' ny Bilady. Ampihariny amin' ny tokom-boan-tsikidy faharoa indray izany fihetsika izany mba hahazoany ny tratran' ny Fahatelo izay apetrany eo ambanin' ny lohany. Ampiharina fanintelony amin' ny toko manaraka indray izany mba hahazoana ny vaniany. Ampihariny amin' ny tokom-boan-tsikidy fahefatra farany izany dia azo ny tongotry ny Bilady.
Fanakambanana ny Bilady amin' ny tsanganana hafa
[hanova | hanova ny fango]Ny fanakambanana ny lohan' ny Tale sy ny an' ny Maly sy ny an' ny Fahatelo ary ny an' ny Bilady no ahazoana ny tsanganana Fianahana. Ny fanakambanana ny tratran' ny Tale sy ny an' ny Maly sy ny an' ny Fahatelo ary ny an' ny Bilady no ahazoana ny tsanganana Abily. Ny fanakambanana ny vanian' ny Tale sy ny an' ny Maly sy ny an' ny Fahatelo ary ny an' ny Bilady no ahazoana ny tsanganana Alisay. Ny fanakambanana ny tongotry ny Tale sy ny an' ny Maly sy ny an' ny Fahateloary ny an' ny Bilady no ahazoana ny tsanganana Fahavalo. Ny fampifanampiana ny soratry ny Tale sy ny an' ny Maly no ahazoana ny soratry ny Lalana.
Hevitry ny hoe Bilady
[hanova | hanova ny fango]Fiforonan-teny
[hanova | hanova ny fango]Avy amin' ny teny arabo hoe بلاد / balad (tokana) sy بلاد / bilād (maro), izay midika hoe "tanàna" na "faritra" na "tany" na "firenena", ny hoe Bilady. Hita ao amin' ny andian-teny hoe بلاد الشام / Bilad el-Sham (vakina hoe bilad ush-Sham, izay midika hoe "tany any avaratra", maniondro an' i Siria sy i Libàna), na ao amin' ny hoe بلاد الرافدين / bilād ar-rāfidayn (izay midika hoe "firenen' ny ony roa", Tigrisy na Tigra sy Eofrata), na ao amin' ny hoe بلاد السودان / bilād as-sūdān (midika hoe "tanin' ny mainty", fiavian' ny anaran' i Sodàna), sy ny maro hafa.
Fanakarana ny hevitry ny Bilady
[hanova | hanova ny fango]Ny Bilady dia anarana iantsoana ny tany na ny toeram-ponenana, amin' ny sikidy malagasy. Ny fanakarana ny hevitry ny sora-tsikidy asehony no manambara ny mombamomba izany tany na tioeram-ponenana sns izany. Misy vaniny efatra toy ny tsanganan-tsikidy malagasy rehetra ny Bilady: misy "lohany" sy "tratrany" sy "valahany" na "vaniany" ary "tongony". Ny Bilady dia mety hiseho ao amin' ny iray amin' ny sora-tsikidy enina ambin' ny folo toy ny Tareky (1 1 1 1), ny Jama na Asombola (2 2 2 2), ny Asorasady (2 2 1 1), ny Alahasady (1 1 2 2), ny Alitsimay (2 1 1 2), sns.
Jereo koa
[hanova | hanova ny fango]- Tsanganan-tsikidy: Tale, Maly, Fahatelo, Bilady, Fianahana, Abily, Alisay, Fahavalo, Fahasivy, Ombiasa, Haja, Zanahary (na Haky), Asorotà,Tovolahy (na Saily), Lalana, Trano (na Kiba)
Tahirin-kevitra azo anovozana
[hanova | hanova ny fango]Boky
[hanova | hanova ny fango]- Chemillier, Marc, Denis Jacquet, Victor Randrianary & Marc Zabalia, 2005, "L'art des devins à Madagascar", Pour la science 47 : Mathématiques exotiques : 90-95.
- Dandouau (André.), "Ny fahombiazan' ny sikidy" in Bulletin de l'Académie Malgache, Tananarive, 1908 (pp. 62-72).
- Decary (Raymond), La divination malgache par le sikily, Paris, Publication du Centre Universitaire des Langues Orientales vivantes (Volume IX), 1970. ELIADE (Mircea), Le sacré et le profane, Paris, Gallimard, 1965.
- Decary, Raymond, avec la collab. de Marcelle Urbain-Faublée, 1970, La Divination malgache par le Sikidy. Paris, Paul Geuthner.
- Rabedimy (Jean François), Pratiques de divination à Madagascar ; Techniques du Sikily en Pays Sakalava Menabe, Travaux et Documentation de l’ORSTOM (N°51), PARIS, 1976
- Russillon (Henri), "Le sikidy malgache" in Bulletin de l’Académie Malgache, (Vol VI), Tananarive, 1908-1909 (p.p. 115-162).
- Sibree, James (June 1862). "Divination among the Malagasy, Together with Native Ideas as to Fate and Destiny". Folklore. 3 (2): 193–226.
Rohy ivelany
[hanova | hanova ny fango]- La divination sikidy à Madagascar Archived Janoary 30, 2020 at the Wayback Machine ()
- "Sikidy", Anthropomada.com
- Skinner, Stephen (1980-01-01). Terrestrial astrology: Divination by geomancy (PDF) (1st ed.). London ; Boston: Routledge & Kegan Paul.
- "Ny sikidy (PDF)", madarevues.recherches.gov.mg
- Jean François Rabedimy sy Etienne Razafindehibe, Cours N°1 : "La divination au quotidien : le sikidy et ses formes symboliques ", www.anthropomada.com
- Jean François Rabedimy sy Eugène Régis Mangalaza, Cours N°2 : "La divination au quotidien : le sikidy et ses formes symboliques ", www.anthropomada.com
- Jean François Rabedimy sy Eugène Régis Mangalaza, Cours N°3 : "La divination au quotidien : le sikidy et ses formes symboliques ", www.anthropomada.com
- Jean François Rabedimy sy Eugène Régis Mangalaza, Cours N°4 : "La divination au quotidien : le sikidy et ses formes symboliques ", www.anthropomada.com
- J. F. Rabedimy, "Pratique de divination à Madagascar (PDF)" Archived Mey 18, 2024 at the Wayback Machine, madadoc.irenala.edu.mg