Habokana

Ny habokana, fantatra ihany koa amin'ny hoe aretin'i Hansen (HD), dia otrikaretina maharitra avy amin'ny bakteria Mycobacterium leprae na Mycobacterium lepromatosis. Ny aretina dia mety hitarika amin'ny fahasimban'ny kozatra, ny taovam-pisefoana, ny hoditra ary ny maso.

Lasa

Mifanaraka amin’ny fifindran’ny olombelona voalohany, dia heverina fa tany Afrika Atsinanana no niandohan’ny habokana. Ny otrikaretina habokana dia nandalo fiovan'ny fototarazo kely nandritra ny fielezany maneran-tany, izay tena tsy fahita firy amin'ny bakteria.

Tranainy

Ny habokana dia iray amin'ireo aretina tranainy indrindra fantatra. Voarakitra an-tsoratra tamin'ny zavatra hita 4000 taona tany India, ankoatra ny toerana hafa.

Aretina fahita tamin’ny andron’ny Empira Romana koa ny habokana, indrindra fa teo amin’ny mponina mahantra kokoa. Tamin'ny andron'i Cicero, tamin'ny taonjato voalohany talohan'i JK, dia hita tamin'ny ampahany betsaka tamin'ny mponina tany Gresy sy Italia ny habokana.

Moaenazy sy ny fiandohan'ny vanim-potoana maoderina

Ny habokana dia voarakitra an-tsoratra teo amin'ny Lombard tamin'ny taonjato faha-7 sy faha-8, nefa niely patrana koa tany amin'ny Fanjakana Francs.

Nanomboka tamin’ny taonjato faha-11, dia nisy endrika hospice manokana nivelatra nanodidina ny tanàna lehibe kokoa: trano boka. Nisy hopitaly ho an’ny boka naorina tany Würzburg tamin’ny taonjato faha-11. Ny famerenana tsikelikely ireo boka voahilikilika teo aloha dia azo natao tamin’ny alalan’ny fepetran’ny Filankevitra Latran fahatelo tamin’ny 1179. Ny fihanaky ny habokana niely patrana kokoa tany Eoropa nandritra ny Moyen Âge dia matetika no lazaina fa ny Kroazada. Nahatratra ny fara tampony izy io tamin’ny taonjato faha-13 ary tsy hita tao amin’ny lisitry ny aretina mitaiza niely patrana tany Eoropa Afovoany tamin’ny faran’ny taonjato faha-16.

Nandritra ny fahitana ny lalan-dranomasina nankany India, ny fahitana an’i Amerika, ny fanjanahan-tany an’i Afrika, ary indrindra ny varotra andevo, dia niparitaka tany Indonezia, Afrika Andrefana, ary Amerika, ary koa tany Karaiba, Pasifika, ary Brezila ny pathogen.

firenena an-dalam-pandrosoana

Any amin’ny tany an-dalam-pandrosoana maro, dia mbola olana lehibe ilay aretina. Ny ankamaroan'ny olona voan'ny aretina dia mipetraka any India, izay misy olona 110,000 mahery vao voan'ny aretina isan-taona. Brezila (tranga vaovao 25,000 mahery isan-taona) sy Indonezia (15,000 mahery) no tena voa mafy, nefa maro koa ny marary any Afrika.

Fitsaboana

Amin'ny ankapobeny dia heverina ho azo sitranina ny habokana. Teo anelanelan'ny taona 1995 sy 2015, efa ho 16 tapitrisa ny marary notsaboina maneran-tany.

Habokana eto Madagasikara

Manodidina ny 1600 eo ho eo ny trangan’ny habokana eto Madagasikara isan-taona.^[1]

Jereo koa

I Wikimedia Commons dia manana aino aman-jery mikasika an'i : Leprosy

↑ Fondation Follereau: En finir avec la Lepre

[1] Fondation Follereau: En finir avec la Lepre

[1]