Tangena (poizina)

Ny tangena dia poizina vita amin' ny rano sy ny potiky ny voa nokikisana avy amin' ilay zavamaniry atao hoe tangena (Cerbera manghas), izay nampiasaina tamin' ny vanim-potoana talohan' ny fanjanahantany, indrindra tao amin' ny Fanjakana Merina tao afovoan-tanin' i Madagasikara, mba hitsarana ny olona voampanga ho nanao heloka bevava (indrindra ny famosaviana), anisan' izany koa ny fanarahana ny fivavahana kristiana.

Otazana ny voan' ny zavamaniry tangena, izay maniry any amin' ny ala amorontsiraka (ala honko) any avaratra ka hatrany atsimo amin' i Madagasikara, indrindra any amin' ny morontsiraka atsinanana. Tsy azo ampiasaina ny voa manta fa ny ny voa efa masaka misy tsiraka, izay latsaka amin' ny tany ihany no mpiasaina. Voan-tangena roa nokikisana no afangaro amin' ny rano. Niovaova be ihany anefa ny fatra nomena, niovaova toraka izany koa ny herin' ny poizina ao aminy arakaraka ny fomba fitehirizana azy. Rehefa voakiky ny voan-tangena dia azo atao ny fampisotroana. Mandritra ny lanonana antsoina hoe "fampinomana" no ampisotroana tangena ny olona voampanga na mifampiampanga.
Tamin' ny andron-dRanavalona I, ilay mpanjakavavy nalaza amin' ny siaka, dia nampiasaina matetika loatra amin' ny fitsarana ny tangena ka voatery noraran-dRadama II zanany mpandimby azy. Noho izany dia akoho no nampisotroina tangena hisolo ny voampanga (sy ny mpiampanga): izany no nantsoina hoe "vono-sotry".
Jereo koa
[hanova | hanova ny fango]- Tangena (zavamaniry)
- Fampinomana
- Vonenina na Tonga na Trongatsy (Catharanthus roseus)
Tahirin-kevitra
[hanova | hanova ny fango]- Callet, François (1972) [1908]. Tantara ny andriana eto Madagasikara (Histoire des rois). Antananarivo: Imprimerie catholique.
- Chapus, G.S.; Mondain, G. (1953). Un homme d'etat malgache: Rainilaiarivony. Paris: Editions Diloutremer.
- Cousins, William Edward. Madagascar of to-day: A sketch of the island, with chapters on its past. The Religious Tract Society, 1895.
- De Maleissye, J., 1991. In: Bourin, F. (Ed.), Histoire du poison. Paris.
- Kent, Raymond (1970). Early Kingdoms in Madagascar: 1500–1700. London: Holt, Rinehart and Winston.
- Oliver, Samuel (1886). Madagascar: An Historical and Descriptive Account of the Island and its Former Dependencies, Volume 1. New York: Macmillan.
- Oliver, Samuel (1886). Madagascar: An historical and descriptive account of the island and its former dependencies. Volume 2. London: Macmillan. p. 2.
- Randriamamonjy, Frédéric. Tantaran' i Madagasikara Isam-Paritra.
Rohy ivelany
[hanova | hanova ny fango]- Madagascar Green Dsland discovery, "Le « Tangena » ou le Tanguin", madagascar-green-island-discovery.com
- "Tangena", Dictionnaire encyclopédique malgache (motmalgache.org)
- "Cerbera venenifera", www.ethnopharmacologia.org
- "Il faut respecter le Tanguin", www.anthropologieenligne.com