Masôreta
Apparence
Ny Masôreta dia manampahaizana jiosy niandraikitra ny fampitana ny Masôra (Masorah), izany hoe fampitana ny endriky ny lahatsoratry ny Baiboly hebreo sy ny fomba tokony hanononana ny soratra sy ny teny hebreo ao aminy amin' ny fametrahana mari-tsoratra maneho zanapeo (atao hoe nikkud) sy tsindrimpeo. Fanagasiana ny andian-teny hebreo hoe בעלי המסורה / ba'alei hamassora, "mpampianatra ny lovantsofina" ny teny hoe masôreta.
Ny asan' ny Masôreta izany dia ny fandraiketana ny lisitry ny Kôdeksa masôretika izay ahitana endrika sy firehana maro hatramin' izay ka hatramin' ny taonjato faha-9 taor. J.K., ka ny fomba fanoratr' i Aharon ben Asher avy any Tiberiada (na Tiberiasy) no noraisina ho filamatra.