Arminianisma

Avy amin'i Wikipedia
I Jacobus Arminius, sary tamin'ny taona 1662.

Ny arminianisma dia firehana teolojika protestanta naorin'i Jacobus Arminius tamin'ny taonjato faha-17. Ny mpanaraka azy dia nantsoina hoe remontrans ("mpitsikera"), noho izy ireo nandefa taratasy atao hoa fitsikerana tamin'ireo Fajakan'i Holandy tamin'ny taona 1610. Izany taratasy izany dia maneho ny ezaka tokony handanjalanjana ny foto-pampianaran'ny kalvinisma, amin'ny alalan'ny andininy dimy izay nodinihina tamin'ny Sinoda natao tao Dordrecht[1].

Ny arminianisma, amin'ny maha fampianaram-pinoana azy, dia novelarin'ny teolojiana maro, ka isan'ireo i Arminius (momba ny arminianisma amin'ny endriny mahazatra) sy i John Wesley (momba ny arminianisma vesleiana) [2].

Ny andininy dimin'ilay taratasy dia noheverina fa mampiseho ny fiheverana fototra ao amin'ny arinianisma mahazatra[3]. Ny andininy voalohany dia mitsipaka ny predestiona roa sosona (fiainana mandrakizay sy fanozonana mandrakizay), sady manambara fa ny maha olom-boafidy dia tsy inona fa ny fahafantaran'Andriamanitra mialoha izay mino. Ny andininy faharoa dia mitsipaka ny ainga fototry ny fanadiovan-keloka voafetra, izay milaza fa maty ho an'ny olona nofidiny hovonjena ihany i Kristy, ary milaza fa ny famonjena dia natao ho an'ny rehetra nefa vafetra tokoa ho an'izay mino an'i Jesoa Kristy. Ny fahatelo dia ilaza fa no olombelona dia simba tanteraka, sady tsy afaka ny hamonjy tena amin'ny alalan'ny ezaka ataony tsy miaraka amin'ny fahasoavan'Andriamanitra. Ny fahefatra dia mitsipaka ny fiheverana fa ny fahasoavana dia zavatra tsy azo toherina, fa manambara kosa fa ny olombelona dia manana safidy malalaka ny hanohitra ny fahasoavan'Andriamanitra izay afaka mananpy mialoha. Ny fahadimy dia manolotra hevitra izay milaza fa ny faharetan'ny olomasina dia fepetran'ny finoana an'i Kristy[4], izany dia nohamafisin'ny remontrants tamin'ny taona 1618[5].

I John Wesley, sary nataon'i George Romney

Maro ny antokom-pinoana krostiana izay nandray ampahany na manontolo izany izany fampianarana arminiana izany, indrindra ny Batista tamin'ny taonjato faha-16[6], ny Metodista tamin'ny taonjato faha-18, ny Adventista mitandrina ny andro fahafito tamin'ny taonjato faha-19, ary ny Pentekotista tamin'ny taonjato faha-20. Ankehitriny ny arminianisma dia hita ao amin'ireo fiangonaa ireo, indrindra ao amin'ny firehana evanjelika[7] [8].

Jereo koa[hanova | hanova ny fango]

Loharano sy fanamarihana[hanova | hanova ny fango]

  1. Denis Diderot et Jean le Rond Dalembert, «Arminiens», Encyclopédie, ou Dictionnaire raisonné des sciences, des arts et des métiers, vol. 1,‎ 1751b, p. 697
  2. Keith D. Stanglin et Thomas H. McCall, Jacob Arminius: : Theologian of Grace, New York, OUP USA, 15 novembre 2012, p. 190. Vakio eto. Tahiry
  3. Mildred Bangs Wynkoop, Les Fondements de la théologie wesleyo-arminienne, Chennevière-sur-Marne, Maison des publications nazaréennes, 1999, p. 60-65. (vakio eto Archived Septambra 27, 2020 at the Wayback Machine) Tahiry.
  4. Phillip Schaff, The Creeds of Christendom, vol. 3, Grand Rapids, MI, Baker Books, 2007, 545-549 p. (ISBN 0-8010-8232-3), "The Five Arminian Articles. A.D. 1610" Vakio eto. Tahiry
  5. Peter DeJong, Crisis in the Reformed Churches: Essays in Commemoration of the Great Synod of Dordt, 1618-1619, Grand Rapids, Reformed Fellowship, 1968, "The Opinions of the Remonstrants (1618)", pp. 220 sy ny manaraka. Vakio eto. Tahiry.
  6. Robert George Torbet, A History of the Baptists, Judson Press, 1963 (ISBN 978-0-8170-0074-5, Vakio eto [Tahiry])
  7. James Akin, EWTN, "A Tiptoe Through Tulip" [tahiry], 1993
  8. Roger E. Olson, Arminianism FAQ: Everything You Always Wanted to Know, [Franklin, TE], Seebed, 2014 (ISBN 978-1-62824-162-4, Vakio eto [Tahiry]) p. 2-3.