Fanjanahantany amin' ny endriny vaovao

Ny fanjanahantany amin' ny endriny vaovao na fanjanahantany vaovao na neôkôlônialisma dia pôlitikan' ny mpanjakazaka an-tanin' olona (imperialisma) nataon' ny firenena mpanjanaka amin' ny zanataniny taloha, amin' ny fampiasana fomba fifehezana an-kolaka sy fanjakazakana isan-karazany, ho an' ny tombontsoany manokana sy ny an' ny fandraharahan' orinasany.

Ny teny hoe néocolonialisme, izay nampiasain' ilay filôzôfa frantsay Jean-Paul Sartre voalohany tamin' ny taona 1956, dia noraisin' i Kwame Nkrumah voalohany tamin' ny lahateny nataony tamin' ny taona 1965. Io teny io dia nanohy ny hevitry ny hoe "zanatany" teo anelanelan' ny taonjato faha-16 sy faha-19, mba hamaritana ny fifandraisana anjakazakan' ny mpanjanaka aty aorian' ny fanjanahatany. Voaresaka ao amin' ny asasoratr' i Noam Chomsky (The Washington Connection and Third World Fascism, 1979) ihany koa ny neôkôlônialisma.

Ny fanjanahantany amin' ny endriny vaovao dia ny fanohizana na famerenana indray ny fitondrana imperialista ataon' ny firenena iray (matetika, firenena mpanjanaka taloha) amin' ny firenana "mahaleo tena" amin' ny fomba ôfisialy hafa (matetika zanatany taloha). Ny neôkôlônialisma dia manana endrika imperialisma ara-toekarena (fanatontoloana), imperialisma ara-kolontsaina ary miseho koa amin' ny alalan' ny fanampiana misy fepetra mba hanjakazakana an-kolaka na hifehezana ny firenena an-dalam-pandrosoana, izay fomba nasolo ny endriky ny fanjanahantany teo aloha izay ahitana fifehezana ara-tafika mivantana na fanaraha-maso ara-pôlitika ankolaka. Matetika dia ny olom-pirenen' ilay firenena zanatany taloha ihany no manampy amin' ny fanjanahana amin' ny endriny vavao ny fireneny, indrindra amin' ny sehatra pôlitika sy amin' ny fandraharahana ara-toekarena.

Ny fanjanahantany amin' ny endriny vaovao dia tsy mitovy amin' ny fanatontoloana mahazatra sy ny fanampiana amin' ny fampandrosoana satria matetika miteraka fifandraisana misy fiankinan-doha, fanompoana, na adidy ara-bola aloa amin' ilay firenena neôkôlônialista. Mety hiteraka fifehezana ara-pôlitika tsy ara-drariny izany na adidy vokatry ny trosa mihodinkodina, izay lasa mitovitovy endrika amin' ny fifandraisana teo amin' ny fanjanahantany taloha. Matetika dia miantraika amin' ny sehatra rehetra eo amin' ny fiarahamonina ny neôkôlônialisma, ka mamorona rafitra neôkôlônialy izay manimba ny vondrom-piarahamonina ifotony, toy ny siansa neôkôlônialy (tsy mandray ny hevitry ny manam-pahaizana eo an-toerana).