Antoine Couillard
I Antoine Couillard dia voanjo frantsay tany Fort-Dauphin tamin' ny fotoana voalohan' ny nanjanahan' i Frantsa an' i Madagasikara. Antoine Thaureau no tena anarany, nefa fantatra amin' ny anarana hoe le Taureau ihany koa izy; ny anaram-bosotra hafa ahafantarana azy dia i Couillard sy Marovoule na Marovoulle (fanoratana frantsay ny teny malagasy hoe "marovolo"). Mpandray anjara lehibe tao amin' ny fiorenam-ponenan' ny Eorôpeana tao amin' ny faritr' i Fort-Dauphin izy, ary mpanohitra ny governora tao amin' io toerana io, izay nokasainy hovonoina tamin' ny alalan' ny fanampian' ny teratany. Izy koa no anisan' ny Frantsay voalohany nipetraka tao amin' ny nosy La Réunion, izay nanaovana sesitany azy tamin' ny tyaona 1654 rehefa avy nigadra.
Sesitany tao amin' ny nosy Bourbon
[hanova | hanova ny fango]Tamin' ny 20 Septambra 1654 dia niainga avy tany Fort-Dauphin ny sambo L'Ours ; roa ambin' ny folo andro taorian' izay dia tonga tao amin' ny Helodranon' i Saint-Paul ao Bourbon izy, izay nidinan' i Couillard sy lehilahy 13 ary nanorenam-ponenan' izy ireo teo amoron' ny dobo iray ao anaty helodrano marivo iray izay any andrefana avaratra andrefan' i Madagasikara izay misy toeram-piantsonana azo antoka indrindra.
Io sambo io dia nitondra ombivavy dimy bevohoka sy ombilahy kely no azy ireo, izay nanatevin-daharana ny andiana misy omby 25 ka hatramin' ny 30, taranaky ny omby nampidinin' ny kapiteny Roger Le Bourg tao tamin' ny taona 1649. Nanana masomboly paraky sy voatango ary karazana anana hafa koa izy 14 lahy. Rehefa afaka valo andro dia niverina teto Madagasikara ny sambo L'Ours, izay nandao azy ireo.
Raha mbola niandry ny fizaran-taona tsara ho an' ny fambolena izy ireo, i Couillard sy ny iray tamin' ireo namany dia nanapa-kevitra ny hanao fizahana ny zava-misy manerana ilay nosy. Nahita ny tapany atsinanana sy ny renirano misy ao izy ireo, ny tany hay (vokatry ny afotroa Fournaise), avy eo dia faritra kely misy renirano iray miampita ny tany manontolo (ny lemaka Gol sy ny reniranon' i Saint-Étienne); nanohy any andrefana sy any avaratra izy ireo ka nahita tany tsy azo onenana satria maina be. Niverina izy ireo rehefa tapitra ny iraika ambin' ny folo andro.
Nanomboka niasa izy ireo taorian' io fizahana tany io, ka nanomana ny tany sy namafy ary namboly, saingy nisy rivodoza telo namely izany tamin' ny taona 1655 sy 1657 ary 1658, ka nandrava ny voly sy ny tranon' izy ireo.
Ireo rivodoza ireo no hany loza noheverin' izy ireo fa manjo ny nosy Bourbon. Nahasalama tsara ilay nosy ka nihevitra ny tsy maintsy hijanona ao izy ireo satria tsy voan' ny tazo na aretina hafa mandritra ny telo taona sy valo volana.
Tamin' ny 28 May 1658 dia nandalo ny sambo anglisy Thomas-Guillaume. Ny kapiteny Gosselin, izay an-dalana ho any amin' ireo India, dia nitondra azy ireo hatao miaramila. Rehefa tonga amin' ny tany halehany izy ireo dia natolony ho an' ny mpanjaka Madraspatam ny Malagasy ho takalon' ny fahazoany zo hivarotra.