Tarikh al-Tabari
Tarikh al-Tabari | ||
Ankapobeny | ||
Anarana | Tsy fantatra | |
Teraka | Tsy fantatra | |
Fiaviana sy ny andraikitra | ||
Asa : | Tsy fantatra | |
Fiainana manokana | ||
Ny Tarikh al-Tabari na Tarikh-i Tabari (arabo: تاريخ الطبري) izay midika hoe "Tantaran' i Tabari", dia tantara amin' ny teny arabo notontosain' ny mpahay tantara mozilmana Muhammad ibn Jarir al-Tabari (taona 838–923) tamin' ny taona 915. Ny lohateny feno dia تاريخ الرسل والملوك / Tārīkh al-Rusul wa al-Mulūk, izay midika hoe "Tantaran' ny Mpaminany sy ny Mpanjaka".
Manomboka amin' ny famoronana izy io, ary mitanisa ny tantaran' ny Mozilmana sy ny faritra Atsinanana Afovoany manomboka amin' ny fedrà sy sy angano mifandray amin' ny Testamenta Taloha ka hatramin' ny tantaran' ny vanimpotoan' ny Abasida, ka hatramin' ny taona 915. Fanampiny na tohin' izany no nosoratan' i Abu Abdullah ibn Ahmad ibn Ja'far al-Farghani, mpianatr' i al-Tabari.
Ny Tarikh al-Tabari mitantara ny tantaran' izao tontolo izao nanomboka tamin' ny famoronana ka hatramin' ny nahaterahan' i Mohamady, avy eo ny tantaran' ny Tontolo Silamo nandritra ny taonjato telo voalohany taorian' ny Hijra.
Ny mpanoratra azy, Tabari, dia mitatitra ny zava-niseho miaraka amin' ny isnâd (rojon' ny fampitana azy), ka ny manam-pahaizana taty aoriana no manana andraikitra hanavaka ny tantara tena izy amin' ny tantara hosoka: ny zava-misy sy ny angano dia raisina amin' ny fomba mitovy.
Io asasoratra io,izay nosoratana tamin' ny teny arabo, dia nadikan' i Al Bal'ami amin' ny teny persiana manodidina ny taona 963 (izany hoe 40 taona taorian' ny nahafatesan' ilay mpanoratra) nataon' ilay manam-pahaizana samanida Mohammad Bal'ami, araka ny sora-tanana ao amin' ny Tranombokin' ny Mpanjaka. Izany dia endrika "fohy", izay nanesorana ny fampijerena mpanorara hafa, ny famerimberenana ary ny teny natao tsiahy avy amina loharano. Io indray no nadika amin' ny teny tiorka.
Miampanga an' i Al-Bal'ami ho nanova tantara ho an' ny fampielezan-kevitra siita ny Sonita. Taorian' izay dia niampanga an' i Hermann Zotenberg ho ninia nandiso an' ilay lahatsoratra ny Siita sy ny mpahay tantara maro.