Tendrombohitry ny Fiovan-Tarehy

Ny Tendrombohitry ny Fiovan-Tarehy dia tendrombohitra nisehoan' ny fiovan-tarehin' i Jesoa na Jesosy, izay anisan' ireo toerana tsy fantatra lazaina ao amin' ny Testamenta Vaovao. Betsaka ny toerana heverin' ny olona fa misy io tendrombohitra io ka anisan' izany ny Tendrombohitra Tabôra sy ny Tendrombohitra Hermôna.

Fitantarana ao amin' ny Testamenta Vaovao

Toy izao ny fitantarana ao amin' ny Filazantsaran' i Matio momba ilay Fiovan-tarehy:

1 Ary nony afaka henemana, Jesosy dia naka an' i Petera sy Jakoba ary Jaona rahalahiny ka nitondra azy niakatra ho any an-tendrombohitra avo mba hitokana. 2 Dia niova tarehy teo anatrehany Izy, ka ny tavany namirapiratra tahaka ny masoandro, ary ny fitafiany tonga fotsy tahaka ny mazava. 3 Ary, indreo, niseho tamin' ny mpianatra Mosesy sy Elia, niresaka tamin' i Jesosy. 4 Dia niteny Petera ka nanao tamin' i Jesosy hoe: Tompoko, tsara raha mitoetra eto isika; koa raha sitrakao, aoka aho hanao lay telo eto: ny anankiray ho Anao, ny anankiray ho an' i Mosesy, ary ny anankiray ho an' i Elia. 5 Raha mbola niteny izy, indro, nisy rahona mazava nanarona azy ireo; ary, injao, nisy feo avy tao amin' ny rahona nanao hoe: Ity no Zanako malalako Izay sitrako; Izy no henoy. 6 Ary nony nandre izany ny mpianatra, dia lavo niankohoka sady natahotra indrindra. 7 Ary Jesosy nankeo aminy, dia nanendry azy ka nanao hoe; Mitsangàna, fa aza matahotra. 8 Ary nony niandrandra izy ireo, dia tsy nahita olona, afa-tsy Jesosy irery ihany. 9 Ary rehefa nidina avy tao an-tendrombohitra izy, dia nandrara azy Jesosy ka nanao hoe: Aza milaza amin' olona ny fahitana, mandra-pitsangan' ny Zanak' olona amin' ny maty. (Matio 17:1–9, Ny Baiboly)

Ny toerana heverina fa nisehoan' ilay fahitana

Toerana maromaro no heverina fa ity tendrombohitra ity, ka anisan' izany ny tendrombohitra Tabôra sy ny tendrombohitra Hermôna.

Ny tendrombohitra Tabôra

Ny tendrombohitra Tabôra na Tabara (575 m ny haavony) no toerana mahazatra araka ny lovantsofina. Ny nampitovy voalohany ny Tendrombohitry ny Fiovan-Tarehy amin' ny tendrombohitra Tabôra na Tabara dia i Ôrigenesy tamin' ny taonjato faha-3. Noresahin’ i Kirilôsy avy any Jerosalema sy i Jerôma tamin’ ny taonjato faha-4. Voatonona izy io tatỳ aoriana ao amin’ ny Transitus Beatae Mariae Virginis tamin’ ny taonjato faha-5. Ny tampon' ny tendrombohitra Tabôra koa dia lazaina ho toeran' ny fiovan-tarehy araka ny Mistica Ciudad de Dios, Vida de la Virgen María nataon' i María de Jesús de Ágreda (1602–1665), izay nanoratra hoe: "Noho ny fiovan-tarehiny, Izy dia nifidy tendrombohitra avo iray teo afovoan’ i Galilea, dia leoga roa any atsinanan’ i Nazareta ary atao hoe Tendrombohitra Tabôra”. Eo an-tampon’ ny tendrombohitra Tabor no misy ny Eglizin' ny Fiovan-Tarehy.

Ny tendrombohitra Hermôna

Ny tendrombohitra Hermôna (2 814 m ny haavony) dia hevitra naroson' i i J. Lightfoot (1602–1675) sy i R. H. Fuller (1915–2007) noho ny antony roa: Io no toerana avo indrindra ao amin' ilay faritra [satria ny Fiovan-tarehy dia nitranga teo amin' ny "tendrombohitra avo" (Matio 17:1)], sady any akaikin' i Kaisarea Filipy (Matio 16:13), izay voalaza fa nisehoan' ny zava-nitranga maro teo aloha.

Toerana hafa

Ny toerana hafa naroso dia ahitana:

ny iray amin' ny Tandrok' i Hattin, araka ny hevitr' i R. W. Stewart (1857);
an' i Gebel Germaq (1 208 m), 5 km atsimo-andrefan' i Safed, araka ny hevitr' i W. Ewing (1906);
an' i Tel El-Ahmar (1 452 m) eo amin' i Jabal al-Druze, araka ny hevitr' i Gustav Dalman (1924);
ary ny tendrombohitra Sinay, araka ny hevitr' i Benjamin Urrutia.

Ny hafa, toa an'i A. Loisy (1908), dia ninia nandà ny fitadiavana toerana ara-jeôgrafika.