John Locke
John Locke
| |||
| Ankapobeny | |||
| Anarana | John Locke | ||
| Teraka | 29 Aogositra 1632 | ||
| Maty | 29 Oktobra 1704 | ||
| Fiaviana sy ny andraikitra | |||
| Firenena | Fanjakana Mitambatra | ||
| Asa : | |||
| Fiainana manokana | |||
John Locke dia filôzôfa anglisy, niaina tamin' ny fotoana izay nahitana ny fiafaran' ny Adim-pivavahana sy ny fiandohan' ny rasiônalisma ary ny fanoherana mafy ny fahefana tsy refesi-mandiny tany Angletera. Teraka tamin' ny 29 Aogositra 1632 tao Wrington (Somerset) ary maty tamin' ny 29 Ôktôbra 1704 tao High Laver (Essex) izy.
Akaikin' ny kômta Shaftesbury i Locke izay nandray anjara tamin' ireo adihevitra ireo sy tamin' ireo rijan-kevitra nipoitra tamin' izany fotoana izany momba ny fifanarahana ara-piarahamonina (anglisy: social contract) sy ny lalàna ary ny zo voajanahary, ary koa ny toetra ara-boajanahary (toetran' ny olombelona talohan' ny fisian' ny fiarahamonina sy ny fanjakana). Liana koa ny tamin’ ny fiandohan' ilay antsoina tamin' ny taonjato faha-19 hoe liberalisma i John Locke.
Ny asasorany momba ny fandeferana dia tsy afa-misaraka amin’ ny vanim-potoana nisian’ ny fanitsiana lalina teo amin’ ny sehatry ny pôlitika sy ny sehatry ny fivavahana. Araka ny fomba fijery izay misokatra amin' ny ampahany noho izy, ny pôlitika dia mikarakara ny tontolo ankehitriny fa ny fivavahana dia mikarakara ny tontolo any an-koatra, tsy tokony hifampitsabaka izy roa ireo. Ny rijan-kevitra ara-pôlitikany dia manohitra ny fitondrana tsy refesi-mandiny (anglisy: absolutism) izay niorina tany Frantsa tamin' izany fotoana izany ary tsy nahomby tany Angletera, noho izy. Izy koa no iray amin' ireo mpanorina ny atao hoe "fanjakana tan-dalàna".
Ny lahatsorany mitondrany lohateny hoe An Essay Concerning Human Understanding (frantsay: Essai sur l'entendement humain, "Andrana momba ny fahatakaran' ny olombelona") dia asasoratra lehibe izay nananganany rijan-kevitra momba ny hevitra sy ny filôzôfian' ny saina. Nanohitra ny materialisman' i Hobbes izy sady nihevitra fa ny traikefa no niandohan' ny fahalalana ary laviny ny amin' ny hevitra entina avy any am-bohoka tohanan' i Descartes. Ny rijan-keviny momba ny fahalalana dia voalaza fa empirista (miankina amin' ny fanandramana sy ny traikefa).
Ankoatry ny asany amin' ny maha filôzôfa azy dia anisan' ireo mpampiasa vola lehibe tao amin' ny Royal African Company, andrin' ny fampandrosoana ny varotra andevo mainty i Locke.
Jereo koa[hanova | hanova ny fango]
Rohy ivelany[hanova | hanova ny fango]
- Ao amin'i Freebase: [1]
