Sistani (vahoaka)
Sistani (antsoina koa hoe " Sekzai "). [1] Vondrom-poko avy amin'ny Iraniana izy ireo izay monina indrindra ao amin'ny faritra antsoina hoe Sistan any atsimo atsinanan'i Iran ary ara-tantara any atsimoandrefan'i Afghanistan. [2]Ny fitenin'izy ireo dia tenim-paritra Farsi sy Sistani . [3]
Raha ny firazanana, Rawlinson dia mihevitra ny Sistani, miaraka amin'ny Jamshidis ao Herat, ho ohatra madio amin'ny foko Aryan.[4][5]
Taloha, ny vahoakan'i Sistan dia niteny tenim-paritra Iraniana antonony toy ny Pahlavi Parthian, Persianina Afovoany (Pahlavi Sasanian) [6] Ary izao izy ireo dia miteny amin'ny tenim-paritra persianina fantatra amin'ny anarana hoe Sistani.Ny Sistani no sisa tavela tamin'ny Volona Skytianina. [7] Ny Skytianina no vondrona farany tamin'ny Aryans niditra tao Iran tamin'ny 128 tal. [8] [9].Mipetraka any amin'ny faritra afovoany sy avaratra amin'ny faritanin'i Sistan sy Baluchistan izy ireo. Tao anatin'ny folo taona farany, noho ny antony ara-politika sy ara-toetr'andro isan-karazany, dia nifindra monina tany amin'ny faritra hafa ao Iran izy ireo, toa an'i Tehran sy Golestan any avaratr'i Iran.
[10]
Morphophonemics
[hanova | hanova ny fango]Ny Sistani dia naka ny anarany avy amin'ny Sekastan ("Tany Saka "). Fokon'ny Skytianina nifindra monina tany amin'ny lembalemba Iraniana ny Sakas.Zaranka na Drangiana ("Tany Rano") no anarana persiana tranainy kokoa ho an'ny faritra ] [ nanjakan'i Saka.
Fiteny
[hanova | hanova ny fango]Ny mponin'i Sistani dia miteny ny tenim-paritra Sistani, izay iray amin'ireo tenim-paritra amin'ny fiteny Persiana.
Amin'ny lafiny iray, io fitenim-paritra io dia manana fifandraisana ara-piteny sy ara-pitenenana indrindra amin'ny fitenim-paritra Khorasani efa misy sy taloha, ary ankoatra izany dia misy ireo tenim-paritra maty amin'ny Transnahri sy ny Tajik ankehitriny. [11]
Nanonona ny tenim-paritra sistani ho iray amin'ireo fitenim-paritra persiana efatra nilaozana ireo mpanao diksionera. I Abou Rihan al-Biruni dia nanome teny sasany avy amin'ny fiteny Sistani tranainy ao amin'ny al-Saidnah . [12]Tsy niova firy ny ankamaroan’ny tenin’i Sistani hatramin’ny arivo taona lasa izay. [13] Na dia efa lany tamingana aza ny fiteny tany am-boalohany, izay angamba ny hoe Segazi, ary ny fiteniny sisa no tavela. [14]
Toetra sosialy sy demografika
[hanova | hanova ny fango]Ny ankamaroan'ny Sistani dia mifikitra amin'ny Shiisma. Araka ny tatitra tsy voamarina, ny anjaran'ny Sistanis ao amin'ny faritanin'i Baluchistan sy Sistan dia mety hahatratra 40% ary 50% mihitsy aza, vokatr'izany, nitranga tao anatin'ny folo taona farany ny fifindran'i Sistanis ho any Tehran sy Golestan.[15]
Ny fanadihadiana momba ny fototarazo dia mampiseho fa ny Sistani dia manana fototarazo iraisana amin'ny Persianina ao amin'ny faritany Yazd sy Pers.[16]
Loharano
[hanova | hanova ny fango]- ↑ Barthold, Vasilii Vladimirovich (2014-07-14). An Historical Geography of Iran (in en). Princeton University Press, 69.
- ↑ India, Survey of (1893). General Report (in en).
- ↑ بهاری، محمدرضا.
- ↑ بارتلد، ویلهلم (۱۳۷۷). جغرافیایی تاریخی ایران. ترجمهٔ همایون صنعتی زاده. تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار. ص. ص۸۲.
- ↑ مشکور، محمدجواد (۱۳۷۱). جغرافیای جهان باستان. تهران: دنیای کتاب. ص. ص۶۵۱.
- ↑ Endrika:Note book
- ↑ Mashkoor, Mohammad Javad, Jeografia Ara-tantaran'i Iran Fahiny, p.
- ↑ Mashkoor, Mohammad Javad, Jeografia Ara-tantaran'i Iran Fahiny, p.
- ↑ Inayatullah, Reza, Iran ary ny Tiorka nandritra ny vanim-potoana Sasanianina, p.
- ↑ Behari, Mohammadreza. Practical Linguistics, Studying the Dialect of the People of Sistan. Zahedan, Publisher: Author, 1378, p. 12.
- ↑ افشار، ایرج، سیمای ایران، ص۳۰۲، بی تا، بی جا
- ↑ فرهنگ معین، ج ۵، زیر عنوان «سیستانی».
- ↑ محمدی خمک، جواد، مقاله «گویش سیستانی در ترجمه قرآن قدس» در ماتیکان سیستان، مجموعه مقالات سیستانی، مشهد، و اژیران، ۱۳۷۸، ص ۴۷۱.
- ↑ بهار، محمدتقی، سبک‌شناسی.
- ↑ Лана Меджидовна Раванди-Фадаи. К вопросу о положении национальных и религиозных меньшинств (RU) // ИРАН: ИСТОРИЯ И СОВРЕМЕННОСТЬ : Сборник / Под ред. Л.М. Кулагиной, Н.М. Мамедовой; Сост. И.Е. Федорова, Л.М. Раванди-Фадаи.. — Москва: ИВ РАН; Центр стратегической конъюнктуры, 2014. — С. 271—274. Архивировано 14 марта 2023 года.
- ↑ Mahdi Aminikhah, Mir-Saeed Yekaninejad, Mohammad Hosein Nicknam, Farideh Khosravi, Mehrnaz Naroeinejad, Bita Ansaripour, Batol Moradi, Behrouz Nikbin, Ali Akbar Amirzarga. HLA Class I and Class II Genes Distribution of the Sistanis in Iran (ENG) // Iranian Journal of Immunology : журнал. — 2018. — Июнь (т. 15, № 2). — С. 97—111. Архивировано 26 ноября 2020 года.