Aller au contenu

Aiobida

Avy amin'i Wikipedia
(tonga teto avy amin'ny Dinastia aiobida)
Ny Empira Aiobida sy ny empira hafa manodidina azy
I Saladin vao teraka ampofoin' i Najm al-Din rainy

Ny Aiobida dia dinastia miozolmana manam-piaviana kiorda, taranak' i Ayyub, izay nanapaka tao Atsinanana-Akaiky sy tao Afrika Avaratra, tamin' ny taonjato faha-12 hatramin' ny faha-13. Tamin' ny voalohany dia manam-boninahitra miaramilan' ny emira Zengi sy Nur ad-Din izy ireo. Taorian' izay dia i Saladin no nandray ny fahefana tao Egipta tamin' ny taona 1170, ka nampiray an' i Siria hanohitra ny Eorôpeana nandritra ny kroazada, alohan' ny hakany ny ampahany be indrindra amin' ireo fanjakana latinanan' ny Atsinanana. Taorian' i Saladin dia nanapaka an' i Egipta ny soltana Al-Adel et Al-Kâmil (na Al Kamel) ka tsy nifarana izany fanapahana izany raha tsy tamin' ny taona 1250. Nandritra izany dia nifandimby nanapaka an' i Siria (hatramin' ny taona 1260) sy tao Iemena (hatramin' ny taona 1229) ireo andriana aiobida.

Antsipiriany

[hanova | hanova ny fango]
I Saladin

Fiavian' ny anarana hoe Aiobida

[hanova | hanova ny fango]

Ny anarana hoe Aiobida dia avy amin' ny anaran' i Nedjm ed-Din Ayyub na (Najm ad-Din Ayyub), rain' i Salah al-Din (na Saladin).

I Saladin

[hanova | hanova ny fango]

Notezaina ao amin' ireo Seljokida any Siria, izay tany nialokalofan' ny fianakaviany, i Saladin, sahala amin' ireo mpandimby azy, ka nifanehatra amin' ny olana nahazo ny tontolo miozolmana: ny fametrenana indray ny fampianarana sonita marina manoloana ny Fatimida (siita ismaeliana ao Egipta) sy ny ady amin' ny tafiky ny kroazada kristiana. Azon' ny tafiky ny kroazda tamin' ny taona 1167 i Kahira (renivohitr' i Egipta), ary i Jerosalema izay teo ampelan-taan' ny mpisaotra vokovoko, dia nilavo lefona tamin' ny taona 1187, fotoana fohy taorian' ny fandresen' ny Mozilmana ny Kristiana tao Hattin.

Ny mpandova an' i Saladin

[hanova | hanova ny fango]

Tamin' ny nahafatesan' i Saladin, izay notendren' ny kalifan' i Bagdad ho soltanan' i Egipta, dia nozarain' ny zanany telo lahy sy ny rahalahiny ny tany fananany any Tripôlitana (Libia) sy any Armenia ary any Iemena:

  • i Al-Afdhal Nûr ad-Dîn Alî nahazo an' i Damasy (na Damaskôsy) sy an' i Siria Atsimo ary an' i Palestina;
  • i El-Malik ed-Zahir Ghazi nahazo an' i Alep sy an' i Siria Avaratra;
  • i Al-`Aziz `Imad ad-Dîn `Uthmân nahazo an' i Egipta;
  • rahalahiny Al-Adel nandray an' i Transjôrdania sy an' i Djézirat.

I Al-Malik al-Kâmil

[hanova | hanova ny fango]

I Al-Malik al-Kâmil Nâsîr ad-Dîn na Malik Kamil (1180-1238), zanak' i Al-Adel, dia fantatra tamin' ny namerenany an' i Jerosalema amin' ny Kristiana sy ny fifandraisa-mpinamana teo aminy sy i Friedrich II (emperoran' ny Empira Masina Jermanika). Ireo faritany siriana dia lasan' ny Môngôly tamin' ny taona 1260 ary i Egipta lasan' ny Mamelòka (milisin' andevo torka).

Ireo soltana aiobida nandimby an' i Saladin

[hanova | hanova ny fango]

Ny soltanan' i Egipta

[hanova | hanova ny fango]
  • 1169 – 1193: Salah al-Din;
  • 1193 – 1198: Malik al-Aziz;
  • 1198 – 1200: Malik al-Mansour;
  • 1200 – 1218: Al-Adil Sayf al-Din;
  • 1238 – 1240: Al-Adil II;
  • 1240 – 1249: Al-Salih Ayyub;
  • 1249 – 1250: Tûrân Châh;
  • 1250 – 1254: Muzaffar ad-Din Musa.

Ny soltanan' i Damasy

[hanova | hanova ny fango]
  • 1174 – 1193: Salah al-Din;
  • 1186 – 1196: Malik al-Afdhal;
  • 1196 – 1218: Al-Adil Sayf al-Din;
  • 1218 – 1227: Malik al-Mu'azzam Musa;
  • 1227 – 1229: An-Nasir Dâ'ûd;
  • 1229 – 1237: Al-Ashraf;
  • 1237 – 1237: Al-Salih Ismaël;
  • 1237 – 1238: Al-Kâmil;
  • 1238 – 1238: Al-Adil II Sayf ad-Din;
  • 1238 – 1239: Malik al-Salih Ayyub;
  • 1239 – 1245: Al-Salih Ismaël;
  • 1245 – 1249: Malik al-Salih Ayyub;
  • 1249 – 1250: Tûrân Shâh;
  • 1250 – 1260: Al-Nasir Yusuf.

Ny soltanan' i Alep

[hanova | hanova ny fango]
  • 1183 – 1193: Salah al-Din;
  • 1186 – 1216: Malik al-Zahir;
  • 1216 – 1236: Al-Malik Al-Aziz Mohammad;
  • 1236 – 1260: Al-Nasir Yusuf.