Hijery ny fangon'i Volana

{{vangovango}}
[[Sary:Full Moon Luc Viatour.jpg|thumb|ankavanana|ny volana]]

Ny '''Volana''' (marika: [[file:Moon decrescent symbol (fixed width).svg|16px|☾]]) dia satelitan' ny [[Tany]]. Ny Volana no satelita voajanahary ngeza indrindra eo amin' ny lamin-drafitry ny [[Masoandro]]. Ny halaviran' ny tany amin' ny Volana dia mirefy 384 403 km (in-30n' ny [[savaivo]]<nowiki/>n' ny Tany).

Ny [[Fiteny malagasy|teny malagasy]] hoe ''volana'' dia avy amin' ny [[Fiteny aostrôneziana|teny aostrônezianina]] (jereo ny [[Fiteny malay|teny malay]] hoe ''[[:wikt:bulan|Bulan]]'' [{{api|bulan}}]). 

Amin' izao fotoana izao, ny Volana ihany no satelita nandehanan' ny olona sy notsidihin' ny olona ary nodiavin' ny olona. [[Luna I]], [[zanabolana]] rosiana, no zanabolana voalohany nihodinkodina manodindina ny Volana tamin' ny taona 1959, tamin' io taona io ihany koa dia nipetraka teo amin' ny Volana ny sambondanitra [[Luna 2]], fa potika ilay saondy teo am-pidinana. Tamin' ny taona 1959 ihany nalain' i [[Luna 3]] sary ny sarim-bolana tsy hita maso raha avy eto an-Tany.

Tamin' ny taona 1966, tena vitan' ny [[Rosia|Rosiana]] ny nametraka ny [[Luna 9]] teo ambon' ny Volana, ary mandeha manodidina ny Volana ny saondy [[Luna 10]] taty aorinana.

I [[Etazonia]] ihany ankehitriny no nahavita nandefa olombelona teny amin' ny Volana, araka ny tanjon' ny tetikasa Apollo izay nanomboka tamin' ny taona 1969 ary tapitra tamin' ny taona 1972. Natsahatra tamin' ny taona 1972 ny prôgrama Apollo. Betsaka ny zavatra nentina avy eny amin' ny Volana ary betsaka ny zavatra navelan' ny olona teny: ny zavatra nentina avy any amin'ny Volana dia vato isankarazany, ary navela tany amin' ny Volana ny ''jeep'' sy saondy rehetra. Ankehitriny, ny Volana no satelita tena voadinika indrindra amin' ny lafin 'ny [[Hainkintana|haikintana]] <ref>http://www.google.com/moon/</ref>

== Endrika ara-pizika ==
Ny halaviran' ny Volana amin' ny [[Tany]] dia 384 402 km. Ny savaivon' ny Volana dia 3 474 km, ny fisintonan' ny Tany amin' ny Volana dia 1,95×10{{^|20}} Newton eo ho eo. Azo lazaina fa ny Tany sy ny Volana dia lahadroa ara-pajiry.

=== Soson-drivotra ===
{{...}}
Kely dia kely ny soson-drivotra eo amin' ny volana.

=== Rafitra anaty ===
[[Sary:Moon Schematic Cross Section.svg|316x316px|thumb|Rafitra anaty ny volana]] 
Hafa ny endriky ny Volana amin' ny resaka jeôsimia, tsy mitovy amin' ny an' ny Tany ny hodiny, ny akanjony ary ny vihiny. Ny hoditry ny Volana dia feno [[ôksizenina]], [[silisiôma]], [[maneziôma]], [[kalsiôma]] ary [[alominiôma]] (na [[viraty]]). Ny hatevin' ny hoditry ny Volana dia misy eo amin' ny 50 km eo.

== Ny tavan' ny Volana ==

Mihodina miaraka amin' ny Tany ny Volana, izany no tsy ahitatsika mihintsy ny tavany lavitra ny Volana.

Ny lafy hitantsika avy eto amin' ny Tany dia atao hoe lafy akaiky, na lafy hita, ary ny lafy tsy hita avy eto amin' ny Tany dia atao hoe lafy maizina, na lafy lavitra. Ny lafy lavitra dia tsy hoe tsy mazava mihintsy akory; amin' ny [[tsinam-bolana]] izao, mazava ny lafy lavitra (na lafy maizina) amin' ny Volana. Nalain' ny saondy Luna 3 sary ny lafy maizin' ny Volana tamin' ny taona 1959.

{| class="toccolours" align="center"
| [[Sary:Phase-180.jpg|200px]]
|&nbsp;
| [[Sary:Far-Side-Phase-180.jpg|200px]]
|-
| style="text-align:center;" |Lafy akaikin' ny Volana
|&nbsp;
| style="text-align:center;" |Lafy lavitrin' ny Volana
|}

Misy fiovàna kely amin' ny fihodinan' ny Volana tsindraindray. Ny 59 % amin' ny velaran' ny Volana no hita avy eto amin' ny Tany 

== Vangio koa ==

* [[Masoandro]]

* [[Kintana]]

=== Rohy ivelany ===

* [http://lunar.cranf.net Kalandrie ny volana sy daty ny eklipsa]
* {{es}} [http://presencias.net/indpdm.html?http://presencias.net/miscel/ht4071b.html Fihetsika ny volana] {{Wayback|url=http://presencias.net/indpdm.html?http%3A%2F%2Fpresencias.net%2Fmiscel%2Fht4071b.html |date=20090124092516 }} * [http://www.moonphaseinfo.com/faselunar.php ny ''phase'' ankehitriny ny volana]

* {{es}} http://intercosmos.iespana.es/reportajes/luna/luna_principal.htm {{Wayback|url=http://intercosmos.iespana.es/reportajes/luna/luna_principal.htm |date=20060421021750 }}
* {{en}} [http://www.lpi.usra.edu/research/lunar_orbiter/ sarim-bolana]
* {{en}} [http://www.apolloarchive.com/apollo_archive.html Arsiva ny ''tetikasa apollo''] 
* {{es}}[http://celestia.albacete.org/celestia/celestia/naves1/5aterriza.html Tetikasa apollo] {{Wayback|url=http://celestia.albacete.org/celestia/celestia/naves1/5aterriza.html |date=20090602190928 }} 

{{ref}}

[[Sokajy:Fajiry]]