Marsa (andriamanitra)
_-_Musei_Capitolini_-_MC0058_(2).JPG)
I Marsa (amin' ny fiteny latina: Mārs), ao amin' ny fivavahana sy ny fedrà rômana tamin' ny Andro Taloha, dia andriamanitry ny ady ary koa mpiaro ny fambolena, izay an' i Rôma taloha manokana. Zanakalahin' i Jopitera (Jupiter) sy i Jonô (Juno) izy, ary nalaza indrindra amin' ny andriamanitry ny miaramila tao amin' ny tafika rômana. Ny ankamaroan' ny fetiny dia natao amin' ny volana Marsa, volana natokana ho azy (latina: Martius), sy amin' ny volana Ôktôbra, izay volana anombohana sy amaranana ny fizaràn-taona ho an' ny diabe fnafihana ara-miaramila sy ny fambolena.
Voataonan' ny kolontsaina grika ny fivavahana rômana ka nampitovy ny andriamanitra Marsa amin' ny andriamanitra grika Aresy (Ἄρης / Árēs), izay naverina nohazavaina tao amin' ny literatiora sy zavakanto rômana tamin' ny anaran' i Marsa ny fedrà momba azy. Ny toetra sy ny fahamendrehan' i Marsa dia tsy mitovy amin' ny fomba fototra ananan' ilay andriamanitry ny Grika ampitovina aminy, izay matetika aseho amin' ny alalan' ny endrika manamavo sy manala baraka ao amin' ny literatiora grika. Ny alitaran' i Marsa ao amin' ny Sahan' i Marsa (latina: Campus Martius), izay toerana ao Rôma izay naka anarana avy aminy, dia noheverina fa notokanan' i Numa, ilay mpanjaka faharoa tia fandriam-pahalemana tao Rôma; tamin' ny andron' ny Repoblika dia nifantohan' ny hetsika momba ny fifidianana io toerana io. Nafindran' i Aogosto (Augustus) ao anatin' ny pomerium (toerana fanatanterahana fombafomba tao Rôma) ny foiben' ny fivavahana amin' i Marsa, ary nanangana tempoly ho an' i Mars Ultor noho ny lanja ara-pivavahana lehibe ity forum vaovaony ity.
Tsy toa an' i Aresy, izay noheverina indrindra ho hery manimba sy manakorontana voalohany, i Marsa izaty naneho ny herin' ny tafika ho fomba iray hiantohana ny fandriam-pahalemana, sady rain' ny Rômana (pater). Ao amin' ny tetiarana sy fanorenana an' i Rôma araka ny fedrà, i Marsa dia niteraka an' i Rômolosy (Romulus) sy Remosy (Remus) tamin' ny alalan' ny fanolanana an' i Rea Silvia (Rhea Silvia). Ny fitiavany an' i Venosy (Venus) dia nampifanaraka am-panoharana ny lovantsofina roa momba ny nanorenana an' i Rôma; i Venosy no renin' ny mahery fo atao hoe Eneasy (Aeneas), nankalazaina fa Trôiana mpitsoa-ponenana izay "nanangana" an' i Rôma taranaka maro talohan' ny nametrahan' i Romulus ny mandan' ilay tanàna.