Abily

Avy amin'i Wikipedia

Ny Abily, araka ny fanaovana sikidy malagasy, dia ny tsanganan-tsikidy fahenina, iray amin' ny tsanganan-tsikidy apetraka any amin' ny farany ambony. Anisan' ireo atao hoe renin-tsikidy ny Abily. Matetika izy io no tsy alahatra ho hita maso fa ao an-tsain' ny mpisikidy efa za-draharaha fotsiny, noho izy vokatry ny famakiana marindrano ny tsanganan-tsikidy efatra voalohany (nyTale sy ny Maly sy ny Fahatelo ary ny Bilady) manandrify ny tratran' ireo tsanganan-tsikidy ireo. Ny Abily dia anarana iantsoana ny reny na ny vehivavy antitra.

Fanasokajiana[hanova | hanova ny fango]

Anisan' ireo atao hoe renin-tsikidy. Ny tsanganan-tsikidy eo alohany dia ny Fianahana, fa ny manarakaraka azy dia ny Alisay sy ny Fahavalo. Ny tsanganana valo manaraka (ny Fahasivy, ny Ombisa, ny Haja, ny Zanahary, ny Asorotà, ny Tovolahy, ny Lalana ary ny Trano na Kiba) dia lazaina hoe tera-tsikidy.

Fomba fahazoana ny Abily[hanova | hanova ny fango]

Misy vaniny efatra toy ny tsanganan-tsikidy malagasy rehetra ny Abily: misy "lohany" sy "tratrany" sy "valahany" na "vaniany" ary "tongony". Aorian' ny fahazoana ny Fianahana no ahazoana ny Abily: tsy manao tokom-boan-tsikidy intsony ny mpisikidy fa mijery marindrano ny tsanganam-boan-tsikidy efa misy rahateo, ka ny tratran' ny Tale no lohany, ny tratran' ny Maly no tratrany, ny tratran' ny Fahatelo no vaniany ary ny tratran' ny Bilady no tongony.

Fampifanampiana ny soratry ny Abily[hanova | hanova ny fango]

Ny fampifanampiana ny soratry ny Fianahana sy ny an' ny Abily no ahazoana ny soratry ny Haja (tsanganana faha-11).

Hevitry ny hoe Abily[hanova | hanova ny fango]

Ny Abily dia anarana iantsoana ny reny na ny eritreri-dratsy na ny vehivavy antitra, amin' ny sikidy malagasy. Ny fanakarana ny hevitry ny soratry ny Abily no ahalalana ny mombamomba ilay atao hoe "reny" na "vehivavy antitra" na "eritreri-dratsy". Ny Abily dia mety hisehoan' ny iray amin' ny sora-tsikidy enina ambin' ny folo toy ny Tareky (1 1 1 1), ny Jama na Asombola (2 2 2 2), ny Asorasady (2 2 1 1), ny Alahasady (1 1 2 2), ny Alitsimay (2 1 1 2), sns.

Jereo koa[hanova | hanova ny fango]

Tahirin-kevitra azo anovozana[hanova | hanova ny fango]

Boky[hanova | hanova ny fango]

  • Chemillier, Marc, Denis Jacquet, Victor Randrianary & Marc Zabalia, 2005, "L'art des devins à Madagascar", Pour la science 47 : Mathématiques exotiques : 90-95.
  • Dandouau (André.), "Ny fahombiazan' ny sikidy" in Bulletin de l'Académie Malgache, Tananarive, 1908 (pp. 62-72).
  • Decary (Raymond), La divination malgache par le sikily, Paris, Publication du Centre Universitaire des Langues Orientales vivantes (Volume IX), 1970. ELIADE (Mircea), Le sacré et le profane, Paris, Gallimard, 1965.
  • Decary, Raymond, avec la collab. de Marcelle Urbain-Faublée, 1970, La Divination malgache par le Sikidy. Paris, Paul Geuthner.
  • Rabedimy (Jean François), Pratiques de divination à Madagascar ; Techniques du Sikily en Pays Sakalava Menabe, Travaux et Documentation de l’ORSTOM (N°51), PARIS, 1976
  • Russillon (Henri), "Le sikidy malgache" in Bulletin de l’Académie Malgache, (Vol VI), Tananarive, 1908-1909 (p.p. 115-162).
  • Sibree, James (June 1862). "Divination among the Malagasy, Together with Native Ideas as to Fate and Destiny". Folklore. 3 (2): 193–226.

Rohy ivelany[hanova | hanova ny fango]