Nabôpôlasara
I Nabôpôlasara no mpanorina ny Empira Babilôniana Vaovao sady mpanjaka voalohany tao, nanapaka nanomboka tamin' ny fanokanana azy ho mpanjakan' i Babilôna tamin' ny taona 626 tal. J.K. ka hatramin' ny nahafatesany tamin' ny taona 605 tal. J.K. Na dia ny hamerina sy hiaro ny fahaleovantenan’ i Babilônia fotsiny aza tamin’ ny voalohany ny tanjona, ny fitroaran' i Nabôpôlasara (Nabopolassar) nanohitra ny Empira Asiriana Vaovao, izay nanapaka an' i Babilônia nandritra ny taonjato iray mahery, tamin4 ny farany dia nanharava tanteraka an' ilay empira sady nahatonga ny Empira Babilôniana Vaovao hitsangana hisolo izany. Amin' ny fiteny babilôniana izy dia atao hoe Nabû-apla-uṣur, izay midika ara-bakiteny hoe "Nabu, arovy ny zanaka lahy".
Tsy mazava ny fiaviany izay mety ho Kaldeana ary mety ho mifandray amin' ny fianakaviana mpanao pôlitika matanjaka tao amin' ny tapany atsimon' ny tanànan' i Uruk, i Nabôpôlasara dia nikomy tamin' i Sinsharishkun mpanjaka tao amin' ny Empira Asiriana Vaovao tamin' ny fotoana nety ho amin' izany izay efa nitondran' i Babilônia faisana tamin' ny korontana ara-pôlitika. Na dia nihemotra imbetsaka aza ny tombony azony dia nahavita nanosika ny Asiriana hiala tao Babilôna i Nabôpôlasara, rehefa avy niady efa ho folo taona. Nisy ny diabe fanafihana taorian' izany nokendrena hisakanana ny mety hisian’ ny diabe fanafihana hataon' ny Asiriana hamelezana an' i Babilônia amin' ny alalan' ny fiarovana ny sisintany, nefa ny fidirana an-tsehatry ny tapany atsinanana amin' ny Empira Mediana teo ambany fitarihan' i Kiaksaresy (Cyaxares) nanampy an' i Nabopôlasara dia nanova ny tenjona sy ny mety hitrangan' ny ady.
Norobain' ny Mediana tamin’ ny fomba feno habibiana ny tanànan’ i Asora (Assur), izay ivo ara-pivavahana sy ara-panaovan-danonan' i Asiria, ary tamin’ ny taona 612 tal. J.K. dia nanafika an’ i Ninive renivohitr’ i Asiria ny Mediana sy ny Babilôniana. Toy ny natao an' i Asora teo aloha, dia norobaina tamin' ny fomba feno habibiana i Ninive, ka novonoina faobe ny mponina tao, anisan’ izany ny ankizy, ary nodorana hirodana amin’ ny tany ny tanàna manontolo. Maty teo am-piarovana azy angamba i Sinsharishkun. Ny tanàna asiriana hafa, toa an’ i Nimroda (Nimrud), dia nisy nanafika sy norobaina toy izany koa. Ny habibiana nataon’ ny Mediana, anisan' izany ny fahazaran' izy ireo nandroba na dia ny tempoly fivavahana aza, dia tafahoatra loatra ka nanafintohina ny Babilôniana; ny tantara babilôniana tamin' izany fotoana izany, izay feno fankahala ny Asiriana, dia manao lahatsoratra fitomaniana ny fandrobana amin’ alahelo sy nenina. Tsy mazava ny fihetsik' i Nabôpôlasara tamin' i Asiria; araka ny soratsokitra sasany dia nitandrina tsara izy raha nilaza fa ny fandreseny sy ny vokatr' izany dia noho ny fidirana an-tsehatry ny andriamanitra mba tsy hisian' ny fanomezan-tsiny ary araka ny hafa dia mirehareha ampahibemaso ny amin' ny fandravana izy.
Ny filazan’ ny Empira Babilôniana Vaovao ho mpandimby ny Empira Asiriana Vaovao dia notoherin’ i Ejipta teo ambany fitarihan’ i farao Nekô II, izay niady nandritra ny taona maromaro mba hamerenana ny Asiriana amin' ny fitondrana, izay mpiara-dia aminy, mandra-pandreseny azy tamin’ ny ady tao Karkemisy tamin’ ny taona 605 tal. J.K. Tamin' ny nahafatesan' i Nabôpôlasara tamin’ io taona io dia i Nebokadnezara II zanany no nandimby azy. Amin’ ny maha mpanorina ny Empira Babilôniana Vaovao azy, i Nabôpôlasara dia notsarovan’ ny Babilôniana nandritra ny fotoana ela taorian’ ny nahafatesany, na dia taorian’ ny nianjeran’ ny empirany aza taonjato latsaka kely tatỳ aoriana. Tamin’ ny Vanimpotoana Helenistika (grika), taonjato maro tatỳ aoriana, dia mbola tsaroana ihany ny angano momba an’ i Nabôpôlasara, ka nataon’ ny mpanoratra babilônianina ho tompondaka araka ny fandidian’ i Mardoka (Marduk), ilay andriamanitra lehibe indrindra nivavahana tao Babilôna, mba hamaly faty ny tanindrazany, ary ho famantarana enti-manohitra ny fanjakazakan' ny empira vahiny amin' i Babilôna.