Zon'ny vehivavy

Ny zon'ny Vehivavy dia ireo zo takin'ny vehivavy maro amin'ny fiarahamonina maneran-tany, izy io dia fototry ny hetsikin'ny zon'ny vehivavy nanomboka tamin'ny taonjato faha 19 sy ny tolon'ny vehivavy tamin'ny taonjato faha 20.

Zo voa-janahary

Araka ny hevitry Olympe de Gouges, ny vehivavy dia manana fahafahana tahaka ny lehilahy, fahafahana hanan-javatra, fahahahana tsy ho foretina. Eo anoloan'ny lalàna manan-kery rehetra dia mitovy amin'ny lehilahy izy.^[1] Maro koa ireo olo-malaza maneho hevitra momban'ny zo voajanaht[[ary hoan'ny vehivavy : “Zon’olombelona ny zon’ny vehivavy.”, Hillary Clinton.^[2]

Zo hanan-tany

Ny tany dia an'olona rehetra, ka afaka manana izany koa ny vehivavy.^[1]

Zo hiasa

“Tsy misy fetra ny zavatra azontsika atao amin’ny maha vehivavy antsika.”, Michelle Obama.^[2]

Zo hanana karama mitovy

Zo hifidy

Tamin'ny taon-jato faha 19 sy 20, nanomboka nihetsika ny firenena maro mba hiady ny zon'ny vehivavy hifidy. I Nouvelle Zellande no firenena voalohany nanome zo hifidy hoan'ny vehivavy tany aminy, tamin'ny taona 1893^[3]

Zo amin'ny fanabeazana

Ny fanabeazana dia zon'olombelona ilaina amin'ny fivoarana ara-toekarana sy ara-tsosialy.Ny UNESCO, dia miady amin'ny tsy fahaiza-mamaky teny sy manoratra mianjady amin'ny vehivavy sy ny zazavavy.^[4]Tany amin'ny fotoanan'ny Jean Jacques Rousseau , 1762, ny fanabeazana ny vehivavy dia miankina amin'ny filàn'ny lehilahy : hanabe azy amin'ny fahakeliny, hikarakara azy amin'ny fahalebeazany, ho tsiriritiny, hanao izay hitiavany azy, hanoro hevitra azy, hampahery azy ary hanao izay hampirindra sy hampilamina ny fiainan'ny lehilahy.^[5] Ankehitriny, maro ny mahatsapa fa ny fanabeazana, fampitaovana ary fahatokisana ny vehivavy dia singa iray lehibe mampirobirobo ny fiaraha-monina.^[6]

Zo amin'ny fandriam-pahalemana

Zo amin'ny fananahana

Fanalàn-jaza

Ny lalàna "veil", izay nivoaka tamin'ny 17 Janvier 1975, tany Frantsa,dia tsy manasazy ny fanalàn-jaza.Io lalàna io dia manamarika ny zon'ny vehivavy hifehy ny vatany sy ny isan'ny zaza tiany ateraka.^[7]

Jereo koa

Loharano

</ref>

[:0-1] 1,0 et ^1,1 https://gallica.bnf.fr/essentiels/anthologie/declaration-droits-femme-citoyenne-0

[:1-2] 2,0 et ^2,1 https://newsmada.com/2025/03/06/andro-iraisam-pirenena-ho-anny-zonny-vehivavy-niainga-taminny-fitakian-jo-hifidy-sy-hiasa-ny-8-marsa/

[3] ttps:www.amnesty.org/fr

[4] ttps://www.un.org/french/womenwatch/followup/beijing5/session/fiche2.html

[5] ttps://gallica.bnf.fr/essentiels/anthologie/education-femmes

[6] ttps://mg.globalvoices.org/2025/06/01/174844/

[7] ttps://ivg.gouv.fr/le-droit-lavortement#:~:text=Depuis%20la%20loi%20%22Veil%22%20du,et%20%C3%A0%20ma%C3%AEtriser%20leur%20f%C3%A9condit%C3%A9.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]