Khorasan
I Khorasan dia faritra any avaratra-atsinanana amin' i Iràna, eo amin' ny sisin' ny Tsinambolana Lonaka. Ampahany atsinanan' ny Empira Sasanida taloha i Khorasan izay heverin' ny Afgàna ho anaran' i Afganistàna tamin’ ny Andro Antenatenany satria nivelatra avy any avaratra-atsinanan' i Persia (Iràna ankehitriny) manerana ny tanin' i Afganistàna ankehitriny ary nahafaoka ny atsimo amin' i Torkmenistàna, amin' i Ozbekistàna ary amin' i Tajikistàna ka hatrany amin’ ny ony Amu Darya.
Amin' ny teny persana dia atao hoe خراسان , izy, anarany koa ny hoe Chorasan na Khurasan, izay midika hoe "izay iavian' ny masoandro".
Jeôgrafia[hanova | hanova ny fango]
Ny faritany persianan' i Khorasan fahiny dia nahitana fari-tany hita ankehitriny ao Iràna, ao Afganistàna, ao Tajikistàna, ao Torkmenistàna ary ao Ozbekistàna. Maro amin' ny tanàna manan-tantara tao Persia ao amin’ i Khorasan fahiny: i Nishapur (any Iràna ankehitriny), i Merv sy i Sanjan (ao Torkmenistàna ankehitriny), i Samarkand sy i Bukhara (ao Ozbekistàna ankehitriny), ary i Herat sy i Balkh (ao Afganistàna ankehitriny).
Ao Iràna ankehitriny, i Khorasan no faritany lehibe indrindra hatramin' ny 29 Septambra 2004 nefa nanomboka tamin’ io dia nozaraina ho faritra telo izy:
- i Khorasan Avaratra, renivohitra: Bodjnourd, kôntea hafa: Shirvan, Djadjarm, Maneh-Samalghan ary Esfrayen. Ny velaran' ilay faritany dia 28 434 km2;
- i Khorasan Atsimo, renivohitra: Birdjand, kôntea hafa: Ferdows, Nahbandan, Sarbisheh. Ny velaran' ilay faritany dia 69 555 km2;
- i Khorasan-e Razavi, renivohitra: Mashhad, kôntea hafa: Ghoushan, Dargaz, Tchenaran, Sarakhs, Fariman, Torbat-e Jam, Taybad, Ghayen, Khaf-Rachtkhar, Kashmar, Bardaskan, Neyshabour, Sabzevar, Gonabad, Kalat ary Khalil Abad. Ny velaran' ilay faritany dia 144,681 km2.
Toekarena[hanova | hanova ny fango]
I Khorasan dia malaza amin' ny fanamboarana karipetra sy ny fambolena tamotamo any atsimo amin' ilay faritany. Ity faritra ity ihany koa no nipoiran’ ny varimbazaha ao amin' ny feta-mofo manify mifanosona ao amin' ny mofo baklava, izay lasa tsindrin-tsakafo malaza efa hatry ny Andro Taloha hatrany Gresy, talohan' ny nankafizana azy tany Aotrisy izay niatrika ny fanitaram-panjakana nataon’ ny Empira Ôtômana tamin' ny taonjato faha-17, ary nahazo koa ny sisa amin’ izao tontolo izao amin' ny anarana hoe crescent na croissant.