Aller au contenu

Adim-pivavahana (tao Eorôpa)

Avy amin'i Wikipedia
Ny fandripahana ny mponina tao amin' ny tanàna neerlandein' i Oudewater nataon' ny Espaniôla nandritra ny Ady Valopolo Taona.

Ny adim-pivavahana na ady ara-pivavahana eorôpeana dia ady mitam-piadiana nifanesy tany Eorôpa nandritra ny taonjato faha-16 sy faha-17 ary tamin' ny fiandohan' ny taonjato faha-18. Taorian' ny fanombohan' ny Fanavaozana Prôtestanta tamin' ny taona 1517 ny ady izay nanakorontana ny lamina ara-pivavahana sy ara-pôlitika tao amin' ny firenena katôlika tany Eorôpa, na ny kristianisma. Ny antony hafa koa dia ny fikomiana sy ny hambom-po amin' ny fanitaran-tany ary ny fifandonana teo amin' ny samy firenena matanjaka. Tamin' ny fiafaran' ny Ady Telopolo Taona (1618–1648) dia niray saina tamin' ny tafika prôtestanta i Frantsa izay mbola katôlika mba hanohitra ny Fanjakan' ny Habsburg izay katôlika. Nifarana amin' ny ankapobeny ny ady tamin' ny fifanarahana atao hoe Westfälischer Friede ("Fiadanan' i Westfalen", taona 1648), izay nanangana lamina ara-pôlitika vaovao izay fantatra ankehitriny amin' ny hoe Fiandrianan' i Westphalia.

Ny ady dia nanomboka tamin' ny Fikomian' ny Mpitaingin-tsoavaly (1522–1523), narahin' ny Adin' ny Tantsaha Alemana (1524–1525) tao amin' ny Empira Rômanina Masina. Nihamafy ny ady taorian’ ny nanombohan’ ny Eglizy Katôlika ny Fanoheranam-panavaozana nanoherana ny fitomboan' ny prôtestantisma tamin' ny taona 1545. Ny ady dia niafara tamin' ny Ady Telopolo Taona, izay nandravarava an' i Alemaina sy nahafaty ny ampahatelon' ny mponina tao. Ny "Fiadanan' i Westfalen" dia namaha ny fifanandremana tamin' ny fanekena ny fivavahana kristiana telo samihafa tao amin' ny Empira Rômanina Masina: ny katôlisisma rômanina sy ny loteranisma ary ny kalvinisma. Mbola nitohy ny ady ara-pivavahana madinika tany Eorôpa Andrefana hatramin' ny taomplo 1710, anisan' izany ny Adin' ny Fanjakana Telo (Angletera sy Ekôsy ary Irlandy, 1639–1651) tany amin' ny nosy britanika, sy ny Ady Savôara–Valdesiana (1655–1690), ary ny Ady tao Toggenburg (1712) tao amin' ny faritr' i Alpa Andrefana.