Lipida
Ny lipida dia taharo ao amin' ny zaka matavy ao amin' ny zavamananaina. Izy ireo dia môlekiola hidrôfôba na amfifila - môlekiola hidrôfôba misy sehatra hidrôfila - izay tena isan-karazany, anisan' izany ny tavy, ny savoka, ny sterôla, ny vitaminina levona anaty zaka matavy (vitaminina A, D, E ary K), ny mônôgliserida, ny digliserida, ny trigliserida, ary na ny dôsfôlipida koa. Ny fitehirizana angovo, fampitana fantarana ary miasa ho singa ara-drafitra ao amin' ny membraninan' ny sela, no asan' ny lipida. Ampiasaina amin' ny indostrian' ny kôsmetika sy sakafo, ary amin' ny nanôteknôlôjia ny lipida.
Mety hiseho amin' ny endrika vainga, toy ny savoka, na ranoka, toy ny menaka ny lipida. Ny toetra amfifilan' izy ireo dia mitarika ny môlekiolan' ny lipida sasany hivondona ho hoboka bitika (vesicule) sy lipôzôma ary misela rehefa ao amin' ny toerana misy rano. Io toetrany io no fototry ny hetsiky ny zavamananaina, ahafahany mananganana firafitra biôlôjika - sela, ôrganela (na ôrganita) - voafaritry ny membranina foronna lipida indrindraindrindra. Miantoka asa biôlôjika hafa isan-karazany koa ny lipida, indrindra fa ny fampitana famantarana avy amin' ny sela (famantarana lipidika) sy fitahirizana ny angovo metabôlika amin' ny alalan' ny lipôzenezy, avoaka manokana avy eo amin' ny alalan' ny β-ôksidasiôna izany angovo izany.
Misy karazany roa izay mitana ny anjara asan' ny birikin-tsinga fototra lipida biôlôjika amin' ny ankapobeny, ny an' ny vondrona setôasila andaniny, ary ny vondrona izôprena ankilany. Amin' io fomba fijery io dia azo sokajiana ho valo izy ireo: asidra matavy, asilgliserôla, fôsfôgliserida, sfingôlipida, glikôlipida ary pôlisetida, izay vokatry ny fihizin' ny vondrona setôasila, miampy ny sterôla sy ny prenôla.
Na dia matetika ampiasaina hitovy hevitra amin' ny teny hoe tavy aza ny teny hoe lipida, dia tsy mitovy ireo teny roa ireo satria tsy ny lipida rehetra no tavy, izay mifanandrify amin' ny heviny hentitra tanteraka amin' ny trigliserida ihany. Ny lipida dia ahitana ny asidra matavy sy ny vokatra avy amin' izy ireo - anisan' izany ny mônôgliserida sy ny digliserida sy ny trigliserida ary ny fôsfôlipida - ary koa ny metabôlita izay ahitana ny sterôla, toy ny kôlesterôla.