Aller au contenu

Fungi

Avy amin'i Wikipedia
Fungi

Ny Fungi, izay antsoina koa hoe Mycota, dia fanjakana misy zavamananaina eokariôta antsoina matetika hoe "holatra". Io fanjakana io dia ahitana zavamananaina isan-karazany, mamondrona holatra bitika, tsy hita maso, tokan-tsela microfungi (holatra bitika, leviora) na maro sela (bobongolo), hatramin' ny "holatra lehibe" matetika manana karazana tongotra sy satroka, izay anhonin' ny mpitsangantsangana.

Ny ankamaroan' ny fahombiazan' izy ireo teo amin' ny evôlisiôna dia vokatry ny fahamoran' ny fiovaovana endrika ara-pototarazo miaraka amin' ny toetra biôlôjika tena maro isan-karazany, manomboka amin' ny fomba fiainany (fiaraha-miaina sahala amin' ny an' ny savoronala na ny an' ny mikôriza, fiainana katsentsitra mihinana avy amin' ny sela velona, avy amin' ny sela novonoiny, na avy amin' ny sela maty) ka hatramin' ny fivoarany izay misy dingana isan-karazany: sporulation, fitsimohan' ny spôra, fitomboan' ny fitaovam-pitsiriana (miseliôma, fitaovam-pitsirian' ny holatra izay fitambarana hifa maro dia maro), ary ny fananahana tsy mampiasa na mampiasa fitaovam-pananahana (amin' ny alalan' ny fanavahana ny fitaovam-pananagana fananahana, atao hoe spôrôfôra).

Ny fisian' ny rindrin-tsela manodidina ivelany sy ny hobotsela feno ranoka ao amin' ny sesitsela dia mampifanakaiky kokoa azy ireo amin' ny zavamaniry manao fôtôsentezy (Plantae) izay nampifandraisina aminy taloha, fa ny vatany (thale) foronin-tsela tsy misy fanavahana anjara asa sy ny rindrina peptidô-pôlisakarida ao aminy kosa dia manavaka azy ireo amin' ny zavamaniry. Ny tsy fisian' ny klôrôplasta, famaitso (na klôrôfila) ary tavolo mahatonga azy ireo, toy ny biby (Animalia), ho zavamananaina mihinana akoran-javamananaina efa misy rahateo. Noho ireo toetra manokana ireo, tamin' ny taona 1959, ilay Amerikanina Robert Harding Whittaker dia nanasokajy ny holatra ao amin' ny fanjakana misaraka, dia ny Mycota na Mycetes. Araka ny akora mampiavaka ny fanjakan' ny Animalia hita ao amin' ny holatra nandritra ny fandalinana simiôtaksônômika (kitinina, melaninina, bofôteninina, sns) sy ny fanadihadiana ny tandahatra ADN, ny fanasokajiana filôjenetika amin' izao fotoana izao dia mahatonga azy ireo ho akaiky kokoa ny biby, mamorona miaraka amin' izy ireo ny ampahany be amin' ny renifanjakana Opisthokonta. Ny mikôlôjia no siansa mandalina ny holatra.

Manodidina ny 120 000 eo ho eo ny karazana Mycota voafariparitra hatramin' izao (1 300 karazana vaovao voafariparitra isan-taona), fa ny ankamaroany dia zavamananaina bitika tsy novolena ary ny fanombanan' ny mikôlôga ny isan' izy ireo, miorina indrindrandrindra amin' ny famakafakana ny karazana nofon-tany maro, dia eo anelan' ny 0,5 sy 10 tapitrisa, ny fananana lisitry ny holatra dia haharitra arivo taona maro raha amin' ny hafaingan' ny famariparitana ankehitriny,

Jereo koa

[hanova | hanova ny fango]