Petra-kevitry ny sombin-dahatsoratra

Ny petra-kevitry ny sombin-dahatsoratra dia petra-kevitra ampiasain' ny mpanao heviteny amin' ny Baiboly nanomboka tamin' ny taonjato faha-19 mba hanazavana ny fiforonan' ny lahatsoratry ny Baiboly sy mba hamaritana ny daty mety nanoratana azy ireo.

I Friedrich Schleiermacher (1768-1834) no namaritra voalohany io petra-kevitra io. Milaza io petra-kevitra io dia fa vokatry ny lovantsofina niforona tamin' ny fotoana samihafa ny andalana sasana ao amin' ny Baiboly. Efa nisy talohan' ny lamin-kevitra Graf-Wellhausen (na petra-kevitra ara-tahirinkevitra), izay nisolo azy hatramin' ny taona 1970, ny petra-kevitry ny sombin-dahatsoratra raha ny amin' ny hevitenin' ny Testamenta Taloha no resahina^[1]. Nanomboka tamin' ny taona 1980 anefa dia nihemotra ny fifantohan' ny mpikaroka amin' io petra-kevitra io izay natambatra tamin' ny "petra-kevitry ny fameno".

Ao amin' ny sehatry ny fandalinana ny Testamenta Vaovao, ny petra-kevitry ny sombin-dahatsoratra, izay mihevitra ny fampandriana an-tsoratra ny Filazantsara (na Evanjely) ho vokatry ny "fananganana fitantarana samihafa sady mahaleo tena (tsy mifampiankina), dia nametraka fa ny tenin' i Jesoa sy ny asa nataony dia noraiketina an-tsoratra anatina fitantarana fohy, fotoana fohy taorian' ny nahafatesany^[2]. I Schleiermacher dia miantso ireo fitantarana ireo hoe diégèses, araka ny fampiasany ny voalaza ao amin' ny Evanjelin' i Lioka (Lio. 1.1: "Satria maro no efa nanoratra nandahatra tantara (diêgêsis) ny amin' ny zavatra izay efa tanteraka tamintsika tokoa)^[2].

I Daniel Margaret dia nanamarika fa io petra-kevitry ny sombin-dahatsoratra io dia hamafisin'ny zava-misy ao amin' ireo filazantsara sinôptika, izay boky vokatry ny fanambarana sy fandaharana sombin-dahatsoratra maro samihafa sy miseho amin' ny ampahany, araka ny asehon' ny atao hoe Formgeschichte (izay midika hoe "Fitsikerana endrika")^[2]. Io petra-kevitra io anefa dia imaneho ny fananany fetra satria tsy afaka manazava ny fifanojoam-pijery sy ny fisian' ny andinin-tsoratra mirazotra, na dia afaka nanazava ny fahasamihafan' ny hasin-dahatsoratra (na perikôpa)^[2].

Jereo koa

Petra-kevitra momba ny fanoratana ny Pentateoka:

Loharano

↑ Thomas Römer, Jean-Daniel Macchi et Christophe Nihan (dir.), Introduction à l'Ancien Testament, Labor et Fides, 2009, p. 140.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 et ^2,3 Daniel Marguerat (dir.), Introduction au Nouveau Testament : Son histoire, son écriture, sa théologie, Labor et Fides, 2008, p. 36-37.

[1] Thomas Römer, Jean-Daniel Macchi et Christophe Nihan (dir.), Introduction à l'Ancien Testament, Labor et Fides, 2009, p. 140.

[:0-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 et ^2,3 Daniel Marguerat (dir.), Introduction au Nouveau Testament : Son histoire, son écriture, sa théologie, Labor et Fides, 2008, p. 36-37.

[1]

[2]