Ralaimongo Jean

Jean Ralaimongo (1895-1944) dia mpikatroka pôlitika malagasy, nasiônalista sady framasô izay nandray anjara tamin' ny fananganana ny Ligue française pour l'accession des indigènes de Madagascar aux droits des citoyens français ny taona 1920. Izy no ho filohany.

Tantaram-piainany

Teraka tamin' ny 4 Ôktôbra 1884 tao Ikalamavony Fianarantsoa i Jean Ralaimongo. Tamin’ ny fahazazany dia nianatra tao amin' ny Esti izy ary niditra ho mpiasa an-trano tao amina fianakaviana frantsay iray ary nentina tany Frantsa izay nampianarana azy sy nahazoany mari-pahaizana amin' ny fanabeazana fototra izay tokony hahafahany mampianatra eto Madagasikara. Rehefa niverina teto izy dia nisy zavatra roa nisakana azy tsy hiasa: tsy nomena azy asa maha mpampianatra azy noho ny tsy nahazoany ny fitoviana amin' ny asa izay tokony hahafahany miasa ao amin' ny minisiteran' ny Ministère de l'Instruction Publique. ary naleon-dRalaimongo, tamin' ity fotoan-tsarotra ara-jeôpôlitika ity, niditra tao amin' ny tafika frantsay tamin' ny taona 1914 mba hiaro ny taniny amin' ny fandrahonan' ny Empira Alemàna.

Rehefa tafaverina any Frantsa izy dia lasa nanakaiky kokoa ny olona miady amin' ny fanjanahantany (ny Vy Vato Sakelika na VVS) sy ireo solontena mafana fo indrindra, toa an' i Ho Chi Minh izay namany sy ilay mpahay toekarena Charles Gide izay nitondra azy ho fanohanana ny Ligue des Droits de l'Homme izay nahazoan-dRalaimongo aingam-panahy amin' ny fananganana ny Ligue pour l'Accession des Malgaches à la Citoyenneté Française. Tao amin' ity fikambanana ity i Jean Ralaimongo no niditra an-tsehatra amin' ny tolona ara-pôlitika, tamin' ny alalan' ny gazetiny nitondra ny lohateny hoe Opinion, hatramin' ny taona 1920 ka hatramin' ny 1939, nanameloka ny fanararaotana izy ary nitaky an' i Madagasikara ho departemanta frantsay ampitan-dranomasina (frantsay: département d'Outre-mer) sy nitaky ho an' ny Malagasy rehetra ny zom-pirenena frantsay tahaka ny izay olona teraka ao amin' ny tanim-pirenena. Ny tolona nataony dia niainga indrindra amin' ny fiheverana fa ny fanakambanana an' i Madagasikara amin' i Frantsa dia tokony hahatonga ny Malagasy rehetra hatsangana ho olom-pirenena frantsay tsy misy avakavaka toy ny nametrahan' ny Repoblika Frantsay an' i Madagasikara nanomboka tamin' ny 13 Nôvambra 1899 izay niaraka amin' ny satan' ny Indigénat izay napetrany koa tao Cochinchine, tao Nouvelle-Calédonie, tao Senegaly, tao Afrika Andrefana Frantsay manontolo, tao Afrika Ekoatôrialy Frantsay, tao Tôgô ary tao Kamerona.

Nisy rafitra nampidirin’ny Frantsay hametrahana komity roa izay ho solontena ho an’ny vahoaka, saingy tsy nanana fahefana ireo olona ireo. Nantsoina hoe Délégations Économiques et Financières ireo komity ireo ary fandresena ho an-dRalaimongo, saingy nitarika azy ireo mafy ny fitondrana, niady hevitra tamin’ny mpanjanaka sy tsy niraharaha ny Malagasy. Mampalahelo izany satria zara raha nahazo traikefa momba ny demokrasia ny mponina

Tamin'ny 1929, mpanao fihetsiketsehana 3 000 no nitsangana taorian'ny fivoriana tao amin'ny sinema tamin'ny 19 Mey izay nandrenesan'izy ireo ny lahatenin'i Paul Dussac. Nitangorona nanodidina ny biraon’ny Governemanta tao Antananarivo izy ireo ary nirongo hazo sy saina mena. Tamin'ny fotoana nahatongavan'ny governora jeneraly Léon Cayla, ny famoretana nataon'ny polisy dia nahatonga ireo mpitarika ny fihetsiketsehana tamin'ny 19 May. Niezaka nampitombo ny isan'ny fangatahana zom-pirenena frantsay ny jeneraly vaovao saingy mbola ambany dia ambany, ary tsy ampy amin'ny fitakian'ny mpanao fihetsiketsehana ny fanaovana naturalisation faobe.

Ralaimongo sy Joseph Ravoahangy dia notanana am-ponja vonjimaika ny taona 1930, ary tsy nahazo famotsoran-keloka raha tsy tamin’ny 1936.

Rehefa afaka izany

Maty tamin'ny 1944 i Ralaimongo ary tamin'ny faran'ny Ady Lehibe Faharoa vao navelan'ny Fitondrana Frantsay hanana endrika demokrasia. Tamin’ny faran’ny taona 1945 dia olona roa no nofidian’ny Malagasy hisolo tena azy ireo tany Paris. Ireo dia Joseph Raseta sy Joseph Ravoahangy. Samy nanolo-tena ho an'i Madagasikara amin'izao fotoana izao izy ireo.

Tamin'ny 29 martsa 1947 dia nampitsahatra ny fikomiana teto Madagasikara ny Frantsay. Tombanana ho 80 000 no maty, fa ny tombantombana taty aoriana dia nametraka ny isa ho 11 000.

Nahazo ny fahaleovantenany i Madagasikara tamin'ny 26 Jona 1960.