Jeôrjiana (vahoaka)

Ny Jeôrjiana na Zeôrziana na Kartveliana dia vahoaka kaokaziana tompontany ao Jeôrjia, ao Kaokazy Atsimo. Amin' ny fiteny jeôrjiana izy ireo dia atao hoe ქართველები / Kartvelebi.

Ny kolontsain' ny Jeôrjiana talohan' ny kristianisma, izay nivavaka amin' andriamanitra maro toa an' i Armazi, i Mtzkhethos na i Zaden, dia fantatra tany Grisia fahiny, anisan' izany ny lafiny ara-pivavahana, ny fiteny ary ny fiarahamonina (nahandro, hira sy dihy nentim-paharazana, fomba amam-panao). Niseho matetika tamin' ny anarana hoe Iberia i Jeôrjia avy eo, nanana fomban-drazana ara-tafika matanjaka izay nahafahany nanohitra ny faneren' ny empira manodidina. Ity kolontsaina ity dia nivoatra ary nentin' ny fifindra-monina isan-karazany any ivelany: an-tery, ara-pivavahana, ara-pôlitika, ara-toekarena ary indraindray isam-batan' olona. Ny Jeôrjiana, amin' ny hevitra malalak' io teny io (izay mihoatra ny vondron' ny olom-pirenena ao Jeôrjia) dia mpampiasa fiteny tsy an' ny fianakaviam-piteny indô-eorôpeana: ny fiteny kartveliana izay mizara ho vondrona efatra, ny fiteny jeôrjiana, ny fiteny lazy, ny fiteny mingreliana ary ny fiteny svana.

Eo amin' ny lafiny ara-pivavahana, ny fivavahana mônôteista fanta-pisiana voalohany tao amin' ny fizaran-tanin' i Jeôrjia dia ny jodaisma, taonjato maro talohan' i Jesoa Kristy. Mbola fivavahan' ny vitsy anisa izy io tamin' ny nahatongavan' ny kristianisma tao tamin' ny taonjato voalohany taor JK; Nataon' ny Jeôrjiana fivavaham-panjakana izy io tamin' ny taonjato faha-4. Tatỳ aoriana, nefa vitsy anisa, teo ambany fitaoman' ny Persiana sy ny Tiorka, dia nisy ampahany tamin' ny Jeôrjiana niova ho Mozilmana siita na sonita. Mijanona ho fivavahan' ny maro anisa anefa ny Katôlikôsata-Patriarkatan' i Jeôrjia Manontolo (Fiangonana Ôrtôdôksa Jeôrjiana) ankehitriny.