Fikambanana Sistersianina
Ny Fikambanana Sistersianina na Fikambanan' i Cîteaux dia fikambanana mônastika katôlika. Ny fiaviany dia tamin' ny nanorenan' i Robert de Molesme ny Abein' i Cîteaux tamin' ny taona 1098: mbola velona ity fikambanana ity, fa amin' ny endrika fikambanana roa miavaka, ny voalohany dia manaraka "fitandremana mahazatra", fa ny faharoa kosa dia manaraka "fitandremana hentitra". Atao hoe Ordo Cisterciensis izy amin' ny teny latinina, izay hafohezina amin' ny hoe OCist.
Mitana anjara toerana lehibe eo amin' ny tantaram-pivavahan' i Eorôpa ny Fikambanana Sistersianina. Noho ny fandaminana misy ao aminy sy ny fahefany ara-panahy ananany ary ny fahaiza-manaony ara-teknika sy ara-toekarena, dia fantatra manerana ny Tontolo Tandrefana izy, eny fa na dia any amin' ny sisin' io tontolo io aza.
Amin' ny maha famerenana amin' ny laoniny ny fitsipika benediktinina izay naka aingam-panahy avy amin' ny Fanavaozana Gregôrianina dia mampiroborobo ny ara-panahy mifototra amin' i Kristy tonga nofo, ny fahenterana asketika ary mametraka ny asa ho soatoavina lehibe, araka ny asehon' ny lova ara-teknika sy ara-javakanto ananany, ny Sistersianina.
I Bernard de Clairvaux no nahazoan' ilay fikambanana ny fandrosoany lehibe. Nahatonga azy ho fantatra indrindra tao amin' ny Sistersianina tamin' ny taonjato faha-12 ny fisandrahaky ny asany sy ny lazany manokana. Na dia tsy izy aza no mpanorina dia mijanona ho tompo ara-panahin' ilay fikambanana izy.
Rava amin' ny maha fikambanana azy ny Fikambanana Sistersianina nandritra ny Revôlisiôna Frantsay noho ny fanafoanana ny abey maro, anisan' izany ny an' i Cîteaux, nefa tsy nitsahatra ny fiainana sistersianina ary novelomin' ny fikambanana roa mpandova azy indray ny Fikambanana Sistersianina tamin' ny faran' ny taonjato faha-19, manaraka ny firehan' ny fitandremana mahazatra ny iray amin' ireo fikambanana ireo, ny iray hafa kosa dia manaraka ny firehan' ny fitandremana hentitra. Ankehitriny dia misy moanina manodidina ny 1 600 sy masera 800, mizarazara amin' ny mônastera 80 sy 78, ny Ny fikambanana antsoina hoe "Fikambanana Masin' i Cîteaux", izay fantatra ihany koa amin' ny hoe "Fikambanan' ny fitandremana mahazatra". Tamin' ny taona 2023 dia nahitana moanina 1 500 eo ho eo sy masera 1 400 — antsoina matetika hoe Trapista sy Trapistinina, satria avy amin' ny fanavaozana ny Abein' i Trappe — mitsinjara amina mônasteram-dehilahy 103 sy mônasteram-behivavy 77 ny Fikambanan' ny fitandremana hentitra (Ordo Cisterciensis Strictioris Observantiae, hafohezina amin' ny hoe O.C.S.O.).
Ny tsy fitovian' ny fitandremana mahazatra sy ny fitandremana hentitra dia noho ireto zavatra tanisaina manaraka ireto indrindra:
- ho an' ny fitandremana hentitra: fiainana mibanjina tanteraka, tsy misy asa pastôraly na fampianarana sady miaina anatin' ny fefy manontolo, fananterana ny asa tanana, ny fahanginana sy ny fahononan-tena lehibe eo amin' ny fiainana;
- ho an' ny fitandremana mahazatra: fanoloran-tena amin' ny asa pastôraly sy/na fampianarana, fahafaha-miovaova bebe kokoa amin' ny fitandremana.
Ankoatra izany, tena hafa ny fandaminana misy ao amin' izy ireo: ny Fikambanana Masin' i Cîteaux dia federasiônan-kôngregasiôna (fikambanam-pikambanana), fa ny Fikambanana Sistersianina manaraka fitandremana hentitra kosa dia namerina amin' ny laoniny ny fandaminana tany am-boalohany ary mampiditra ny mônasteran' ny moanina sy masera ho ao amin' ny vondrona tokana, ka ny fitaovana foibe dia ny fivoriamben' ny relijiozy fehezim-pitsipi-pikambanana, tarihin' ny abe jeneraly sy ny filankeviny (fikambanan' ny moanina/masera mitovy isa), voarindra amin' ny alalan' ny rohim-piambenana eo amin' ny abey-reny sy ny abey-zanany.
Na dia miavaka aza ireo fikambanana sistersianina roa ireo dia misy ny fifamatorana akaiky amin' ny lafiny fisakaizana sy fiaraha-miasa eo amin' izy ireo, indrindra eo amin' ny sehatry ny fiofanana sy ny fandinihana ny karisma iraisan' izy ireo. Saika mitovy ny fitafian' izy ireo: akanjo malalaka fotsy sy zioga mainty (mitohy amin' ny satroka ho an' ny Sistersianina Trapista) misy fehikibo vita amin' ny hoditra ho an' ny Trapista, vita amin' ny lamba mainty ho an' ny Sistersianina manaraka fitandremana mahazatra; ny akanjo mônastika nentim-paharazana misy satroka miloko fotsy (latina: cucullus) no fitafian' antoko mpihira, izany dia nahazoan' izy ireo ny anarana hoe "moinina fotsy".
Na dia manaraka ny Fitsipik' i Md Benoà aza ny Sistersianina dia tsy tena azo lazaina ho Benediktinina. Ny antony, tao amin' ny Kônsily fahefatr' i Laterana (taona 1215) ihany no niseho hanondroana moanina izay tsy anisan' ny Fikambanana manana foibe ny teny hoe "benediktinina" ka mifanohitra amin' ny Sistersianina. Na izany aza dia rohy maro no mampiray ny fianakavia-mônastika roa, indrindra eo amin' ny sehatry ny fiofanana.