Modibo Keïta
.jpg)
I Modibo Keïta dia mpanao pôlitika maliana, teraka tamin' ny 4 Jiona 1915 ary maty tamin' ny 16 Mey 1977. Nanaiky ny endriky ny sôsialisma afrikana izy. Nesorin' i Moussa Traoré izy tamin' ny alalan' ny fanonganam-panjakana tamin' ny taona 1968.
Teraka sy lehibe tao Bamako i Keïta, dia nanomboka asa ho mpampianatra tamin' ny taona 1936 teo ambany fitondran' ny mpanjanaka frantsay talohan' ny nidirany tamin' ny pôlitika nandritra ny taompolo 1940. Tamin' ny taona 1945 dia niara-nanangana ny Union Soudanaise (US) niaraka amin' i Mamadou Konaté, izay tafiditra tao amin' ny Rassemblement Démocratique Africain (RDA), izy tamin' ny taona nanaraka mba hananganana ny US-RDA. Voafidy tamin' ny toerana maromaro izy, nitombo ny lazany ara-pôlitika tamin' ny taompolo 1950, ary tamin' ny taona 1959 dia lasa praiminisitran' ny Federasiônan' i Malỳ izy, federasiôna tsy naharitra ela teo amin' i Malỳ sy Senegaly. Taorian' ny firodanan' ilay federasiôna tamin' ny taona 1960 dia lasa fanjakana mahaleo tena i Malỳ, ary i Keïta no lasa filoham-pirenen' ilay firenena vaovao.
Amin' ny maha-filoha azy, tsy ela i Keïta dia nametraka ny US-RDA ho antoko ôfisialy tokana, ary nanomboka nampihatra ny pôlitika sôsialista mifototra amin' ny fanindrahindram-pirenena (na nasiônalisma). Teo amin' ny raharaham-bahiny i Keïta dia nanohana ny hetsika tsy momba ny atsy na ny aroa ary nitazona fifandraisana matanjaka tamin' ny Tandrefana na dia teo aza ny fironana sôialista nananany. Panafrikanista malaza izy, nandray anjara lehibe tamin' ny famolavolana ny satan' ny Firaisambe Afrikana sy ny fifampiraharahana momba ny Fifanarahan' i Bamako tamin' ny taona 1963, izay namarana ny Ady Fasika teo amin' i Marôka sy i Alzeria.
Nandritra ny faramparan' ny taompolo 1960 dia nitombo ny tsy fahafaham-po tamin' ny fitondrany noho ny fitotonganan' ny toekarena sy ny famorenana nataony tamin' ny tsy fitovian-kevitra. Nesorina izy tamin' ny fanonganam-panjakana maliana tamin' ny taona 1968 nataon' i Moussa Traoré, izay nandimby azy tamin' ny maha-filoha azy ary nandefa azy tany am-ponja izay nahafatesany tamin' ny taona 1977.
Jereo koa[hanova | hanova ny fango]
- Filoham-pirenen' i Malỳ: Modibo Keïta, Moussa Traoré, Amadou Toumani Touré, Alpha Oumar Konaré, Amadou Haya Sanogo, Dioncounda Traoré, Ibrahim Boubacar Keïta, Assimi Goïta, Bah N'Daw.