Baolina kitra
Ny Baolina kitra dia fanatanjahantena mampitohitra ekipa roa misy mpilalao 11 isany avy ao anaty kianja. Ny tanjon'ny ekipa iray dia mametraka baolina boribory ao anatin'ny zava-kendrena any amin'ny sahan'ny ekipa iray, tsy mampiasa tànana, ary matetika kokoa nohon'ny ekipa iray hafa.
Ny baolina kitra dia voakaodin'ny britanika[1] tamin'ny faran'ny taonjato faha 19, nanangana federasiôna iraisam-pirenena izy, ny FIFA tamin'ny 1904. Tamin'ny 2006, olona 264 tapitrisa eo ho eo ny isan'ny mpilalao baolina kitra manerana ny tany, ary izy no fanatanjahantena voalohany ao amin'ny ankabeazan'ny firenena. Ny kaontinanta sasany, toy ny Afrika, ny Amerika Atsimo na ny Eoropa, dia voazakazakan'ny baolina kitra. Ny hamoran'ny fitsipi-pilalaovana sy ny havitsy ny fitaovana ilaina mba hilalao azy, dia manazava kely io fahombiazany io.
Tantara fohy momba ny baolina kitra
[hanova | hanova ny fango]Ny baolina kitra dia tsy avy amin’olona iray namorona azy irery, fa nisy fiovàna sy fanatsarana nataon’ny olona maro nandritra ny fotoana. Taloha be, efa nisy lalao mitovy amin’ny baolina kitra tany amin’ny firenena maro toy ny Shina sy Roma, saingy ny baolina kitra maoderina dia teraka tany Angilisy tamin’ny taonjato faha-19.
Tamin’izany fotoana izany, nanomboka nilalao baolina ny sekoly sy fondrona mpilalao baolina, saingy samy nanana fitsipika samihafa izy ireo. Tamin’ny 1863, nisy vondrona olona nanangana ny The Football Association (FA) tao Angletera, izay namolavola fitsipika iraisana ho an’ny baolina kitra. Izany no nahatonga ny lalao ho milamina sy iraisana.
Ny baolina kitra tamin’ny voalohany dia vita tamin’ny hoditra feno rivotra, ary nanaraka fanavaozana hatrany mba haharitra sy ho tsara kokoa. Ankehitriny, ny baolina dia vita amin’ny fitaovana matanjaka sy manaraka fenitra iraisam-pirenena.
Noho izany, ny baolina kitra sy ny lalao amin’ny endriny ankehitriny dia vokatra avy amin’ny fiaraha-miasa sy ny fanavaozana nataon’ny olona maro tao Angletera sy maneran-tany.
Ny Tantara sy Fivoaran’ny Baolina Kitra Taorian’ny 1904
[hanova | hanova ny fango]Tamin’ny taona 1904 no naorina ny FIFA (Fédération Internationale de Football Association)** tao Paris, Frantsa, ho fikambanana iraisam-pirenena mitantana ny baolina kitra. Nandritra ny taonjato faha-20, dia nitombo be ny lazany sy ny mpankafy ny baolina kitra, ary lasa fanatanjahantena malaza indrindra maneran-tany.
Fifaninanana Eran-tany
[hanova | hanova ny fango]Ny fifaninanana lehibe indrindra amin’ny baolina kitra dia ny FIFA World Cup, izay voalohany natao tamin’ny 1930 tany Uruguay. Io no nifaninanan’ny ekipa nasionaly tsara indrindra maneran-tany, ary efa nanjary hetsika lehibe misy mpijery an-tapitrisany eran-tany izy hatramin’izay.
Fivoarana ara-teknika sy ara-pitaovana
[hanova | hanova ny fango]Ny baolina sy ny fitaovana filalaovana dia niova sy nihatsara tamin’ny fotoana:
Tamin’ny voalohany, baolina vita hoditra sy feno rivotra no nampiasaina.
Ankehitriny, baolina vita amin’ny fitaovana maoderina, manaraka fenitra iraisam-pirenena, izay mahatohitra tsara ny fifandonana sy ny toetr’andro, no ampiasaina.
Nisy koa fanavaozana tamin’ny fitsipiky ny lalao, toy ny fitsipika momba ny “offside,” ny fanovana ny isan’ny mpilalao, ary ny fampidirana ny teknolojia VAR (Video Assistant Referee) ho fanampiana ny mpitsara.
Ny Fampielezan-kevitra sy ny Fanatontosana
[hanova | hanova ny fango]Miaraka amin’ny haino aman-jery sy ny teknolojia vaovao, lasa zavatra lehibe sy maneran-tany kokoa ny baolina kitra. Ny lalao lehibe sy ny ligy lehibe (toy ny Premier League, La Liga, Serie A) dia manintona mpijery an-tapitrisany, ary mitondra vola be amin’ny dokam-barotra sy ny fanatanjahantena matihananina
Loharano nanovozan-kevitra :
[hanova | hanova ny fango]pejy ofisialy Mpilalao foot[2]
